Trwa ładowanie...

Wybory na Węgrzech nie były w pełni uczciwe. W Polsce też nie będą

Tak krytycznej opinii o wyborach w państwie UE jeszcze nie było. OBWE uznała, że choć były wolne, to zasady gry nie były równe dla wszystkich partii. Wiele wskazuje na to, że podobnie ocenione mogą być przyszłe wybory w Polsce.

Wybory na Węgrzech nie były w pełni uczciwe. W Polsce też nie będąŹródło: PAP/Abaca
d3w80wc
d3w80wc

Już cztery lata temu Organizacja na rzecz Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie wydała krytyczny raport na temat uczciwości wyborów na Węgrzech, uznając głosowanie za wolne, ale nieuczciwe. Teraz wstępna opinia była jeszcze ostrzejsza. Choć nie było zastrzeżeń co do samego głosowania, organizacja wytknęła Węgrom wiele elementów systemu wyborczego, które nie spełniały międzynarodowych standardów. Chodzi m.in. o brak przejrzystości finansowania kampanii i zakaz obywatelskiej kontroli wyborów.

Przede wszystkim jednak na uczciwość wyborów wpłynęły trzy czynniki: zatarcie granicy między działaniami państwa i działaniami partii rządzącej, skrajna stronniczość mediów publicznych oraz zastraszająca i ksenofobiczna retoryka ze strony rządzących.

Co państwowe, to partyjne

"Wybory na Węgrzech charakteryzowały się wszechobecnym mieszaniem się państwowych i partyjnych środków, podważając możliwości konkurentów do rywalizacji na równych prawach" - stwierdziła OBWE. Chodziło przede wszystkim o wykorzystywanie rządowej "kampanii informacyjnej" na potrzeby kampanii wyborczej Fideszu. Finansowana przez rząd i uruchomiona w czasie kampanii wyborczej akcja billboardowa dotycząca powstrzymania migrantów doskonale współgrała z wyborczym przesłaniem partii Viktora Orbana, która z tematu migracji uczyniła swój główny - i niemal wyłączny - temat.

Ale były też inne wątpliwe przypadki. Na miesiąc przed wyborami, rząd ogłosił, że każdy emeryt otrzyma bony zakupowe warte 10 tys. forintów (ok. 130 zł). Zapowiedziano też obniżkę opłat za usługi komunalne w wysokości 12 tys. forintów. Decyzje te również były okazją do przeprowadzenia "kampanii informacyjnej".

d3w80wc

Stronnicze media

Jeszcze więcej uwagi OBWE poświęciła mediom. Według organizacji, zarówno w tych publicznych jak i prywatnych, nie było miejsca na rzeczową debatę wyborczą. Przekaz mediów był skrajnie upartyjniony, a jedyną oazą pluralizmu był internet. A ponieważ media na Węgrzech są zdominowane przez ośrodki sprzyjające Orbanowi, to opozycja nie miała szans na uczciwą rywalizację w kampanii. Tym bardziej, że w stronniczości przodował publiczny kanał M1. Jak podaje OBWE, państwowa telewizja poświęciła aż 61 procent swojego czasu w pasmach publicystycznych partii rządzącej, z czego ponad 90 procent w pozytywnym kontekście. O opozycji mówiło się znacznie mniej i w 82 procentach w negatywnym tonie.

"Stoi to w sprzeczności ze zobowiązaniami OBWE oraz międzynarodowymi standardami dotyczącymi niezależności mediów publicznych i sprawiedliwego dostępu do ich programów" - stwierdzili obserwatorzy.

Krytykowany był również zastraszający i ksenofobiczny język używany w kampanii. Chodzi o wypowiedzi takie jak przemówienie Viktora Orbana z okazji święta narodowego 15 marca, kiedy przysiągł on zemstę na swoich wrogach. Dużo czasu w swoim przekazie Fidesz poświęcił też ostrej krytyce organizacji pozarządowych. W rezultacie, jak stwierdzają obserwatorzy, udział społeczeństwa obywatelskiego w kampanii został stłamszony, a opinia publiczna pozbawiona bezpartyjnej oceny sytuacji.

A co z Polską

Czy powyższe uwagi brzmią znajomo? Jeśli nie, to powinny. Bo większość z głównych punktów krytyki OBWE dotyczącego krajobrazu medialno-politycznego na Węgrzech odnoszą się lub mogą odnosić się także do Polski. Skrajna stronniczość TVP faktem jest od dwóch lat i nie potrzeba szczegółowych badań, aby to potwierdzić. Nie znaczy to, że takich badań nie ma. Według jednego zestawienia z sierpnia ubiegłego roku - dokonanego przez samą telewizję - politycy rządzącej koalicji mieli do dyspozycji 53 godziny czasu antenowego, zaś największa partia opozycyjna - 4 godziny. Trudno oczekiwać, by po latach służenia jako partyjny organ propagandowy media publiczne przed wyborami nagle odzyskały swój pluralizm.

d3w80wc

Podobnie jest w przypadku pozostałych punktów krytyki OBWE. Owszem, nie wiadomo czy rząd skorzysta z wybiegu swojego węgierskiego sojusznika i do kampanii wyborczej zaangażuje państwowe środki. Ale z pewnością nie byłby to ich pierwszy raz. Wystarczy przypomnieć akcję billboardową "Sprawiedliwe Sądy", kiedy za pomocą Polskiej Fundacji Narodowej i pieniądzy spółek skarbu państwa PiS zorganizował sobie bezpłatną partyjną kampanię.

Niczym nowym dla ekipy rządzącej byłoby zorganizowanie nagonki na organizacje pozarządowe, partie opozycyjne czy w końcu migrantów i cudzoziemców. Retoryka PiS, przedstawiająca opozycję jako "Targowicę", demonstrujących aktywistów jako opłacanych z zagranicy puczystów i "ubeckie wdowy" jest bardzo zbliżona do tego, co w swoim przekazie prezentował Orban.

I choć w Polsce zasady finansowania kampanii są nieco bardziej przejrzyste niż na Węgrzech, to obserwatorzy z pewnością poświęcą więcej uwagi funkcjonowaniu zreformowanego systemu wyborczego, w tym nowych komisarzy wyborczych. Niewykluczone, że OBWE zgłosi też uwagi co do niezależności sądów, a szczególnie Sądu Najwyższego, który odgrywa rolę w procesie wyboczym.

Wiele wskazuje na to, że Węgry tylko niedługo pozostaną jedynym państwem w Unii, w którym istnieją tak duże wątpliwości co do uczciwości wyborów.

d3w80wc
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.

WP Wiadomości na:

Komentarze

Trwa ładowanie
.
.
.
d3w80wc
Więcej tematów

Pobieranie, zwielokrotnianie, przechowywanie lub jakiekolwiek inne wykorzystywanie treści dostępnych w niniejszym serwisie - bez względu na ich charakter i sposób wyrażenia (w szczególności lecz nie wyłącznie: słowne, słowno-muzyczne, muzyczne, audiowizualne, audialne, tekstowe, graficzne i zawarte w nich dane i informacje, bazy danych i zawarte w nich dane) oraz formę (np. literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne, programy komputerowe, plastyczne, fotograficzne) wymaga uprzedniej i jednoznacznej zgody Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, będącej właścicielem niniejszego serwisu, bez względu na sposób ich eksploracji i wykorzystaną metodę (manualną lub zautomatyzowaną technikę, w tym z użyciem programów uczenia maszynowego lub sztucznej inteligencji). Powyższe zastrzeżenie nie dotyczy wykorzystywania jedynie w celu ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe oraz korzystania w ramach stosunków umownych lub dozwolonego użytku określonego przez właściwe przepisy prawa.Szczegółowa treść dotycząca niniejszego zastrzeżenia znajduje siętutaj