Włosi panikują: wszyscy będą przyjeżdżać tu rodzić

Prezydent Giorgio Napolitano, zwracając się do nowego rządu Mario Montiego, aby zajął się także sprawą ustawy o obywatelstwie, podkreślił, że "bez tych młodych ludzi nasz kraj byłby zdecydowanie starszy i nie miałby możliwości rozwoju. Bez ich wkładu w przyszłość, w nasze społeczeństwo i ekonomię, ciężar długu publicznego byłby jeszcze trudniejszy do utrzymania". Propozycję głowy państwa popiera centrolewica i partie centrowe, przeciwne są partie prawicowe - Liga Północna i Lud Wolności, które do niedawna rządziły Włochami.

Polscy Włosi

- Dzieci urodzone we Włoszech, jak i te, które dorastały i kształciły się we Włoszech czują się Włochami i państwo włoskie powinno uznać je za swoich obywateli. To dotyczy także polskich dzieci. Dzisiaj nie wiadomo jeszcze, jaki będzie definitywny tekst zmienionej ustawy o obywatelstwie, a więc nie wiemy, jaki będzie status prawny dzieci polskich rodziców urodzonych, czy też zamieszkałych od wielu lat na terenie Włoch. Możemy mieć tylko nadzieję, że końcowa wersja nowej ustawy będzie wyważona i uwzględni wszystkie aspekty dzisiejszej imigracji. To prawda, że dzieci, które urodziły się i wychowały we Włoszech mają prawo być obywatelami tego kraju, ale ich poczucie "włoskości" powinno znaleźć solidną podstawę w rodzinie, która na długo lub na stałe związała swoje życie z tym krajem - tłumaczy polska prawniczka Agnieszka Janusz.

- Polskie dzieci, które rodzą się we Włoszech i mają dwójkę polskich rodziców, mają obywatelstwo polskie. Wynika to z art. 4 pkt. 2 ustawy 91/92, że obywatel innego państwa, który urodził się na terenie Włoch i żył legalnie we Włoszech do osiągnięcia pełnoletności ma prawo złożyć wniosek o przyznanie mu obywatelstwa włoskiego w ciągu roku po uzyskaniu pełnoletności - tłumaczy polska prawniczka. - Włochy powinny dać wreszcie impuls, aby nowi mieszkańcy nie czuli się napływową siłą roboczą, ale żeby byli współodpowiedzialni za przyszłość ich nowego kraju - dodaje.

"Potrzebujemy imigrantów"

- Dziecko urodzone we Włoszech musi mieć prawo do otrzymania włoskiego obywatelstwa - takiego zdania jest również Pierferdinando Casini z Unii Chrześcijańskich Demokratów, a Gianfranco Fini, lider partii Przyszłość i Wolność oraz przewodniczący Izby Deputowanych uważa, że "polityka, jeśli chce przygotować przyszłość państwa, musi promować prawo do pełnego obywatelstwa dla nowego pokolenia Włochów."

- Teraz po upadku rządu Berlusconiego, który był szantażowany przez Bossiego (szef Ligi Północnej), kiedy jest możliwe szerokie porozumienie, które pozwoli przeprowadzić reformę obywatelstwa dla drugiego pokolenia. "Ius soli" (obywatelstwo z tzw. prawa ziemi - przyznawane osobom urodzonym na terenie danego państwa) to akt humanitarny, będący w interesie naszego kraju, który się starzeje. Imigranci płacą podatki, z których my płacimy emerytury Włochów - mówiła Livia Turco, przewodnicząca Forum Imigracyjnego Partii Demokratycznej oraz współautorka pierwszej lewicowej ustawy imigracyjnej, w wywiadzie dla portalu obcokrajowców we Włoszech - "Stranieri in Italia".

Wszyscy będą przyjeżdżać do nas rodzić

- Nie będę osądzał wypowiedzi prezydenta Giorgia Napolitano, ale muszę przypomnieć lewicy, że rząd premiera Montiego ma poświęcić się problemom ekonomicznym. Dla mnie pomyłką jest myślenie, że tylko, dlatego, iż jakieś dziecko urodzi się we Włoszech ma od razu prawo być obywatelem włoskim. W ten sposób wszyscy będą przyjeżdżać do nas rodzić - mówił Ignazio La Russa, przedstawiciel Ludu Wolności i były minister obrony, dla którego debata o obywatelstwie dla drugiego pokolenia może poczekać jeszcze do następnych wyborów. - Myślę, że możliwe byłoby porozumienie, nie, co do ustawy "ius soli", ale co do ustawy, która pozwoli uzyskać dziecku obywatelstwo na przykład po 10 latach, kiedy będzie już wieku szkolnym i zrezygnować z niego przed 18 rokiem życia, na rzecz obywatelstwa rodziców - dodał były minister obrony z partii Silvio Berlusconiego.

Całkowicie przeciwna nadaniu automatycznie włoskiego obywatelstwa, dzieciom imigrantów urodzonym w tym kraju jest ksenofobiczna Liga Północna, która teraz przeszła do opozycji. - W przypadku wydalenia rodziców ze względu na popełnione przestępstwa, ja - jako prezydent miasta - gdzie mam trzymać nieletnich? Skończy się tak, że będziemy musieli utrzymywać we Włoszech tabuny dzieci imigrantów, którzy będą celowo się u nas rozmnażać. Nie wystarczy dobre serce, trzeba praktycznie patrzeć na te sprawy - powiedział wiceburmistrz Treviso, Giancarlo Gentilini, z partii Umberta Bossiego.

Język rodziców, to dla nich język obcy

- Kiedy pojechałem do Castel Volturno z moją pierwszą wizytą, jako minister, odwiedziłem szkołę dla imigrantów. W jednej klasie siedziały dzieci z Bangladeszu, a w drugiej z Ukrainy. Byłem przekonany, że uczą się włoskiego. Chłopczyk z jasnymi włosami, z akcentem neapolitańskim odpowiedział mi: Włoski to my już znamy, musimy się uczyć ukraińskiego. A to bardzo trudny język - opowiadał w telewizji Andrea Riccardi, założyciel chrześcijańskiej wspólnoty Sant Egidio, obecnie minister Współpracy międzynarodowej i integracji. Takie ministerstwo zostało powołane we Włoszech po raz pierwszy.

Większość imigrantów żyjących i pracujących we Włoszech, a pochodzących spoza Europy, jest niewolnikami "permesso di soggiorno" - czyli dokumentów pobytowych, uzależnionych od legalnego zatrudnienia. Jeżeli pracują na czarno, ani oni, ani ich dzieci nie mogą ubiegać się o obywatelstwo, nawet gdyby spędzili tu całe życie.

Ustawa z dnia 5 lutego 1992, nr 91 przewiduje, że obywatele "nie Włosi" mogą uzyskać obywatelstwo włoskie, oprócz zawarcia związku małżeńskiego z obywatelem Włoch, także poprzez naturalizację, czyli z powodu zamieszkiwania na terytorium włoskim przez okres ustanowiony przez prawo. Obywatele spoza UE muszą legalnie przebywać w Italii od minimum 10 lat. Obywatele Unii Europejskiej, w tym Polacy, od co najmniej 4 lat. Cudzoziemiec urodzony we Włoszech, nabywa prawo do otrzymania obywatelstwa pod warunkiem, że mieszkał w Italii legalnie i nieprzerwanie do ukończenia 18 roku życia. Nie jest to jednak automatyczne - musi on zadeklarować, po uzyskaniu pełnoletności, chęć pozostania obywatelem włoskim.

Ius soli czy ius sanguinis?

"Ius soli" (dosłownie: prawo ziemi) - to sposób nabycia obywatelstwa, w którym dziecko uzyskuje obywatelstwo państwa, na którego terytorium (rozumiane także, jako statek powietrzny, morski bądź przedstawicielstwo dyplomatyczne) następują narodziny, przy czym bez znaczenia jest obywatelstwo rodziców. Prawo ziemi obowiązuje obecnie m.in. w Argentynie, Brazylii, Chile, Jamajce, Kanadzie, Kolumbii, Meksyku, Peru, Stanach Zjednoczonych, Urugwaju, Wenezueli i na Barbadosie.

Przeciwieństwem "ius soli" jest "ius sanguinis" (dosłownie: prawo krwi), w którym dziecko nabywa obywatelstwo po rodzicach. Prawo polskie przyjęło zasadę prawa krwi, jednak uzupełniająco stosuje się także zasadę prawa ziemi - gdyby dziecko urodzone na terytorium Polski nie nabywało żadnego innego obywatelstwa. Prawo krwi obowiązuje w większości krajów Europy.

Kij w mrowisko

Prezydent Napolitano wsadził kij w mrowisko. Ius soli czy ius sanguinis? - Włosi się zastanawiają - bo problem jest poważny - ale jak to Włosi, będą się zastanawiać jeszcze długo... Tymczasem rośnie im milionowe pokolenie importowanych Włochów bez tożsamości, wśród nich także Polacy. Na szczęście dla nas - Europejczyków, problem jest mniej bolesny, ale nie mniej dotkliwy...

Z Rzymu dla polonia.wp.pl
Agnieszka Zakrzewicz