Zgodnie z konwencją genewską z 1951 r. dotyczącą statusu uchodźcy, jest to osoba, która na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem z powodu swojej rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z powodu przekonań politycznych przebywa poza granicami państwa, którego jest obywatelem.
Obrońcy praw człowieka mówią też o tzw. migrantach wewnętrznych, tj. osobach, które zostały zmuszone do porzucenia swoich domów, jednak nie przekroczyły granic państwowych.
Zgodnie z najnowszym raportem urzędu Wysokiego Komisarza, na świecie jest 14,5 mln uchodźców - o milion więcej, niż 2 lata temu. Dodatkowo 20-24 mln ludzi uciekło w ostatnich latach ze swoich domów z powodu wojen lub prześladowań, albo zostało przymusowo przeniesionych z miejsca na miejsce wewnątrz swoich krajów.
W środę Jan Paweł II na cotygodniowej audiencji generalnej skierował apel do rządów całego świata o skuteczne rozwiązanie problemu uchodźców. Pragnę gorąco, by przywódcy narodów umieli znaleźć skuteczne i szybkie rozwiązania problemów, które leżą u podstaw tak wielkich cierpień oraz zapewnili konieczną pomoc, by osoby żyjące na wygnaniu, mogły liczyć na warunki życia godne człowieka - powiedział Jan Paweł II.
W tym dniu, ogłoszonym przez Narody Zjednoczone Światowym Dniem Uchodźcy, wasza obecność przypomina nam o 50 mln uchodźców w najuboższych regionach świata - dodał, zwracając się do grupy uchodźców.
Największy problem uchodźstwa występuje w tej chwili w Afganistanie, gdzie toczący się ponad 20-letni konflikt i - ostatnio katastrofalna susza - zmusiły do ucieczki z domów blisko 5 mln ludzi. Wielu z nich udało się do sąsiednich krajów: Pakistanu i Iranu, gdzie cierpią nędzę w prowizorycznych obozach pozbawionych wody.
Blisko 40% wszystkich uchodźców świata pochodzi z Afryki. W ostatnim roku najwięcej - 460 tys. - osób uciekło z Sudanu, pogrążonego od lat w wojnie domowej. Ok. 4 mln Sudańczyków straciło domy i dobytek. Katastrofalna sytuacja panuje również w Angoli, Kongo, Sierra Leone, Burundi i Liberii.
Szczegółowe statystki podają, że w całej Afryce jest ponad 5 mln uchodźców. W Europie problem ten dotyczy przede wszystkim Bałkanów z 1,7 mln uchodźców; w pozostałej części Europy, w tym Rosji, jest ich ponad 5 mln.
Liczbę uchodźców w krajach Azji i Pacyfiku ocenia się na ok. 7 mln. Wielu z nich to uchodźcy palestyńscy - ofiary konfliktu bliskowschodniego. (jask,mon)
