Szalone lata 60. w Warszawie

Na ulicach stolicy wyrastają wieżowce i domy towarowe, a pierwszomajowe pochody konkurują z kościelnymi uroczystościami. Wybuchają dramatyczne protesty, które na zawsze zmieniają oblicze kraju. Warszawa wkracza w lata 60. w pośpiechu. To właśnie wtedy liczba mieszkańców stolicy zaczyna przekraczać milion osób. Wizytówką nowoczesnej metropolii staje się Ściana Wschodnia i jej charakterystyczne punkty - rotunda PKO, trzy wieżowce i cztery domy towarowe - zdjęcia dokumentujące te wydarzenia znajdziecie w obszernej dokumentacji fotograficznej, na którą składa się album "Warszawa lata 60.".

Większość zdjęć zamieszczonych w albumie pochodzi z archiwów Zbyszka Siemaszki, który zmarł 4 marca 2015 roku. Fotoreporter "Stolicy" i "Perspektyw" urodził się w fotograficznej rodzinie - jego rodzice prowadzili atelier, w którym portretowali samego Józefa Piłsudskiego. W trakcie wojny młody fotograf wstąpił w szeregi Armii Krajowej, której poczynania dokumentował. Dziś Siemaszko znany jest głównie ze zdjęć powojennej modernistycznej architektury. Specjalizował się też w kadrach z zabieganego życia warszawiaków, ujęciach spieszącego się tłumu, zdjęciach strzelanych z dachów najwyższych budynków.

Na zdjęciu: skrzyżowanie Alei Jerozolimskich z ulicą Kruczą było w tamtych latach wizytówką wielkomiejskiej Warszawy, zawsze panował tam duży ruch samochodów, 1967 rok.

Warszawa wkracza w lata 60. w pośpiechu. To właśnie wtedy liczba mieszkańców stolicy zaczyna przekraczać milion osób.

Na zdjęciu: obnośna sprzedaż popularnych lodów Bambino, 1 maja 1969 rok.

Wizytówką nowoczesnej metropolii staje się Ściana Wschodnia i jej charakterystyczne punkty - rotunda PKO, trzy wieżowce i cztery domy towarowe.

Na zdjęciu: widok ze skrzyżowania ulicy Marszałkowskiej i Alei Jerozolimskich, koniec lat 60.

Przez stołeczne ulice przetaczają się tłumy przyjezdnych, a bujne nocne życie toczy się w świetle kolorowych neonów.

Na zdjęciu: Stefan Wiechecki "Wiech" podczas przejażdżki po Warszawie w trzydziestolecie swojej twórczości. Zdjęcia na Targówku, ulicy Wilczej i moście Gdańskim wykonano w 1960 roku.

Plac Grzybowski w Warszawie przez wiele lat nosił ślady walk w powstaniu warszawskim.

Na zdjęciu: widok od strony ulicy Próżnej w kierunku Pałacu Kultury i Nauki, 1961 rok.

W barze Praha i Grubej Kaśce jada się obiady, a na tańce chodzi się do studenckiego klubu Hybrydy.

Na zdjęciu: popularny bar gastronomiczny Gruba Kaśka przy placu Dzierżyńskiego (obecnie Bankowym), lata 1964-1969.

W Sali Kongresowej odbywają się huczne koncerty, triumfy święci świeżo odbudowany Teatr Wielki.

Na zdjęciu: prototypy samochodów syrena sport i syrena mikrobus na torze przyfabrycznym FSO na Żeraniu. Modele te nigdy nie weszły do produkcji, 1961 rok.

To były czasy, kiedy łapało się oczka w pończochach - nazywa się to repasacją pończoch.

Na zdjęciu: punkt repasacji pończoch w Centralnym Domu Towarowym.

Za nielegalne dolary wymieniona na "legalne" bony kupowało się zachodni alkohol, zachodnie papierosy, kosmetyki i... prawdziwe dżinsy.

Na zdjęciu: W małym sklepie spożywczym w Wówczas podwarszawskim Rembertowie , 1967 rok.

Narty wodne były wtedy niezwykle modnym sportem.

Na zdjęciu: narciarz wodny na Wiśle, w głębi panorama Śródmieścia. Lata 1960-1965.

Automaty do wody sodowej, jakie pojawiły się w końcu lat 60., cieszyły się dużym zainteresowaniem , lecz nagminni ginęły w nich szklanki - wkrótce zdecydowano się mocować je na łańcuszkach.

Na zdjęciu: automat w hali na Koszykach, 1969 rok.

Dzięki okresowi małej stabilizacji Warszawa na nowo tętni życiem. Względny optymizm nie trwa jednak długo. W 1968 roku słynny protest studentów przeciwko cenzurze "Dziadów" Kazimierza Dejmka rozpoczyna rozruchy w całym kraju. Choć zamieszki zostają stłumione i nie przynoszą pozytywnych politycznych zmian, duża część społeczeństwa na zawsze pozbywa się złudzeń co do intencji władz.

Na zdjęciu: widok na Pałac Kultury i Nauki z rejonu ulic Grzybowskiej i Marchlewskiego (obecnie Jana Pawła II), lata 1962-1967.

Bardzo liczną reprezentację mają też zdjęcia szerzej nieznanej, ale ważnej dla polskiej fotografii autorki - Grażyny Rutowskiej. Przedwcześnie zmarła fotoreporterka publikowała głównie w "Dzienniku Ludowym". Znana była z emocjonalnego podejścia do reportażu, chętnie fotografowała ludzi w ich codzienności, uwieczniała sceny uliczne. Spektakularna kariera fotografki uległa załamaniu pod wpływem zmiany ustroju politycznego. Po 1989 roku Rutowska podjęła współpracę z kilkoma mniejszymi tytułami prasowymi, próbowała się przekwalifikować, zajmowała się też wyrobem dewocjonaliów. Po jej śmierci, na mocy testamentu, jej dorobek zdjęciowy trafił do Narodowego Archiwum Cyfrowego.

Fotografie z albumu "Warszawa lata 60." wykorzystano dzięki uprzejmości Wydawnictwa BOSZ.

(evak)

Na okładce: defilada sportowców, ulica Marszałkowska, 1 maja 1961 rok.