Wielkanocne menu - od barszczu po mazurki
Święta wielkanocne Polacy od pokoleń świętują głównie przy suto zastawionym stole. Po uroczystej mszy świętej - Rezurekcji - zasiadamy do wielkanocnego śniadania zwanego "święconym".
Poprzedza je rytuał dzielenia się poświęconym w Wielką Sobotę jajkiem. Niegdyś przed śniadaniem należało jeszcze zjeść laskę chrzanu, by ustrzec się bólu zębów i brzucha, kataru oraz kaszlu. Chrzan był też swoistym umartwieniem, dokonywanym na pamiątkę pojenia ukrzyżowanego Chrystusa żółcią i octem.
Polskie "święcone" znane było z obfitości i pięknie ozdobionego stołu. Nie mogło na nim zabraknąć wielkanocnego baranka, wyrabianego z masła, ciasta lub marcepanu. Na bogatych stołach królewskich i wielkopańskich królowały baranki ze złota, srebra i drogich kamieni. Umieszczano je na "łączce" z zasianej wcześniej rzeżuchy lub zielonego owsa.
Tradycyjnie stół ozdabiały również kolorowe pisanki i kraszanki, którymi bawiono się podczas świątecznych biesiad. Jedna z gier polegała na stukaniu się wielkanocnymi jajkami - przegrywał ten, którego jajko stłukło się pierwsze.
W przystrojonych bukszpanem i barwinkiem półmiskach znajdowały się głównie mięsa. Od wieków najważniejszym wielkanocnym daniem jest kiełbasa domowego wyrobu i uwędzona w jałowcowym dymie szynka.
Jak pisze Barbara Ogrodowska w książce "Święta polskie - tradycja i obyczaj", na staropolski stół stawiano również półmisek z pieczoną w całości głową świńską. Nie mogło zabraknąć tzw. białej kiełbasy, bigosu, białego barszczu oraz gotowanych na twardo jaj. Na słodko serwowano przede wszystkim wielkanocne baby. Równie słynne były mazurki oraz serniki, zwane niegdyś "przekładańcami".
W ciągu wieków polski stół wielkanocny niewiele się zmienił. Wprawdzie nikt już nie stawia na nim półmiska ze świńską głową, za to wciąż królują - baranek, pisanki i tradycyjne, wielkanocne baby. (jask)
