We Wrocławiu odsłonięto pomnik kardynała Bolesława Kominka

Odsłonięcie pomnika autorstwa prof. Sławoja Ostrowskiego z ASP w Gdańsku było jedną z głównych wrocławskich uroczystości zorganizowanych w 40. rocznicę podpisania listu biskupów. W piątek rozpoczęto dwudniową sesję poświęconą temu dokumentowi. Wzięli w niej udział naukowcy z Polski i Niemiec, którzy rozmawiają o różnych aspektach listu, uważanego za przełomowy w stosunkach obu krajów.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierz Michał Ujazdowski podkreślił podczas sobotniej uroczystości odsłonięcia pomnika, że orędzie biskupów, którego promotorem był kardynał Kominek, "wskazywało na chrześcijańskie źródła współpracy między narodami europejskimi". Był to także "wspaniały wykład polskiej historii, bo w znacznej części list przedstawiał polski punkt widzenia. I wreszcie orędzie było podstawą zbliżenia polsko- niemieckiego" - mówił minister.

List biskupów polskich do biskupów niemieckich, określany też "Orędziem pojednania", podpisany przez 35 biskupów wraz z prymasem kardynałem Stefanem Wyszyńskim, obecnych na sesji Soboru Watykańskiego II został opublikowany 18 listopada 1965 roku.

Dokument ten został opracowany w wyniku przeprowadzonych w Rzymie konsultacji z biskupami niemieckimi. Z ramienia Episkopatu niemieckiego uczestniczyli w nich biskupi Franz Hensback, Joseph Schroeffer i Otto Spuelbeck, zaś ze strony Episkopatu polskiego arcybiskupi Bolesław Kominek, Karol Wojtyła oraz bp Jerzy Stroba. W trakcie tych narad tekst listu był wielokrotnie przerabiany.

Biskupi, nawiązując do tysiąclecia chrztu Polski, jej historii i doświadczeń narodu polskiego, napisali: "W tym ogólno- chrześcijańskim, a zarazem bardzo humanitarnym duchu wyciągamy do Was nasze dłonie z ław kończącego się soboru, przebaczamy i prosimy o przebaczenie. Jeśli Wy - biskupi niemieccy i ojcowie soboru - ujmiecie po bratersku nasze wyciągnięte dłonie, wówczas dopiero będziemy mogli z czystym sumieniem obchodzić w Polsce nasze Millenium na sposób całkowicie chrześcijański. Zapraszamy Was po to serdecznie do Polski".

W "Orędziu" wychodzono z założenia, że należy położyć kres wielowiekowym konfliktom Niemiec i Polski, i wybaczyć sobie wzajemnie "własne winy". Dla Episkopatu polskiego orędzie oznaczało wówczas konfrontację z władzami komunistycznymi, które zarzuciły Kościołowi ingerencję w polską politykę zagraniczną.

Biskupi niemieccy w odpowiedzi napisali: "Ze wzruszeniem i radością odebraliśmy Wasze +Orędzie+ oraz Wasze zaproszenie do wzięcia udziału w obchodzie tysiąclecia chrztu narodu polskiego. Możliwość wystosowania do nas tych słów uważamy za cenny owoc naszej współpracy soborowej. Z wdzięcznością podejmujemy Wasze +Orędzie+ i żywimy nadzieję, iż rozpoczęty między nami dialog znajdzie swój dalszy ciąg w Polsce i w Niemczech".

Bolesław Kominek urodził się w 1903 r. w Radlinie koło Wodzisławia Śląskiego, a zmarł we Wrocławiu w 1974 r. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz w Instytucie Katolickim w Paryżu. Przyjął święcenia kapłańskie w Katowicach w 1927 r. Od 1930 r. pracował w diecezji katowickiej, był m.in. sekretarzem Akcji Katolickiej.

Po II wojnie światowej został mianowany administratorem apostolskim Opola i stworzył podstawy do powołania w późniejszych latach diecezji opolskiej. Jego działalność spotkała się z niechętnym przyjęciem władz komunistycznych, w 1951 r. został zmuszony do opuszczenia Opola, przebywał w Krakowie oraz w Sierszy. W tym samym roku otrzymał papieską nominację na biskupa tytularnego Sofene (Sophone), z zadaniami rządcy polskiej części archidiecezji wrocławskiej oraz rezydencją we Wrocławiu. Tej nominacji ponownie sprzeciwiły się władze państwowe, biskup nie mógł rezydować w stolicy Dolnego Śląska, a sakrę przyjął potajemnie w Przemyślu.

W 1956 r. został ostatecznie dopuszczony do objęcia urzędu, od 1967 r. był administratorem apostolskim archidiecezji wrocławskiej. 28 czerwca 1972 został pełnoprawnym arcybiskupem metropolitą wrocławskim, pierwszym od śmierci Adolfa Bertrama w 1945. W latach 1962-1965 uczestniczył w obradach Soboru Watykańskiego II.