USA chce "poważnych rozmów" o tarczy antyrakietowej

Chcemy rozpocząć poważne, bardziej formalne dyskusje z Polską na temat tarczy. Dotychczas odbywały się tylko pewne wstępne rozmowy, ale nie mówiliśmy zbyt konkretnie w czym jesteśmy zainteresowani. Teraz możemy być bardziej konkretni - powiedział dyrektor wydziału europejskiego w Departamencie Stanu USA, Daniel Fried.

Zapowiedziane rozmowy oznaczają przełamanie dotychczasowego impasu w sprawie tarczy. Zapytany, jak do tego doszło, Fried odpowiedział: Nasze planowanie poszło naprzód, nastąpił postęp w naszym myśleniu. Nie wyjaśnił bliżej na czym to polega.

Jak powiedziała reporterowi PAP osoba z dobrze poinformowanych kręgów, zastrzegająca sobie anonimowość, Waszyngton przedstawił Warszawie propozycję formalnych rozmów w tym tygodniu. Rząd RP jeszcze nie odpowiedział i nie wiadomo na razie, kiedy negocjacje się rozpoczną.

Według tego źródła, propozycja oznacza jednak, że administracja prezydenta George'a W. Busha ostatecznie zdecydowała się na lokalizację tarczy w Polsce i nie będzie już sugerować, że alternatywą jest np. Wielka Brytania.

Poprzednio Amerykanie mówili tylko, że "rozważają" złożenie Polsce oficjalnej propozycji, prosili o podobnie kilku możliwych lokalizacji itd. - powiedziało źródło PAP.

Premier Czech Mirek Topolanek oświadczył z kolei, że rząd USA poinformował go, iż chce rozmieścić w Czechach bazę radarową do tarczy antyrakietowej.

W Polsce powstałyby wyrzutnie dziesięciu tzw. interceptorów - rakiet przechwytujących rakiety wroga, takie same, jakie powstają już na Alasce.

Nieoficjalne, wstępne rozmowy z Polską o tarczy utknęły na jesieni ubiegłego roku, kiedy rząd RP zaczął się domagać, aby umieszczeniu jej towarzyszyły dodatkowe gwarancje bezpieczeństwa.

W czasie wizyty w USA we wrześniu minister obrony narodowej Radosław Sikorski powiedział, że Warszawa oczekuje m.in. pomocy we wzmocnieniu polskiej obrony przeciwlotniczej amerykańskimi rakietami Patriot oraz zawarcia dodatkowej umowy o dwustronnej współpracy wojskowej. Postulaty te nie zostały przyjęte przez administrację Busha.

Daniel Fried zapytany, czy USA pójdą Polsce na rękę w tych sprawach, odpowiedział wymijająco, ale zdawał się sugerować, że rząd amerykański jest gotów do pewnych ustępstw. Podkreślił też, że decyzja o lokalizacji tarczy musi być podjęta wspólnie z rządem polskim.

Oczywiście Polska będzie miała wiele pytań. W każdym takim układzie Polska będzie chciała wiedzieć, jak duży będzie system antyrakietowy, jakie będą militarne implikacje tarczy, jak zareagują na nią Rosjanie, jakie będą umowy dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa, a także, jakie będą finansowe korzyści. To całkiem normalne pytania i oczekuję szczegółowych rozmów na te tematy - powiedział Fried, nawiązując do zapowiedzianych negocjacji.

My nie jesteśmy Wielkim Bratem. Zdaję sobie doskonale sprawę, że to jest polska decyzja, nie amerykańska - dodał dyplomata.

Naciskany, czy USA gotowe byłyby do rozmieszczenia w Polsce także rakiet Patriot, przedstawiciel Departamentu Stanu odpowiedział: Minister Sikorski może mieć całkiem rozsądne pytania dotyczące bezpieczeństwa Polski i jej zagrożeń, ale nie będę teraz omawiał rozwiązań tego problemu.

Decyzje w sprawie tarczy podejmuje prezydent USA w oparciu o konsultacje z Departamentem Stanu i Pentagonem.

Tomasz Zalewski