Sergiusz Trzeciak: szykują się dalsze odejścia z PO?

Jacek Żalek pod koniec sierpnia został zawieszony w prawach członka sejmowego klubu PO na trzy miesiące za wielokrotne łamanie dyscypliny klubowej. W geście solidarności z nim Jarosław Gowin dokonał "samozawieszenia", a następnie w poniedziałek odszedł z PO. Wcześniej z Platformy wystąpił John Godson. Po odejściu Żalka klub PO liczy 203 posłów. Koalicja PO-PSL ma obecnie w sejmie dokładnie 232 głosy, a większość parlamentarna liczy 231. - Została przełamana pewna granica psychologiczna. Konsekwencje mogą być poważne, bo teraz przez każdym ważnym dla rządu głosowaniem będziemy mieli do czynienia z obsesyjnym liczeniem szabel - mówi Trzeciak. Zdaniem rozmówcy Wirtualnej Polski nie da się wykluczyć, że jeśli sondaże PO dalej będą tak niekorzystne, nastąpi dalszy odpływ posłów z tej partii.

- Żalek i jego koledzy nie mieli wyboru. Nie udałoby im się zachować głów, egzekucja prędzej czy później by nastąpiła. Nawet gdyby dotrwali do wyborów, co było praktycznie niemożliwe, zostaliby wyeliminowani z list wyborczych. Dlatego woleli odejść sami – ocenia rozmówca Wirtualnej Polski.

Zdaniem politologa secesjoniści z Platformy wraz z Przemysławem Wiplerem i Pawłem Kowalem przystąpią do budowy nowej, konserwatywnej partii popierającej interesy przedsiębiorców, wolny rynek i rodzinę. - Jej twórcy słusznie wyczuwają panujące w społeczeństwie nastroje sprzeciwu wobec partyjniactwa, dlatego deklarują, że chcą tworzyć ruch obywatelski, zerwać z przedkładaniem interesu partii nad interes ogólnospołeczny, odwołują się do korzeni Platformy - mówi Trzeciak.

Czy tego rodzaju inicjatywa ma szansę powodzenia? W ocenie Trzeciaka trudno będzie jej odnieść sukces, jak pokazały przypadki PJN i Solidarnej Polski. - Formacja posiada zaplecze intelektualne w postaci Fundacji Republikańskiej, a renegaci mają znane nazwiska, są rozpoznawalni, co jest niewątpliwą zaletą, ale Zbigniew Ziobro też był przecież gwiazdą. Popularność może nie wystarczyć - stwierdza.

Dla przyszłości nowej formacji decydujące będą najbliższe tygodnie. Najważniejsze będzie zaistnienie w świadomości społecznej i uzyskanie w pierwszych sondażach notowań, które pozwalałoby jej na wejście do sejmu. Następnie zaś podtrzymanie tej dynamiki poprzez występowanie z różnymi inicjatywami i funkcjonowanie w debacie publicznej. Na razie nowa konserwatywno-wolnorynkowa formacja Jarosława Gowina mogłaby liczyć na 6,1 proc. poparcia. Tak wynika z badania Homo Homini, przeprowadzonego na zlecenie "Do Rzeczy". Ponadto z sondażu wynika, że na PiS zagłosowałoby 32 procent badanych, a na Platformę 24 proc. To dla formacji rządzącej kolejny niekorzystny sondaż. Co istotne, SLD z 18-procentowym poparciem goni partię Tuska.

Paradoksalnie wynik formacji Jarosława Gowina nie porywa. To pierwsze badanie zostało przeprowadzone jeszcze przed ogłoszeniem przez byłego ministra sprawiedliwości odejścia z PO. Warto pamiętać, że PJN czy Ziobryści też na początku uzyskiwali nawet 10 proc. poparcia. Za kilka tygodni, może miesięcy zainteresowanie Gowinem osłabnie.

Gowin, Godson i Żalek, jak wskazuje dr Sergiusz Trzeciak, mogą stworzyć koło poselskie – do tego wystarczy trzech posłów, trudno będzie im jednak przekroczyć barierę klubu parlamentarnego (15 posłów). - Nawet Solidarna Polska, której się to udało, nie jest zbyt poważnie traktowana. Szybko utraciła pierwotny impet, boryka się ze słabą rozpoznawalnością, nie udaje jej się odróżnić od PiS - wymienia. Wątpliwym jest, zdaniem rozmówcy WP.PL, rozszerzenie zadeklarowanej współpracy Gowina z PJN i Wiplerem na Solidarną Polskę - zbyt wiele dzieli te inicjatywy. Bardzo poważną trudnością jest również brak zaplecza finansowego. - Środki, jakimi dysponują europosłowie PJN mogą okazać się niewystarczające - ocenia. Poza tym partia nie posiada rozbudowanych struktur, a bez tego trudno budować formację.

W ocenie rozmówcy Wirtualnej Polski nowa formacja Gowina mogłaby być naturalnym koalicjantem dla PiS, zwłaszcza, że może odebrać głosy Platformie. - Podstawowym zarzutem wysuwanym wobec PiS jest to, że ma słabą zdolność koalicyjną, dlatego nawet jeśli wygra wybory, nie uda jej się zbudować większości. Współpraca z Gowinem jest najbardziej prawdopodobnym wariantem, nie wykluczałbym jednak także koalicji z PSL - uważa Trzeciak. Zastrzega jednocześnie, że na razie zbyt dużo jest niewiadomych - do wyborów zostały dwa lata, nie jest znana nawet nazwa nowej formacji, pod znakiem zapytania stoi również przekroczenie przez nią progu wyborczego.

Na to, że wariant koalicji z PiS biorą pod uwagę twórcy nowej formacji, wskazywałaby ich postawa względem tej partii. - Zarówno Gowin, jak i Wipler przede wszystkim atakują PO, zresztą od PO obrywają mocniej niż od PiS, więc droga do przyszłej współpracy jest otwarta. Z pewnością większym wrogiem PiS jest Solidarna Polska, bo odbiera naturalny elektorat PiS – konkluduje ekspert.

W poniedziałek z PO odszedł Jarosław Gowin, były minister sprawiedliwości. Swoją decyzję tłumaczył polityką rządu m.in. ws. OFE oraz podatków. - Doszedłem do granicy, za którą lojalność wobec partii stoi w konflikcie z lojalnością wobec Polaków - oświadczył.

Gowin, Godson i Żalek złamali dyscyplinę klubową w lipcu podczas głosowania nad nowelizacją ustawy o finansach publicznych, zawieszającą na 2013 rok działanie pierwszego, 50-procentowego progu ostrożnościowego.

Joanna Stanisławska, Wirtualna Polska