prawo i sprawiedliwość(strona 15/97)

Prof. Marcin Matczak twierdzi, że nie należy pójść za daleko z rozliczeniami rządów PiS, żeby nie powtórzyć błędów tureckiej klasy politycznej wobec Recepa Tayyipa Erdogana. Były premier Leszek Miller zupełnie się z nim nie zgadza. - Trzeba rozliczać najostrzej jak to możliwe. Niepokoją mnie próby rozwodnienia tego procesu. (…) To rozliczenie musi być na tyle przekonywujące, żeby taka zmiana ustroju bez zmiany Konstytucji nie mogła się powtórzyć. Jeżeli te rozliczenia będą takie sobie, to może ktoś w przyszłości podejmie taką próbę - wskazywał w programie "Newsroom WP". Ponadto zaznaczył, że taryfa ulgowa wobec PiS może spowodować, że elektorat koalicji 15 października "zmarszczy brwi" i powie, że "dał się nabrać". - Jeżeli ich zwiedziemy, to założymy sobie pętlę na szyję - podsumował.

Dr Mirosław Oczkoś komentował w programie "Newsroom WP" skandal wywołany przez Grzegorza Brauna w Sejmie. Ocenił, że ten polityk nas do takich zachowań przyzwyczaił. - Do tej pory był bezkarny. (…) Musi wkroczyć prokuratura. Ta większość ma możliwość odebrania mu immunitetu. (…) Jeśli mamy iść w kierunku Zachodu - bo jednak daleko zabrnęliśmy na Wschód w ostatnich ośmiu latach - to trzeba coś z tym zrobić. (…) To jest coś niewyobrażalnego, żeby poseł w Sejmie z immunitetem z gaśnicą przerywał uroczystość, która odbywa się w Sejmie od 17 lat i jeszcze atakował bezbronne kobiety - podsumował ekspert.

Aleksander Kwaśniewski przysłuchiwał się we wtorek w Sejmie wystąpieniu nowego premiera Donalda Tuska. W rozmowie z dziennikarzami ocenił jego rząd koalicyjny. - Podoba mi się, że jest sporo ludzi w takim najlepszym, energetycznym wieku dla polityki, czyli wtedy, kiedy ja zostawałem prezydentem: czterdzieści kilka lat. To jest bardzo obiecujące - powiedział Kwaśniewski. - Do polityki europejskiej wraca polityk wagi najcięższej, z którego zdaniem będą się liczyć i który może również bez żadnych wątpliwości i podejrzeń o to, że nie jest europejski, zwracać uwagę na niedojrzałość różnych projektów, które przygotowuje Unia Europejska - powiedział były prezydent. - Europa zyskuje, mówiąc językiem futbolowym, taką prawdziwą mocną “dziesiątkę”. Snajper, napastnik - podsumował Tuska Kwaśniewski. Dziennikarze pytali również o koabitację, jaką czeka przez najbliższe półtora roku rząd Tuska z prezydentem Andrzejem Dudą. - Wierzę w to, że Andrzej Duda, jak już się wyzwoli od Jarosława Kaczyńskiego, będzie potrafił taki dialog z premierem prowadzić, dla dobra Polski - ocenił Kwaśniewski. Były prezydent był również pytany o poniedziałkowe słowa prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego skierowane do Donalda Tuska. - Robiło to wrażenie wypadnięcia ze świadomości - skomentował Aleksander Kwaśniewski. - Moim zdaniem im PiS będzie dłużej się trzymał jako zwarta siła z Jarosławem Kaczyńskim, to dla koalicji lepiej, bo będzie ją bardziej cementować, będzie musiała być bardziej skoncentrowana i zdyscyplinowana. - Proces erozyjny w PiS-ie się zacznie, ale ja nie czekam na niego tak bardzo, bo uważam, że ta spoistość PiS-u dzisiaj jako opozycji, ona z punktu widzenia koalicji jest takim czynnikiem wzmacniającym ich wzajemną kontrolę, współpracę, dyscyplinę - powiedział były prezydent Polski.

- To jest bardzo trudna koalicja. To nie jest koalicja realizacji programu jednej partii. (…) Wiem, ile trzeba z siebie dać, ile trzeba iść na ustępstwa, żeby stworzyć mądrą i rozsądną koalicję - mówił we wtorek jeden z liderów Lewicy Włodzimierz Czarzasty w Sejmie. - Lewica wchodzi do rządu, aby być gwarantem naszych, lewicowych, priorytetów programowych (…). Lewica chce współrządzić, ale wiemy, że nie będzie łatwo. Wiemy, że Donald Tusk, i to jest następna jego cecha, umiał stworzyć tę koalicję, a my umieliśmy się w tej koalicji znaleźć, my, jako twardy podmiot - stwierdził polityk i zwrócił się do Mariusza Błaszczaka. - Pan nie wie, co to znaczy być w polityce podmiotem. To się nie mieści w pana wyobraźni. Pan zawsze był człowiekiem, który wykonywał rozkazy pana Kaczyńskiego - ripostował na słowa polityka PiS.

- Jedyną formą przetrwania PiS - jako bardzo silnej formacji, która ma jeszcze ambicje wrócić do władzy - jest ucieczka do przodu, to jest uniknięcie grząskości wewnętrznych rozliczeń - ocenił w programie "Newsroom" WP były senator Jan Maria Jackowski, niegdyś związany z PiS. Nie wykluczył, że partia Kaczyńskiego może ulec erozji. - Może zaistnieć taka sytuacja, że na kanwie PiS powstaną nowe byty. Tak kiedyś było z AWS (Akcją Wyborczą Solidarność - red.) (…), z której wyrosła i PO, i PiS, i LPR (Liga Polskich Rodzin - red.) - mówił, wskazując na istniejące wewnątrz ugrupowania Kaczyńskiego podziały. Dodał, że wątpi, by PiS było zdolne do znalezienia sobie koalicjanta, ponieważ obca mu jest kultura dialogu.

- Utrata władzy naprawdę mocno działa na psychikę. Zwłaszcza u osób, które wyłącznie żyją polityką (…). Wczorajszy dzień pokazał jasno, że dobrze by było, gdy niektórzy odpoczęli od władzy - ocenił w programie "Newsroom" WP dr Jarosław Kuisz, redaktor naczelny "Kultury Liberalnej", nawiązując do skandalicznego poniedziałkowego wystąpienia Jarosława Kaczyńskiego w Sejmie. - Jest taki fenomen, także w polityce, że im dłużej się powtarza kłamstwo, tym bardziej się w nie wierzy. A po ośmiu latach to wcale nie jest wykluczone, że Kaczyński w to kłamstwo wierzy. Ja nie wykluczam, że było to instrumentalne zachowanie, żeby oczernić przeciwnika - stwierdził ekspert, zaznaczając, że rzucanie takimi inwektywami jest "skrajnie nieodpowiedzialne".

- To fatalny pomysł, żeby próbować dzielić telewizję publiczną politycznie - tak propozycję dziennikarza i publicysty Jacka Żakowskiego - by zwycięska koalicja podzieliła się mediami publicznymi z PiS - ocenił gość programu "Newsroom" WP Juliusz Braun, były prezes TVP. - Rzeczywiście, tak kiedyś było we Włoszech, ale to we wszystkich podręcznikach jest opisywane jako złe rozwiązanie - dodał. Jak tłumaczył, telewizja publiczna ma jeden cel: "gromadzić ludzi". - Ma stanowić wspólną wartość demokratycznego państwa, ma tworzyć forum debaty publicznej, ale ma też służyć wielu innym celom, w obszarze informacji, edukacji, kultury i rozrywki. Parcelowanie telewizji między partie jest niesłuszne, niepotrzebne i byłoby szkodliwe - stwierdził były prezes TVP. Na uwagę prowadzącego program Patrycjusza Wyźgi, że Żakowski w ten sposób próbuje w jakiś sposób opisać rzeczywistość odparł, że "trzeba dążyć do stanu idealnego, a nie stawiać sobie jako cel stan zły". - A mieliśmy kiedyś po 1989 roku idealne media publiczne? - dopytywał prowadzący. - Idealne nie były, ale mniej więcej 10 lat temu, znaczna część społeczeństwa uznawała media publiczne za wiarygodne. I w wielu krajach, nie tylko w Wielkiej Brytanii, bo nie mówimy tylko o BBC, ale np. w Czechach telewizja publiczna cieszy się zaufaniem, ma dobre oceny u dwóch trzecich społeczeństwa. I o to chodzi, żeby media publiczne stanowiły pewną wspólną wartość - stwierdził Braun. - Zawsze były pewne problemy z tym, zawsze były pretensje, także do mnie były pretensje, choć starałem się zagwarantować obecność różnych wrażliwości, różnych poglądów politycznych na antenie, ale to musi być w ramach jednej koncepcji telewizji, a nie dzielenia na kawałki - stwierdził Braun. - W Polsce trzeba wzmocnić system kontroli społecznej nad mediami. Trzeba wzmocnić media publiczne od strony merytorycznej, przypomnieć, po co one są. To, że były różne błędy, w różnych okresach, nie jest powodem, by je pogłębiać - ocenił były prezes TVP.

PiS utrudnia powołanie rządu Donalda Tuska - ocenił w programie "Newsroom WP" politolog prof. Tomasz Słomka. - Czyni to, firmując cząstkowe raporty, które nie rekomendują powoływanie Tuska na funkcje publiczne, ale też rękami prezydenta, który stwierdził, że zgodnie z wyimaginowaną tradycją chce powołać premiera, który arytmetycznie wygrał wybory, ale nie ma zdolności koalicyjnej. Nie twierdzę, że pan prezydent złamał Konstytucję. Zapomniał, że obok czegoś, co można nazwać dobrym zwyczajem, są reguły systemu rządów. Jeżeli mamy system parlamentarno-gabinetowy, to wyłania się rząd z większości. Urzędujący prezydent, gwarant stabilności państwowej, po przeprowadzeniu konsultacji zdobywa informacje, że jest większościowa koalicja, powinien przystąpić do działań, by powołać większościowy rząd. Zachował się trochę inaczej. Mamy zatem okres przejściowy - komentował. Politycy PiS coraz częściej używają porównań do rządu Jana Olszewskiego. - Uważam, że można w tym kontekście użyć określenia "budowanie mitu". Nie odniósłbym tego do kultywowania dorobku rządu Jana Olszewskiego, ale swoisty mit na życie PiS-u w opozycji, się rodzi. Drugi element to wyraźne ustawienie się w kontrze do Unii Europejskiej. Ugodowym elementem mitu jest rząd Morawieckiego, który ma dobre chęci, program zbudowany na elementach zaczerpniętych od partii opozycyjnych, ale nie będzie mu dane działać dla dobra Polski - ironizował ekspert.

Czy komisje śledcze mogą pogrążyć PiS, tak jak komisja Rywina pogrążyła SLD? Prof. Tomasz Nałęcz, były doradca prezydent Bronisława Komorowskiego i członek tzw. komisji Rywina, stwierdził w programie "Newsroom" WP, że komisje śledcze mają "ogromną moc rażenia", ale PiS mogą zaszkodzić one znacznie mniej niż SLD ze względu na inną sytuację polityczną i podziały społeczne. - Dzisiaj Polska jest podzielna na plemiona polityczne. One darzą zaufaniem swoich liderów, swoich szamanów. 20 lat temu tego zjawiska w takim natężeniu nie było - stwierdził.

Wtorkowe obrady Sejmu śledziło aż 98 tys. Polaków. Ich wiodącym tematem było powołanie sejmowych komisji śledczych, mających rozliczyć rządy PiS. Z kolei PiS kontrował, że parlament, zamiast zajmować się politycznymi porachunkami, powinien zająć się sprawami zwykłych Polaków. Prof. Sławomir Sowiński, politolog z UKSW, mówił w programie "Newsroom" WP, że dopóki nie został powołany nowy rząd, Polska "jest pogrążona w stanie letargu, zamrożenia". - Trzeba powiedzieć PiS: rządźcie albo pozwólcie rządzić innym. (…) To jest podstawowe oczekiwanie wobec obecnego rządu Mateusza Morawieckiego. Wszystko inne jest polityczną rozgrywką - ocenił ekspert. Dodał, że koszty tego politycznego spektaklu dla Polski są stanowczo zbyt wysokie.