Wybierz! Podcast - Odc. 14: W. Hermeliński o konstytucyjności daty wyborów, nielegalnej prekampanii i tłitach K. Pawłowicz
W tym odcinku moim gościem jest były przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej sędzia Wojciech Hermeliński. Rozmawiamy o tym, który termin wyborów i jaka forma ich przeprowadzenia jest zgodna z konstytucją. Mówimy też o sprzecznej z prawem pre-kampanii i sprzecznej z obyczajami aktywności tłiterowej sędzi Trybunału Konstytucyjnego Krystyny Pawłowicz.
"Wybierz! Podcast" znajdziesz na WP, a także na głównych platformach z podcastami:
Spotify,
Google Podcasts,
Apple Podcast,
Anchor.
Zaczynamy od opublikowanej w dniu naszej rozmowy uchwały PKW z 10 maja. - Nie bardzo wiem, co można analizować przez trzy tygodnie w tej kilkunastozdaniowej uchwale PKW - wskazuje gość “Wybierz! Podcastu”. - PKW przyjęła najlepsze z najgorszych rozwiązań, bo każde z rozważanych rozwiązań było obciążane wadami, włącznie z wadą konstytucyjną - dodaje.
Sędzia Hermeliński odnosi się też do zarzutów fikcyjności stwierdzenia braku kandydatów, choć przecież kandydaci byli. - Przyjęto rodzaj fikcji, że nie było kandydatów, choć kandydaci byli, ale trzeba było jakoś ten niechlubny rozdział wyborów, których nie było, zamknąć. Dzięki temu można było przystąpić do przygotowania nowych wyborów. Ostatecznie PKW wzięła na siebie ciężar przygotowania takiej uchwały, zdając sobie sprawę z możliwej krytyki, ale przerwano ten chocholi taniec - dodaje były przewodniczący PKW.
Tutaj znajdziesz poprzednie odcinki "Wybierz! Podcastu"
Sędzia Wojciech Hermeliński jest przekonany, że PKW jest w stanie przygotować głosowanie hybrydowe na 28 czerwca. - Większość prac jest już zrealizowana, to co zrobiono na 10 maja nie przepadło. Trzeba będzie przygotować wzór karty wyborczej, bo ten przygotowany w lutym został przechwycony przez ministra Sasina i teraz te karty zalegają gdzieś w magazynach. Więc trzeba będzie przygotować nową kartę - wskazuje nasz rozmówca.
- W tej ustawie powinien być zapisany terminarz wyborczy. To nie może być tak, że pani marszałek Sejmu sobie dowolnie zdecyduje - mówi sędzia Hermeliński, szczególnie wyróżniając daty rejestracji nowych komitetów i nowych kandydatów. - Nie wyobrażam też sobie, by na wniosek ministra zdrowia można te terminy przekładać - dodaje.
Pytam też o przekroczenie konstytucyjnego terminu, według którego wybory zarządza się najpóźniej na 75 dni przed upływem kadencji prezydenta. Ten termin minął 23 maja. - Nasza konstytucja nie przewidziała, że wybory nie odbędą się z powodu nieudolności władz, nieudolności Sejmu, rażącego naruszenia prawa przez Sejm przy uchwalaniu tej ustawy kopertowej czy innych przyczyn, ale trzeba sobie w jakiś sposób radzić. Do wyborów musi dojść - podkreśla sędzia Hermeliński.
Gość “Wybierz! Podcastu” przekonuje, że koncepcja poczekania na upływ kadencji prezydenta ma dziury. - Przyjmuje się rodzaj fikcji, bo czeka się na opróżnienie urzędu prezydenta. Ale jest art. 131 Konstytucji, gdzie przedstawione są przesłanki. Tam jest m.in. śmierć, zrzeczenie się urzędu, orzeczenie nieważności wyborów czy złożenie z urzędu przez Trybunał Stanu. Nie ma nieprzeprowadzenia wyborów w terminie - zauważa sędzia TK w stanie spoczynku.
Rozmawiamy też o pre-kampanii, którą prowadzą kandydaci, choć nie są formalnie zarejestrowani. - PKW zawsze przed wyborami była wyśmiewana, że nic nie robi, bo taka jest prawda. Kiedy przychodziły do mnie skargi, mogłem je tylko przekazać prokuraturze i policji. One też niewiele mogły zrobić, bo nie ma podstawy prawnej do ukarania takich działań. Dopóki ustawodawca nie wprowadzi zmian, tak będzie się działo - ocenia sędzia Wojciech Hermeliński.
- Wydaje mi się, że prezydent powinien być ostrożny, nie prowadzić tak ostentacyjnie tych działań pre-kampanijnych. No a kupowanie truskawek na targu nie ma nic wspólnego z pełnieniem funkcji prezydenta. Osobie, która pełni funkcję, zawsze jest łatwiej taką kampanię prowadzić - ocenia gość “Wybierz! Podcastu”. Wskazuje, że pewnym rozwiązaniem byłby obowiązek rozliczenia pre-kampanii i ujawnienia źródeł jej finansowania.
Na koniec pytam Wojciecha Hermelińskiego, który jest sędzią Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, o internetowe wpisy Krystyny Pawłowicz. - Sędzia powinien powstrzymać się od zamieszczania na publicznych forach wpisów zahaczających o politykę - ocenia. - To nie przystoi sędziemu, narusza zasadę niezawisłości i powagę urzędu - dodaje. Wskazuje, że prezes Trybunału Konstytucyjnego ma środki dyscyplinujące, ale nie sądzi, by użyto ich wobec Krystyny Pawłowicz.
Słuchaj nas na Wirtualnej Polsce, subskrybuj nasz kanał w Spotify i Google Podcasts, oceniaj nas w Apple Podcasts. Koniecznie polecaj nas swoim znajomym. Wspomnij o nas używając hasztagu #Wybierz! Podcast.
