72 lata temu, 20 sierpnia 1944 roku, powstańcy warszawscy zdobyli gmach Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej. Niemcy traktowali budynek jako obiekt o znaczeniu strategicznym. Przechodziły tędy wszystkie połączenia telefoniczne Berlina z okupacyjnymi władzami, a także z całym frontem wschodnim.
Budynek został zdobyty przez batalion AK "Kiliński". Uroczystości o 12:00 rozpocznie msza w intencji poległych w kościele Wszystkich Świętych na placu Grzybowskim i będzie miała wyjątkową oprawę tak jak całe uroczystości- wyjaśnia Iwona Okraska z Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego, która organizuje obchody.
Na mszy będą kawalerzyści, którzy po nabożeństwie przejadą przez plac Grzybowski i ulicę Próżną, przed budynek PASTy. Tam (około 13.30) odbędzie się główna część uroczystości podczas których odsłonięta zostanie tablica poświęcona rotmistrzowi Henrykowi Leliwie-Roycewiczowi, dowódcy batalionu "Kiliński", i jego żołnierzy.
20 dni krwawych walk
Iwona Okraska wyjaśnia, że obecność kawalerzystów na uroczystości nie będzie przypadkowa i wiąże się właśnie z Henrykiem Leliwą-Roycewiczem, który był kawalerzystą oraz olimpijczykiem. W tym roku mija 80 lat od zdobycia przez rotmistrza srebrnego medalu Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w drużynowym Wszechstronnym konkursie konia wierzchowego.
Krwawe walki o PAST-ę trwały 20 dni ponieważ budynek był silnie obsadzony przez Niemców także snajperów. Po zdobyciu PAST-y z budynku wyprowadzono 115. jeńców, w tym 7. niemieckich oficerów oraz 6. rannych żołnierzy. Zginęło 36. Niemców. Po stronie polskiej poległo 38 osób, a rannych zostało 63.
Skrzyżowanie ulic Marszałkowskiej i Królewskiej, rok 1946. Uszkodzony budynek PAST-y i jego otoczenie. Źródło: Domena publiczna
Źródło: IAR
Przeczytajcie też: Na Pradze powstanie tężnia solankowa. "Pierwsza taka w Warszawie"
