Marszałek Sejmu zbierała aktualne opinie ws. reasumpcji po fakcie. Eksperci zależni od Ziobry, jednemu rząd może dać życiowy awans

Po wygranym przez opozycję głosowaniu w sprawie odroczenia obrad, marszałek Sejmu podjęła decyzję o reasumpcji wyłącznie na podstawie pięciu ekspertyz prawnych sprzed 3 lat. Nie miały one nic wspólnego z sytuacją z 11 sierpnia, bo trzy z nich dotyczyły wniosku o reasumpcję głosowania w sprawie zgody na tymczasowe aresztowanie posła PO Stanisława Gawłowskiego. Wówczas ekspertyzy Sławomira Patyry, Ryszarda Piotrowskiego i Sabiny Grabowskiej nie zostały wzięte pod uwagę przez marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego. Posłużyły za to Elżbiecie Witek, co oburzyło prawników. Okoliczności tej sprawy szczegółowo opisaliśmy w Wirtualnej Polsce.

Co ciekawe, mimo że marszałek Sejmu uznała opinie sprzed lat za wystarczające, by przeprowadzić reasumpcję, to w trybie pilnym zażądała aktualnych ekspertyz. Wpłynęły one do Kancelarii Sejmu po fakcie. Dziennikarz Wirtualnej Polski zapoznał się z tymi materiałami, w tym z notatką Biura Analiz Sejmowych – sporządzoną w trybie pilnym 12.08.2021 r. Podpisany pod nią dr Piotr Chybalski omawia szczegółowo, czym jest reasumpcja. Szczególną uwagę zwraca jednak fragment dotyczący okoliczności reasumpcji.

Ekspert unika jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy w tym przypadku przeprowadzenie reasumpcji było uzasadnione. "Należy podkreślić, że z uwagi na brak dostatecznej znajomości okoliczności faktycznych towarzyszących przedłożeniu ww. wniosku o reasumpcję głosowania, w szczególności nieznajomości treści uzasadnienia wniosku, ograniczam się do omówienia podstawowych uwarunkowań prawnych odnoszących się do instytucji reasumpcji głosowania" – podkreślił ekspert Biura Analiz Sejmowych.

Zobacz też: Co z odwołaniem Elżbiety Witek? Tajemnicza wypowiedź Krzysztofa Gawkowskiego

Własną opinię przedstawił również wicedyrektor Biura Legislacyjnego Sejmu Tomasz Osiński. W notatce z 12.08.2021 r. podkreślił, że podstawą do reasumpcji jest to, że "wynik budzi uzasadnione wątpliwości". Następnie wiceszef Biura Legislacyjnego stwierdza, że uzasadnieniem wniosku było "nieprecyzyjne zarządzenie głosowania o odroczenie bez podania daty odroczenia". W ostatnim akapicie czytamy, że "analizy konkretnego przypadku i uzasadnienia wniosku o reasumpcję oraz stwierdzenie, czy w danym przypadku zachodzą 'uzasadnione wątpliwości' co do wyniku głosowania, dokonuje Marszałek Sejmu".

Kancelaria Sejmu zamówiła również dwie zewnętrze opinie. Sporządzili je dr hab. Grzegorz Pastuszko z Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz dr Andrzej Pogłódek z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Pierwsza z nich jest datowana na 16.08.2021 r., a druga na 13.08.2021 r. Autorzy obu ekspertyz uzasadniają, że Elżbieta Witek miała prawo zdecydować o reasumpcji głosowania.

"W obecnym stanie prawnym Marszałek Sejmu dysponuje dyskrecjonalnym uprawnieniem dotyczącym poddawania poselskiego wniosku o reasumpcję pod głosowanie izby" – stwierdził Grzegorz Pastuszko. "Marszałek Sejmu dokonała w mojej ocenie prawidłowych ustaleń. Stenogram posiedzenia Sejmu wskazuje na istnienie pośród posłów – i to niekiedy pełniących funkcje kierownicze – w ramach różnych frakcji parlamentarnych, wątpliwości nad którym z wniosków formalnych o odroczenie obrad przeprowadzane jest głosowanie" – pisze dr Andrzej Pogłódek.

Co ciekawe, dr hab. Grzegorz Pastuszko to były członek zarządu Polski Razem – poprzedniej partii Jarosława Gowina. Naukowiec z Uniwersytetu Rzeszowskiego – według zapowiedzi – miał nawet trafić na listy wyborcze Zjednoczonej Prawicy. 12.08.2015 r. "Głos Podkarpacia" informował, że był on jednym z dwóch kandydatów do Sejmu w okręgu rzeszowskim, reprezentującym Polskę Razem.

Obecnie Pastuszko to jeden z kandydatów, który przeszedł formalny etap konkursu na sędziego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. To jedna z sześciu osób, którą rząd może wskazać na sędziego TSUE. Co więcej, prawnik zasiada w radzie naukowej Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, który podlega Zbigniewowi Ziobrze.

Pracownikiem Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości jest również drugi ekspert – Andrzej Pogłódek. Brał on również udział w projektach finansowanych przez Fundusz Sprawiedliwości, który podlega Zbigniewowi Ziobrze. Na zlecenie resortu sprawiedliwości sporządził opinię na temat tzw. ustawy kagańcowej, w której przekonywał, że nie godzi ona w niezawisłość sędziów. Prawnik jeszcze w kwietniu 2021 r. brał udział w posiedzeniach komisji ustawodawczej jako Ekspert z Biura Analiz Sejmowych. Tym razem w sporządzonej ekspertyzie wyraźnie zaznaczono, że jest ona zewnętrzna.

Do opinii prawników dotarli posłowie Michał Szczerba i Dariusz Joński z Koalicji Obywatelskiej. – One zostały wystawione po głosowaniu. W przypadku jednego z ekspertów to opinia sporządzona pięć dni po zarządzonej reasumpcji. Może stanowić wyłącznie podkładkę do obrony bezprawnej decyzji – komentuje poseł Szczerba. 

Polityk podkreśla, że eksperci wybrani przez Kancelarię Sejmu nie są obiektywni. - Przymiotu niezależności nie może mieć ktoś, kto działał w partii politycznej wspierającej tzw. Zjednoczoną Prawicę i zasiada w radzie rządowego Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości podległego ministrowi Ziobrze. Opinie sporządzane post factum przypominają te z KPRM broniące decyzji premiera ws. wyborów kopertowych. Nie uchronią jednak decydentów przed oceną niezależnej prokuratury w przyszłości. Przekraczanie uprawnień musi mieć swoje konsekwencje karne – dodaje Michał Szczerba.

We wtorek o reasumpcję i opinie prawników był również pytany Mateusz Morawiecki. Premier stwierdził, że powtarzanie głosowania "to jest normalna praktyka, bardzo często stosowana w parlamentach całego świata". - Ogniskowanie uwagi wokół tego jest dziwne. Spójrzcie na to, co sami proponowaliście kiedyś - zwracał się do opozycji.

W zamawianiu opinii po fakcie nie widzi nic złego poseł Marek Ast z PiS, szef sejmowej komisji sprawiedliwości i praw człowieka. - Jeżeli podaje się w wątpliwość interpretację prawną, która w tym przypadku jest zgodna z regulaminem Sejmu i dotychczasową praktyką, to nie zaszkodzi zamówienie dodatkowych analiz post factum. Po to, żeby wątpiący uznali rację marszałek Sejmu. Sam fakt posłużenia się opiniami z przeszłości, które były przygotowane dla innych sytuacji, mnie nie wprawia w stan wątpliwości – podkreśla polityk PiS.

Poseł twierdzi, że praca zewnętrznych ekspertów dla Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, który podlega Zbigniewowi Ziobrze, nie godzi w ich wiarygodność. - To są opinie osadzone w dotychczasowych ekspertyzach prawnych. Poza tym uważam, że sytuacja jest jasno określona w Regulaminie Sejmu i nie wymaga pogłębionych analiz – dodaje Marek Ast.