Wałęsa: Gorbaczow bohaterem, bo mu się nie udało

Wałęsa wziął udział dwudniowym szczycie laureatów Pokojowej Nagrody Nobla, zorganizowanym w niemieckiej stolicy dzień po obchodach 20. rocznicy zburzenia muru berlińskiego 9 listopada 1989 r. W spotkaniu tym uczestniczył także Gorbaczow, ostatni przywódca ZSRR, jednak ze względu na inne zobowiązania opuścił salę konferencyjną jeszcze przed wystąpieniem polskiego noblisty.

Lewicowym politykom "potrzebny jest bohater, by móc mówić: byli mordercy na lewicy, ale przecież jest Gorbaczow, który poszedł w kierunku uzdrowicielskim i wprowadził nowy ład w Europie" - powiedział Wałęsa. - Ja to rozumiem, ale to chyba za mało jak na to pokolenie. Musi ono zauważyć, że zwyciężyliśmy na wartościach - dodał.

Potem w rozmowie z dziennikarzami były prezydent dodał, że Gorbaczow, który chciał reformować komunizm, jest bohaterem za to, że "mu się nie udało, a nie za to, że mu się udało".

Przemawiając na konferencji powtórzył tezy swego poniedziałkowego wystąpienia z obchodów rocznicowych w Berlinie. - Żaden z polityków, którzy dziś nazywani są ojcami zjednoczenia Niemiec czy upadku muru berlińskiego, nie wierzył nawet w taką możliwość. A żeby coś zrobił w tym kierunku - nieprawdopodobne. To nasze narody - niemiecki, polski, litewski i inne - wymusiły, by politycy poszli we właściwym kierunku - oświadczył Wałęsa.

Dodał, że w trakcie jednej z opisanych rozmów pomiędzy byłym kanclerzem RFN Helmutem Kohlem, Gorbaczowem i b. szefem niemieckiej dyplomacji Hansem-Dietrichem Genscherem, przeprowadzonej miesiąc przed zburzeniem muru, ówczesny przywódca ZSRR miał stwierdzić: o zjednoczeniu Niemiec będziemy mogli mówić dopiero za 100 lat.

- Po tej rozmowie delegacja niemiecka przyjeżdża do Polski (9 listopada 1989 r.). Na moje pytanie, czy są przygotowani na upadek muru berlińskiego, Genscher odpowiedział: "Chcielibyśmy mieć takie problemy. Na naszych grobach wyrosną drzewa, zanim to się zdarzy" - relacjonował Wałęsa. - Musieli przerwać wizytę w Polsce, bo właśnie mur runął.

Jak podkreślił, pierwsze zwycięstwo nad komunizmem nastąpiło z chwilą wyboru papieża Jana Pawła II, który obudził sumienia Polaków. Na tej podstawie powstała "Solidarność", która pierwsza zwyciężyła komunizm - zaznaczył Wałęsa.

- Dziesięć lat zachęcaliśmy naród niemiecki i inne, pokazywaliśmy, jak zwyciężyć komunizm. Udało nam się zbudować solidarność niemiecką, która przypadkiem zdetonowała wielki potencjał drzemiący w tym narodzie i przewróciła mur berliński - ku zaskoczeniu polityków i środków militarnych - dodał.

Zaapelował, by przyszłość budować w oparciu o wartości i prawdę.

W poniedziałek wieczorem Wałęsa wprawił w ruch symboliczne domino pod Brama Brandenburską w Berlinie, które upamiętniało zburzenie muru 20 lat temu.

Doroczne szczyty laureatów Pokojowej Nagrody Nobla odbywają się od 10 lat. Do Berlina przyjechało w tym roku 15 noblistów. Oprócz Gorbaczowa i Wałęsy są wśród nich m.in. prof. Muhammad Junus z Bangladeszu, który opracował system mikrokredytów, były prezydent RPA Frederik Willem de Klerk oraz pokojowa działaczka z Irlandii Północnej Mairead Corrigan.

Anna Widzyk