Wolny handel między UE i Azją

Do realizacji tych celów eksperci szczytu ASEM (Asia-Europe Meeting) zaproponowali utworzenie specjalnego funduszu "yes bond fund" (koszyk walutowy tworzący fundusz składałby się z jena, euro i amerykańskiego dolara), który miałby wspomagać współpracę państw Azji i Pacyfiku z Europą, ale nie tylko: według premiera Belki, mógłby też doprowadzić do budowy bardziej zrównoważonego systemu monetarnego w świecie, wzmacniając euro kosztem dolara.

Zdaniem polskiego premiera, deklaracja taka miałaby nie tylko charakter ekonomiczny, ale i polityczny - stanowiłaby przeciwwagę dla stosunków regionów Azji i Pacyfiku ze Stanami Zjednoczonymi.

Eksperci ASEM zaproponowali również stworzenie "wirtualnego" (elektronicznego) sekretariatu ASEM oraz centrum promocji handlu, inwestycji i turystyki. Serwer sekretariatu zlokalizowany byłby w Wietnamie.

Według Belki, omawiano też konieczność tworzenia nowych mostów komunikacyjnych pomiędzy Azją i Europą: dotychczas istniejące połączenia to przede wszystkim morskie. Uczestnicy szczytu rozważali stworzenie połączenia drogowego, być może również kolejowego. Połączenie takie, jak powiedział premier, mogłoby przebiegać przez Rosją, choć nie jest to przesądzone.

Marek Belka zwracał uwagę, że wzrastają obroty handlowe między Polską i krajami Azji Wschodniej. W 2003 r. wynosiły one 8 mld USD, w 2004 r. - jak informował premier - mogą osiągnąć nawet 12 mld USD.

Według premiera, inwestycjami w Polsce na rynku papierów wartościowych zainteresowany jest Singapur. Polska zamierza wejść również na rynek filipiński - na początku listopada w Manili projektowana jest wystawa polskich wyrobów.

Zdaniem premiera, fakt zaproszenia do Hanoi delegacji Birmy, pomimo zarzucania przez niektóre państwa UE juncie rządzącej tym krajem łamania praw człowieka jest sygnałem zachęcającym władze w Rangunie do demokratyzacji oraz do zwolnienia z aresztu Aung San Suu Kyi. Ta laureatka pokojowej Nagrody Nobla w 1991 r. i przywódczyni opozycji ostatnie 14 lat spędziła głównie w areszcie domowym.

Dziennikarze pytali, czy podczas sobotniego spotkania z premierem Chin, Marek Belka nie obawia się pytań na temat zniesienia embarga na handel bronią z tym krajem. "Nie spodziewam się takiego pytania. Tutaj stroną dla Chin jest Unia Europejska" - odpowiadał premier.

Belka przyznał, że ze sceptycyzmem wybierał się na szczyt do Hanoi. Jednak w połowie jego trwania jest "głęboko przekonany o sensie uczestnictwa Polski w szczycie".

W piątek Marek Belka rozmawiał też z gospodarzem szczytu, premierem Wietnamu Phan Van Khai. Jak mówił polski premier, "jest otwarty kredyt państwowy na rozbudowę przemysłu stoczniowego". Dodał, że uruchomimy też kredyt na rozwój przemysłu kopalnianego. Zapowiedział wejście na rynek wietnamski polskiej zbrojeniówki. Być może w przyszłym roku premier złoży oficjalną wizytę w Wietnamie.

Dziennikarze pytali się również, z kim najlepiej mu się rozmawiało w Hanoi. Belka odpowiadał, że z tymi, którzy mówią po angielsku i niepotrzebne jest pośrednictwo tłumacza. Niestety Wietnamczycy niechętnie mówią po angielsku, wolą rozmawiać po francusku lub nawet po rosyjsku. Premier Wietnamu też nie zna angielskiego.

W sobotę, w ostatnim dniu szczytu, Belka spotka się m.in. z premierami Chin i Japonii oraz prezydentem Korei Południowej. Jak mówiono w delegacji polskiej, do Warszawy wróci z Hanoi w późniejszym, niż zapowiadano, terminie. Opóźnienie wynika z potrzeby wymiany samolotu specjalnego, którym premier leciał do Wietnamu, a który w Chinach uległ awarii.

Zbigniew Krzyżanowski