W Warszawie obchody rocznicy zakończenia II wojny światowej

Rocznica jest dla kombatantów okazją do wspomnień o chwili zakończenia wojny. Dla jednych 8 maja 1945 r. oznaczał nadejście oczekiwanej wolności, dla innych ciąg dalszy wojennej zawieruchy.

"8 maja był dla mnie dniem wielkiej radości" - wspomina ppłk Jan Karniewicz, który służył wtedy nad Łabą w 1 Armii Wojska Polskiego, powstałej w ZSRR. "Wszyscy w naszej dywizji piechoty cieszyliśmy się, bawili, pili. Dyscyplina zelżała, nie musieliśmy siedzieć w okopach. Zdarzało się, że żołnierze polskiego wojska z ZSRR zaraz po zakończeniu działań uciekali do nadchodzących z zachodu wojsk amerykańskich" - opowiada.

Inni wspominają 8 maja jako dalszy ciąg okupacji, kiedy to po klęsce Niemców ziemie polskie zajęła Armia Radziecka.

"Dla nas, żołnierzy AK i WiN 8 maja nie przerwał podziemnej walki. Byłem wtedy żołnierzem AK w Górach Świętokrzyskich. Właściwie wtedy zaczęło się najgorsze: wszystkie nasze placówki były odkryte, UB zgarniało nas i wsadzało do więzień" - opowiada były żołnierz AK i WiN o wojennym pseudonimie "Felek". "W sierpniu 1945 r. nasza grupa rozbiła więzienie UB w Kielcach i uwolniliśmy więźniów. Potem władze komunistyczne schwytały mnie, siedziałem 4 lata w więzieniu" - dodaje.

8 maja jest obchodzony w Europie Zachodniej, a od niedawna także w Polsce jako dzień zakończenia wojny. Wiąże się to z podpisaniem kapitulacji Niemiec 7 maja w Reims we Francji w obecności przedstawicieli Wielkiej Brytanii, Francji i ZSRR. Koniec wojny ogłoszono 8 maja o godz. 15.00.

Rosjanie zażądali osobnego podpisania kapitulacji. Nastąpiło to w Berlinie o północy z 8 na 9 maja, czyli o godz. 2.00 już 9 maja według czasu moskiewskiego. Stąd w ZSRR przyjęto 9 maja jako datę zakończenia wojny. Również w Polsce przez ponad 40 lat oficjalnie Dzień Zwycięstwa obchodzono 9 maja.