Wdowa po Sacharowie przeciwna postawieniu mężowi pomnika
Była radziecka dysydentka, wdowa po
laureacie pokojowej Nagrody Nobla Andrieju Sacharowie, Elena
Bonner sprzeciwiła się postawieniu mężowi pomnika w Moskwie. Twierdzi, że Rosja nie jest godna czczenia pamięci Sacharowa.
Bonner powiedziała, że uhonorowanie Sacharowa pomnikiem jest hipokryzją ze strony Rosji, która odrzuciła ideały słynnego dysydenta.
Bonner twierdzi, że o ile idea postawienia Sacharowowi pomnika w 1990 roku miała sens, to obecnie nie jest słuszna. "W ciągu ostatnich 12 lat wszystko się zmieniło. Nie wiemy, dokąd zmierza Rosja i czy jeszcze potrzebuje Sacharowa" - powiedziała Bonner w rozmowie z agencją AP w swoim domu w Bostonie.
Władze Moskwy, które po ponad 12 latach postanowiły wystawić Sacharowowi pomnik, uzależniły realizację tego pomysłu od zgody żony słynnego rosyjskiego fizyka i dysydenta.
Andriej Sacharow - fizyk jądrowy i jeden z największych dysydentów sowieckich - nazywany był "sumieniem Rosji". Jeszcze zanim stał się znanym na cały świat krytykiem komunistycznego totalitaryzmu, został "ojcem sowieckiej bomby wodorowej". W 1950 roku wraz z Igorem Tammem doprowadził do pierwszej kontrolowanej reakcji termojądrowej. Sowieckie władze obsypały go wówczas medalami i nagrodami finansowymi.
Sacharow nie zadowolił się jednak wygodnym życiem i sławą jednego z największych fizyków tamtych czasów i już pod koniec lat 50. popadł w konflikt z władzami. Konsekwentnie protestował przeciw zbyt wielu niepotrzebnym wybuchom jądrowym. Występował też w obronie dysydentów więzionych za swoje przekonania. Stanął po stronie Żydów, którym odmawiano prawa do emigracji, jak i katolickich księży na Litwie prześladowanych przez władze.
Sacharow przyczynił się tym do obalenia istniejących jeszcze wówczas, głównie wśród lewicowej zachodniej inteligencji, mitów i złudzeń dotyczących funkcjonowania ZSRR. Za protesty przeciwko agresji ZSRR na Afganistan, został wraz z żoną zesłany w 1980 roku do miasta Gorki (obecnie Niżni Nowogród).
Zesłanie Sacharowa anulował w roku 1986 ówczesny przywódca ZSRR Michaił Gorbaczow. Po powrocie do Moskwy Sacharow odmówił ponownego przyjęcia odebranych mu wcześniej nagród państwowych do czasu rehabilitacji wszystkich prześladowanych za przekonania przez władze sowieckie.
Sacharow nie dożył rozpadu ZSRR. Zmarł 14 grudnia 1989 roku w wieku 68 lat. (mp)
