Śląskie. Słynne kopalnia i sztolnia na granicy upadłości. Mogą stracić prestiżowy tytuł UNESCO

- Kończą nam się oszczędności i za miesiąc będziemy zmuszeni ogłosić upadłość, co może doprowadzić w przyszłości do utraty tytułu obiektu światowego dziedzictwa - podkreślili członkowie SMZT, które znalazło się na krawędzi bankructwa z powodu pandemii.

To jedyna w Polsce organizacja pozarządowa, która prowadzi samodzielnie dwa zabytki światowego dziedzictwa UNESCO – Zabytkową Kopalnię Srebra i Sztolnię Czarnego Pstrąga – oraz jedyna na świecie, która zainicjowała, sfinansowała i w 2017 roku przeprowadziła samodzielnie skomplikowaną procedurę wpisu zabytku na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

O pomoc stowarzyszeniu zaapelowali w specjalnym filmie ambasadorzy SMZT - przedstawiciele świata kultury, sportu i celebryci: pisarka i dziennikarka Anna Dziewit-Meller, pochodzący z Tarnowskich Gór wybitny językoznawca prof. Jan Miodek, aktorzy Eryk Lubos i Piotr Trojan, a także artyści kabaretowi Krzysztof Respondek i Mariusz Kałamaga czy alpinistka Magdalena Gorzkowska.

Grzegorz Rudnicki z zarządu SMZT przypomniał, że chodzi o ocalenie dorobku kilku pokoleń tarnogórzan, którzy najpierw udostępnili do zwiedzania Sztolnię Czarnego Pstrąga (w 1957 r.), a później Zabytkową Kopalnię Srebra (1976 r.), w 2017 r. doprowadzając do wpisania ich na najbardziej prestiżową listę zabytków. To jedyne w woj. śląskim zabytki UNESCO, odwiedzane przez turystów z ponad 90 krajów świata.

- Pandemia z niespotykanym impetem uderzyła w branżę turystyczną. Zdajemy sobie sprawę, że tym razem nasza energia, wytrwałość i dobre zarządzanie nie wystarczą. Potrzeba nam dodatkowego motoru i siły napędowej, aby nie stracić pary i dorobku czterech pokoleń miłośników - podkreślił Rudnicki.

Jedyne w województwie śląskim obiekty UNESCO są utrzymywane wyłącznie z wpływów z biletów. Z powodu pandemii Stowarzyszenie musiało zamknąć Kopalnię i Sztolnię na ponad pół roku, żyjąc z oszczędności.

- Otwarcie zabytków dla zwiedzających, zwłaszcza teraz, w tzw. martwym sezonie, na niewiele się zdaje. Nie zarobiliśmy w zeszłym roku na ten martwy sezon, a miesięczne koszty utrzymania Zabytkowej Kopalni Srebra i Sztolni Czarnego Pstrąga wynoszą grubo ponad 200 tys. zł. Jesteśmy na najniższym progu kadrowym, nie możemy nikogo zwolnić, bo bez specjalistycznej kadry górniczej nie możemy wpuszczać turystów do podziemi, a słyniemy właśnie z dwóch podziemnych tras turystycznych - zaznaczył Rudnicki.

By pozyskać środki na przetrwanie, zarządca tarnogórskich podziemi uruchomił profil "Miłośnicy" na platformie patronite.pl. Można tam zadeklarować wsparcie finansowe dla Stowarzyszenia w wysokości od 5 zł do 1000 zł miesięcznie. Do czwartku inicjatywę wsparło ponad 200 patronów.

Stowarzyszeniu można także pomóc przekazując darowiznę na specjalne konto, szuka również partnera strategicznego, który wspierałby organizację i jej zabytki UNESCO w formie stałej dotacji.

Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej w momencie wybuchu pandemii zatrudniało ponad 40 osób na umowę o pracę i współpracowało na zasadach gospodarczych z grupą ponad 60 przewodników.

Organizacja zrzesza ponad 150 członków. Przed pandemią zabytkowe obiekty odwiedzało rocznie ponad 170 tys. osób. Wiele z nich korzystało także z usług lokalnych firm z branży hotelarskiej, gastronomicznej czy turystycznej.

Decyzja o wpisaniu zabytków Tarnowskich Gór na Listę światowego dziedzictwa UNESCO zapadła w lipcu 2017 r. "Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach" był 15. polskim obiekt na tej liście. Wpis obejmuje pozostałości po dawnych kopalniach - wyrobiska i szyby górnicze, wyjątkowy w skali świata system odwadniania i wykorzystania wody pogórniczej oraz elementy krajobrazu kulturowego. To nie tylko Zabytkowa Kopalnia Srebra i Sztolnia Czarnego Pstrąga, ale też 26 innych obiektów.