TK: część przepisów dla samorządów jest niekonstytucyjna

Trybunał wydał orzeczenie w sprawie wniosków sejmików województw mazowieckiego i świętokrzyskiego. Samorządy te twierdziły, że zmiana sposobu finansowania m.in. ulgowych przejazdów (były finansowane z subwencji budżetowych, a są z wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych) nie zapewnia im stabilnych wpływów finansowych.

Stawia przez to pod znakiem zapytania możliwość realizacji tych zadań.

Konstytucja nakazuje m.in. zapewnienie jednostkom samorządom terytorialnego udziału w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań. Ewentualnym zmianom w zakresie kompetencji samorządów powinny - zgodnie z Konstytucją - towarzyszyć odpowiednie zmiany w podziale dochodów publicznych.

W wydanym orzeczeniu Trybunał uznał, że nałożenie na samorządy obowiązku finansowania ulgowych przejazdów środkami transportu publicznego bez zapewnienia adekwatnego sposobu jego finansowania jest niezgodne z konstytucją.

Trybunał uznał też za niekonstytucyjne finansowanie przez samorządy profilaktycznej opieki zdrowotnej dla osób świadczących pracę w czasie odbywania kary pozbawienia w wolności w zakładach karnych, aresztach śledczych lub wykonujących pracę w ramach kary ograniczenia wolności.

TK uzasadnił, że finansowanie takiej opieki nie powinno należeć do obowiązku samorządu, bo jest konsekwencją działań wymiaru sprawiedliwości.

Trybunał odniósł się też do przepisów ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Przepisy te określają m.in. które województwa samorządowe sa uprawnione do otrzymywania części regionalnej subwencji ogólnej z budżetu państwa, a które województwa są zobowiązane do dokonywania wpłat do budżetu na pokrycie tej części subwencji.

Samorządowcy z województwa mazowieckiego kwestionowali zasady podziału tych środków. Ich zdaniem, przez to, że woj. mazowieckie ma większe wpływy np. z inwestycji niż inne województwa, jest niejako "karane", bo województwo musi odprowadzać część uzyskanych pieniędzy do ogólnego budżetu na rzecz biedniejszych.

Trybunał ocenił, że ta wpłata nie jest przewidziana w Konstytucji, uznał jednak, że prawo może ją wprowadzić, ale musi ona spełniać określone cechy - m.in. systemowości i transparentności zasad- powiedział dziennikarzom pełnomocnik wnioskodawców prof. Witold Modzelewski.

TK uznał też, że nie można powierzyć ministrowi finansów uprawnień do subiektywnego decydowania o podziale tych środków między województwa.

Trybunał dał Sejmowi 18 miesięcy na dostosowania przepisów do wydanego wyroku. Po upływie tego terminy przepisy uznane przez Trybunał za niekonstytucyjne przestaną obowiązywać.