USA dołączyły do Polski. Lista demokracji, które się uwsteczniają

Demokracja w USA została po raz pierwszy oceniona jako "cofająca się". Tym samym Stany Zjednoczone dołączają do listy krajów takich jak Polska, Węgry czy Słowenia -ocenił międzynarodowy thinktank IDEA, który publikuje coroczny raport o stanie demokracji na świecie.

International Institute for Democracy and Electoral Assistance to instytucja z siedzibą w Sztokholmie badająca demokrację. Wskazuje na "widoczne pogorszenie" w USA, które według IDEA, rozpoczęło się w 2019 roku. "W tym roku po raz pierwszy zakwalifikowaliśmy Stany Zjednoczone jako cofającą się demokrację" - czytamy w raporcie.

Alexander Hudson, współautor raportu, stwierdził: "Stany Zjednoczone są wysoko funkcjonującą demokracją, a nawet poprawiły swoje wyniki we wskaźnikach administracyjnych (korupcja i przewidywalne egzekwowanie prawa) w 2020 roku. Jednak spadek swobód obywatelskich i kontroli rządu wskazuje, że istnieją poważne problemy z podstawami demokracji".

Zobacz też: Kryzys na granicy. Były premier o słowach Dudy. „Intelektualnie bezsensowne”

"Historyczny punkt zwrotny nastąpił w latach 2020-21, kiedy były prezydent Donald Trump zakwestionował legalność wyników wyborów w 2020 roku w Stanach Zjednoczonych" - stwierdzono w raporcie.

Liczba cofających się demokracji - zdaniem instytutu ze Szwecji - podwoiła się w ciągu ostatniej dekady. Oprócz "ugruntowanych demokracji" takich jak USA, na liście znalazły się też państwa członkowskie UE - Węgry, Polska i Słowenia.

Zdaniem autorów opracowania regres demokracji nasilił się na Węgrzech i w Polsce. Do tego grona dołączyła Słowenia, która w 2020 r. stała się trzecią "cofającą się demokracją" w regionie - wynika z raportu.

"Erozja demokracji na Węgrzech i w Polsce trwała w roku 2020 i w 2021 dzieje się to nadal. Choć te długie procesy upadku są już dobrze rozumiane na całym kontynencie, rosnące zagrożenia dla praworządności i niezawisłości sądów w Polsce wymagają naszej pilnej uwagi. Co więcej, relacje Polski z UE i dyskusja na temat ewentualnego "polexitu" otwierają nowy rozdział w demokratycznym uwstecznianiu się" - napisał Adam Bodnar, w słowach otwierających część dokumentu dotyczącą sytuacji w Europie.

Negatywnie na stan polskiej demokracji - jak stwierdza raport - wpływa między innymi sytuacja z krajowym sądownictwem. Przeprowadzona przez władzę reforma ogranicza sędziowską niezależność, co bezpośrednio przekłada się na jakość demokracji.

W raporcie odnotowano również negatywny wpływ pandemii Covid-19 na stan demokracji na świecie. Trend w kierunku erozji demokracji "stał się bardziej ostry i niepokojący".

Raport określa trzy główne typy ustrojów: demokracja, reżim hybrydowy i autorytarny. Zarówno reżimy hybrydowe, jak i autorytarne klasyfikowane są jako niedemokratyczne.