Syria: opozycja niezadowolona po rozmowach w Kazachstanie
We wtorek skończyły się zorganizowane przez Rosję, Turcję i Iran negocjacje pokojowe w sprawie uregulowania konfliktu w Syrii w Kazachstanie. Organizatorzy są z nich zadowoleni, przedstawiciel ONZ do Syrii z optymizmem myśli o rozpoczynających się w lutym rozmowach w Genewie, ale opozycja nie podziela tych nastrojów.
Według rosyjskich mediów w ciągu dwóch dni w Kazachstanie ustalono więcej niż podczas innych dłuższych rozmów na temat sytuacji w Syrii. Najważniejszym punktem obrad jest ustalenie gwarantów trwającego od 30 grudnia rozejmu. Jego gwarantami zostały Turcja mająca kontakty z opozycją, Rosja i Iran wspierające prezydenta Baszara Al-Asada. Według ekspertki „Wiedomosti” Jeleny Suponiny z Rosyjskiego Instytutu Badań Strategicznych po raz pierwszy Rosja stała się pośrednikiem w sporze. Również włączyły się w to Turcja i Iran i jest to krok naprzód w procesie rozwiązywania konfliktu.
Rosja, Turcja i Iran również poparły wdrażanie uchwalonej w 2015 roku rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ. Zgodnie z nią, wysłannik ONZ do Syrii ma zaprosić do wspólnych rozmów przedstawicieli rządu i opozycji. Jednak cześć rosyjskich mediów jeszcze przed rozpoczęciem rozmów w Kazachstanie zauważyło, że nie było na nich największej grupy zbrojnej opozycji, Ahrar al-Szam. To może podważyć ustalenia z Kazachstanu. Również brak jest podpisów opozycji i rządu Syrii pod końcowym oświadczeniem.
Syryjska opozycja uważa, że największą przeszkodą w osiągnięciu pokoju jest właśnie Baszar al-Asad, a jedyną stroną naruszającą zasady rozejmu jest armia syryjska. Również Kurdowie nie zamierzają przestrzegać ustaleń z Kazachstanu, a powodem jest niezaproszenie ich do Astany. Są znaczącą siłą w tym konflikcie, kontrolują północ kraju i wywalczyli niezależność od pozostałych stron konfliktu. To oznacza, że w przyszłości mogą chcieć utrzymać swoją niezależność, a to jest wbrew interesom Turcji i rządu w Damaszku.
W odmiennych nastrojach są gwaranci rozejmu i wysłannik ONZ do Syrii Staffan de Mistura. – Potrzebujemy tego rozejmu. Były już dwa, a ten jest trzeci. Nie możemy go zaprzepaścić – powiedział de Mistura. Podkreślił też, że rozmowy w Kazachstanie miały umocnić obowiązujący od 30 grudnia rozejm, a proces pokojowy nadal powinien być prowadzony przez ONZ.
Konstytucja dla Syrii
Po zakończonych rozmowach w Kazachstanie dziennik „Kommiersant” napisał, że w trakcie rozmów pojawiły się poważne różnice w zdaniach na temat przyszłego ustroju Syrii. Rząd w Damaszku chciałby, tak jak teraz, świeckiego państwa, ale sprzeciwili się temu delegaci opozycji i Turcja.
W trakcie rozmów Rosja przekazała syryjskiej opozycji projekt nowej konstytucji Syrii. Szef rosyjskiej delegacji, Aleksandr Ławrientjew, powiedział dziennikarzom, że przygotowali ją rosyjscy specjaliści, by przyspieszyć proces pokojowy. Szczegółów dokumentu nie podano, ale wiadomo, że opozycja nie chciała o nim rozmawiać.
Nowa konstytucja jest odpowiedzą na zorganizowane już podczas wojny referendum. W 2012 roku 84 proc. Syryjczyków odpowiedziało, że chciałoby nowej konstytucji, która zaniosłaby trwające od pół wieku rządy partii Baas, ale zachowałaby szerokie uprawnienia prezydenta. Sprzeciwia się temu syryjska opozycja, część państw arabskich i Zachód.