Wiedza, doświadczenie i kompetencje, czyli rodzina na swoim w Opolu

"Kochana rodzinko! Zobacz, gdzie pracuję" - tak na Facebooku rozpoczyna swój wpis z 23 czerwca 2024 roku Agnieszka Królikowska. Publikuje go z okazji dnia otwartego dla pracowników i ich najbliższych w Opolskim Urzędzie Wojewódzkim. Agnieszka Królikowska w OUW jest dyrektorem generalnym. Funkcję objęła 1 lutego 2024 r. po tym, jak wojewoda Monika Jurek (Platforma Obywatelska) odwołała dyrektorów trzech wydziałów.

Na zdjęciu załączonym do postu w centralnym miejscu stoi właśnie wojewoda Jurek, Agnieszka Królikowska trochę z boku. Między nimi pozuje Szymon Ogłaza. To marszałek województwa opolskiego, działacz Platformy Obywatelskiej. Co marszałek robi w gabinecie wojewody? Prywatnie jest partnerem Agnieszki Królikowskiej, więc w ramach dni otwartych sprawdza, jak się jej u wojewody pracuje.

Gdyby podobne dni otwarte dla rodzin pracowników zorganizował Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, mogłaby powstać podobna fotografia. Dlaczego? Po tym, jak w czerwcu 2024 r. marszałkiem został Szymon Ogłaza, pracę na stanowisku głównego specjalisty w jego urzędzie dostał Dariusz Jurek. Prywatnie mąż wojewody Moniki Jurek.

Oba urzędy odrzucają zarzuty o nepotyzm. Zgodnie przekonują, że zdecydowały kompetencje.

W przypadku zatrudnienia Agnieszki Królikowskiej na stanowisko Dyrektora Generalnego Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego nie odbył się konkurs. Powód?

- Przepisy obecnie obowiązującej ustawy nie regulują kwestii naborów/konkursów na wyższe stanowiska w służbie cywilnej (w tym m.in. stanowisko Dyrektora Generalnego Urzędu), a jedynie wymogi, jakie powinna spełnić osoba ubiegająca się o takie stanowisko - wyjaśnia w imieniu Moniki Jurek Jarosław Draguć, p.o. Dyrektora Biura Biuro Wojewody.

Te wymogi to posiadanie kompetencji kierowniczych, tytuł magistra oraz nieskazanie prawomocnym wyrokiem orzekającym zakaz zajmowania stanowisk kierowniczych w urzędach organów władzy publicznej lub pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi.

Agnieszka Królikowska nie ma na koncie wyroku, ma za to odpowiednie wykształcenie, więc wymogi spełnia. Jak zaznacza urząd, dodatkowo ukończyła studia podyplomowe w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi. To nie wszystko. Przez 17 lat, do 2016 roku pracowała w OUW, więc zna strukturę urzędu.

- Pani Agnieszka Królikowska została powołana na funkcję Dyrektora Generalnego Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego w oparciu o jej wiedzę, doświadczenie i kompetencje menedżerskie, a nie z uwagi na jej relacje osobiste. Co istotne, w momencie jej powołania Marszałkiem Województwa Opolskiego był pan Andrzej Buła - podkreśla Jarosław Draguć.

Urzędnik w przesłanym do Wirtualnej Polski piśmie zaznacza, że "każda osoba pełniąca funkcje publiczne ma prawo do niezależnego życia zawodowego, a ich krewni czy partnerzy nie mogą być automatycznie dyskwalifikowani z procesów rekrutacyjnych jedynie ze względu na powiązania rodzinne."

Prawo do niezależnego życia zawodowego ma również Dariusz Jurek. Mąż wojewody Moniki Jurek w sierpniu 2024 r. został głównym specjalistą w Biurze Bezpieczeństwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego.

- Decyzja o jego zatrudnieniu była podyktowana przede wszystkim zadaniami stojącymi przed Biurem w aktualnej sytuacji geopolitycznej i dbałością o wzmocnienie Biura. Marszałek i zarząd województwa sprawy bezpieczeństwa mieszkańców traktują priorytetowo. To marszałek podkreślał od pierwszego dnia swojego urzędowania, o tym też mówił w exposé - wyjaśnia Violetta Ruszczewska, rzecznik prasowa urzędu marszałkowskiego.

Aplikację na stanowisko złożyło 7 kandydatów. Konkurs wygrał Dariusz Jurek, który - jak wymienia urząd - posiada: "wykształcenie wyższe w zakresie inżynierii wojskowej, ukończone studia podyplomowe w zakresie organizacji i zarządzania, poświadczenie bezpieczeństwa w zakresie dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą tajne i poufne oraz wieloletnie doświadczenie w zarządzaniu personelem oraz w pracy z dokumentami niejawnymi, jak i wiedzę pozwalające realizować zadania wskazane ogłoszeniu o naborze".

UMWO podaje również, że Jurek ma bogate doświadczenie zawodowe, zdobyte m.in. w służbach wojskowych.

Urząd marszałkowski pytany, czy marszałek Ogłaza w jakikolwiek sposób zabiegał o stanowisko dla swojej partnerki życiowej, odpowiada: "Zatrudnienie Agnieszki Królikowskiej było suwerenną decyzją Wojewody Opolskiej, miało też miejsce przed wyborem Szymona Ogłazy na stanowisko Marszałka Województwa Opolskiego."

Wątpliwości jest jednak więcej. Zgodnie z ustawą o wojewodzie i administracji rządowej, wojewoda nadzoruje działania samorządu, w tym urzędu marszałkowskiego.

Co zatem w sytuacji, gdy dyrektorem generalnym w Opolskim Urzędzie Wojewódzkim jest partnerka Marszałka Województwa? Urząd wojewódzki spytaliśmy, czy dochodzi do konfliktu interesów. Ten uspokaja.

- Wojewoda i dyrektor generalny urzędu mają odrębne kompetencje oraz wykonują odrębne zadania - wyjaśnia Jarosław Draguć. I dodaje: - Kompetencje nadzorcze nad działalnością organów samorządu województwa przysługują wojewodzie, natomiast dyrektor generalny urzędu wojewódzkiego czuwa nad prawidłowym funkcjonowaniem urzędu.

W skrócie to wojewoda nadzoruje marszałka, a to wszystko jest poza kompetencjami i wiedzą jego partnerki, która jest najbliższym współpracownikiem wojewody.

Krzysztof Izdebski z Fundacji im. Stefana Batorego, który zajmuje się transparentnością życia publicznego, w rozmowie z Wirtualną Polską stwierdza, że w sprawie nie ma niczego nielegalnego, a kompetencje zatrudnionych osób nie budzą większych wątpliwości.

- Co nie oznacza, że nie wzbudzają kontrowersji na tle etyki i zarządzaniem ryzyk związanych z konfliktem interesu. Opisane okoliczności sprawy nie wskazują, by te zatrudnienia były zupełnie przypadkowe. Nie uwierzę, że wszyscy zainteresowani nie mieli wiedzy o tym przykładzie krzyżowego zatrudnienia i dziwię się, że nie przewidzieli, że może to być przedmiotem debaty publicznej, która może z kolei prowadzić do podważania zaufania do instytucji publicznych - mówi Krzysztof Izdebski

Jego zdaniem, przypadek z Opola nie jest niczym wyjątkowym. - Z taką praktyką mamy do czynienia właśnie szczególnie na poziomie samorządu.

I dodaje: - Tu dodatkowym elementem jest kwestia możliwości wpływania na rozstrzygnięcia nadzorcze wojewody w zakresie działalności samorządu wojewódzkiego. Choć, znowu, wygląda to zwyczajnie słabo, to jednak pewnym zabezpieczeniem jest to, że rozstrzygnięcia nadzorcza oraz możliwość zaskarżania uchwał podlega dodatkowo kontroli sądowej. Gdy więc doszło do nieprawidłowości na etapie oceny dokonanej przez wojewodę, jest jeszcze możliwość kontroli tego procesu przez niezależny sąd.

Paweł Figurski i Patryk Słowik, dziennikarze Wirtualnej Polski