Trwa cisza wyborcza. Co grozi za jej złamanie?
W niedzielę 1 czerwca 2025 roku odbywa się druga tura wyborów prezydenckich w Polsce. Państwowa Komisja Wyborcza przypomina o zasadach ciszy wyborczej, która trwa od północy z piątku na sobotę do zamknięcia lokali wyborczych o 21:00 w niedzielę. Jej złamanie może być kosztowne.
Co to jest cisza wyborcza?
Cisza wyborcza to okres, w którym zabronione jest prowadzenie jakichkolwiek działań mających na celu wpływanie na decyzje wyborców. Rozpoczęła się ona 24 godziny przed dniem głosowania, czyli o północy z piątku na sobotę (z 30 na 31 maja 2025 roku), i trwa aż do zakończenia głosowania, czyli do godziny 21:00 w dniu 1 czerwca 2025 roku, gdy lokale wyborcze zostaną zamknięte.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Zignorował czerwone światło. Finał mógł być tylko jeden
Zasady ciszy wyborczej
W czasie ciszy wyborczej obowiązuje zakaz prowadzenia agitacji wyborczej, czyli publicznego nakłaniania lub zachęcania do głosowania na określonego kandydata lub w określony sposób. Obejmuje to:
- Organizowanie zgromadzeń, pochodów czy manifestacji.
- Wygłaszanie przemówień wyborczych.
- Rozpowszechnianie materiałów wyborczych, takich jak ulotki, plakaty czy banery.
- Prowadzenie agitacji w internecie, w tym na portalach społecznościowych, stronach internetowych czy forach.
- Eksponowanie w lokalu wyborczym symboli, napisów lub znaków kojarzonych z kandydatami lub komitetami wyborczymi, np. noszenie koszulek z hasłami wyborczymi czy znaczkami kampanii.
Ponadto w czasie ciszy wyborczej zabronione jest publikowanie i rozpowszechnianie wyników sondaży wyborczych, zarówno tych przeprowadzonych przed wyborami, jak i exit polls (sondaży przeprowadzonych w dniu głosowania).
Przeczytaj także: Druga tura wyborów prezydenckich. Tak wygląda karta do głosowania
Konsekwencje naruszenia ciszy wyborczej
Za złamanie zasad ciszy wyborczej grożą surowe kary finansowe:
- Za prowadzenie agitacji wyborczej w czasie ciszy wyborczej można otrzymać grzywnę w wysokości określonej w Kodeksie wyborczym.
- Zgodnie z art. 498 Kodeksu wyborczego, kto w okresie ciszy wyborczej prowadzi agitację na rzecz kandydatów lub komitetów wyborczych, podlega karze grzywny. Wysokość grzywny jest określona w art. 24 Kodeksu wykroczeń i może wynosić od 20 zł do 5 000 zł dla osób fizycznych dokonujących agitacji, np. poprzez rozdawanie ulotek, wywieszanie plakatów czy publikowanie agitacyjnych treści w internecie.
- Za publikowanie wyników sondaży wyborczych w okresie ciszy wyborczej grozi grzywna w wysokości od 500 000 zł do 1 000 000 zł, zgodnie z art. 500 Kodeksu wyborczego.
Przeczytaj także: Zaprzysiężenie nowego prezydenta. Skąd wiadomo, że wybory są ważne?
Co zrobić, jeśli jesteś świadkiem naruszenia ciszy wyborczej?
Jeśli zauważysz działania naruszające ciszę wyborczą, takie jak wywieszanie plakatów, publikowanie agitacyjnych postów w mediach społecznościowych czy prowadzenie kampanii w dniu wyborów, możesz zgłosić to odpowiednim organom:
- Obwodowej komisji wyborczej w Twoim lokalu wyborczym, która ma obowiązek reagować na naruszenia w obrębie lokalu.
- Policji, która jest uprawniona do przyjmowania zgłoszeń o naruszeniach ciszy wyborczej poza lokalami wyborczymi.
- Państwowej Komisji Wyborczej, która nadzoruje przestrzeganie zasad wyborczych – zgłoszenia można składać pisemnie lub telefonicznie, korzystając z infolinii PKW.
Przeczytaj także: Czy kolor ma znaczenie? Tylko tak oddasz ważny głos
Znaczenie ciszy wyborczej
Cisza wyborcza ma na celu zapewnienie wyborcom spokoju i możliwości podjęcia decyzji bez presji zewnętrznej. To czas refleksji, w którym każdy może samodzielnie rozważyć swój wybór. Przestrzeganie zasad ciszy wyborczej jest wyrazem szacunku dla demokratycznego procesu wyborczego i równego traktowania wszystkich kandydatów.
Głosowanie w dniu wyborów
Lokale wyborcze w dniu 1 czerwca 2025 roku są otwarte od godziny 7:00 do 21:00. Aby oddać ważny głos, postępuj zgodnie z instrukcjami obwodowej komisji wyborczej, a w razie wątpliwości pytaj jej członków o procedurę głosowania. Pamiętaj, by nie prowadzić żadnych działań agitacyjnych w lokalu wyborczym, takich jak rozmowy o kandydatach czy eksponowanie symboli wyborczych.