Pierwsze masowe wymieranie sprzed ok. 550 mln lat było spowodowane brakiem tlenu
Zmniejszona globalna dostępność tlenu doprowadziła do pierwszego masowego wymierania zwierząt, które pochłonęło 80 proc. istniejących wówczas na Ziemi gatunków – wynika z nowych badań. Zdarzenie to miało miejsce pod koniec okresu ediakarskiego - około 550 milionów lat temu.
Nowe badanie przeprowadzone przez geobiologów z Virginia Tech College of Science sugerują, że pierwsze masowe wymieranie gatunków nastąpiło około 550 milinów lat temu. Scott Evans, który kierował badaniami, stwierdził, że wymieranie to doprowadziło do zagłady 80 proc. gatunków żyjących na Ziemi w okresie ediakaru. - Obejmowało to utratę wielu różnych rodzajów zwierząt, jednak te, które szczególnie polegały na znacznych ilościach tlenu, były najbardziej dotknięte. Sugeruje to, że wymieranie było kontrolowane przez środowisko, podobnie jak wszystkie inne masowe wymierania w historii – powiedział Evans.
Wyniki i opis badań ukazał się na łamach pisma "Proceedings of the National Academy of Sciences" (DOI: 10.1073/pnas.2207475119).
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Wymieranie spowodowane zmianami klimatycznymi
- Zmiany środowiskowe, takie jak globalne ocieplenie i spadek dostępności tlenu, mogą prowadzić do masowego wymierania zwierząt oraz głębokiego zakłócenia i reorganizacji ekosystemów – powiedział Shuhai Xiao z Wydziału Nauk o Ziemi Virginia Tech College of Science. - Udowodniono to wielokrotnie w badaniach historii Ziemi, w tym w pracy nad pierwszym wymieraniem udokumentowanym w zapisie kopalnym. Badanie to informuje nas zatem o długofalowym wpływie obecnych zmian środowiskowych na biosferę - dodał.
Co dokładnie spowodowało spadek poziomów tlenu pół miliarda lat temu? To wciąż temat do dyskusji. - Krótka odpowiedź na pytanie, jak to się stało, jest taka, że tak naprawdę nie wiemy – powiedział Evans. - Mogły to być potężne erupcje wulkaniczne, ruchy płyt tektonicznych, uderzenia asteroidy lub kombinacje tych zjawisk. Ale widzimy, że zwierzęta, które wymarły, wydawały się reagować na zmniejszoną globalną dostępność tlenu – dodał badacz.
Badanie Evansa i Xiao jest bardziej aktualne niż mogłoby się wydawać. W innym badaniu naukowcy z Virginia Tech odkryli, że spadek dostępności tlenu wpływa na ekosystemy wodne. Powód? Ocieplenie wód spowodowane zmianą klimatu i nadmiernym odpływem zanieczyszczeń z użytkowania gruntów. Ogrzewające się wody zmniejszają zdolność słodkiej wody do zatrzymywania tlenu, podczas gdy rozkład składników odżywczych przez drobnoustroje słodkowodne pochłania tlen.
- Nasze badanie pokazuje, że podobnie jak w przypadku wszystkich innych masowych wymierań w przeszłości Ziemi, to nowo odkryte, pierwsze masowe wymieranie zwierząt, było spowodowane poważną zmianą klimatu. To kolejne z długiej listy ostrzeżeń pokazujących niebezpieczeństwa naszego obecnego kryzysu klimatycznego - powiedział Evans.
Masowe wymierania
Ediakar trwał około 94 milionów lat - od ok. 635 do 541 mln lat temu. Poprzedzał go kriogen, a po nim nastąpił kambr. Wyróżnia się pięć masowych wymierań gatunków: wymieranie ordowickie– które miało miejsce ok. 438 mln lat temu, wymieranie dewońskie – ok. 374 mln lat temu, wymieranie permskie – ok. 250 mln lat temu, wymieranie triasowe – ok. 201 mln lat temu oraz wymieranie kredowe, do którego doszło ok. 66 mln lat temu.
"Masowe wymierania są rozpoznawane jako znaczące kroki w ewolucyjnej trajektorii życia na tej planecie" – napisali Evans i zespół w publikacji. Bez względu na przyczynę masowego wymierania, rezultatem były liczne poważne zmiany warunków środowiskowych. "W szczególności znajdujemy poparcie dla zmniejszonej globalnej dostępności tlenu jako mechanizmu odpowiedzialnego za to wymieranie. Sugeruje to, że kontrola abiotyczna miała znaczący wpływ na wzorce różnorodności w ciągu setek milionów lat historii zwierząt Ziemi – wskazali autorzy publikacji.
Skamieniałości z tego okresu podpowiadają nam, jak wyglądały stworzenia, które zginęły w tym wymieraniu. Według Evansa, wyglądały "dziwnie". - Te organizmy pojawiają się tak wcześnie w ewolucyjnej historii zwierząt, że w wielu przypadkach wyglądają jakby były eksperymentem z różnymi sposobami budowania dużych, czasem ruchomych, wielokomórkowych ciał – powiedział Evans. - Istnieje wiele sposobów na odtworzenie ich wyglądu, ale najważniejsze jest to, że znalezione skamieliny sprzed tego wymierania często nie pasują do sposobów, w jakie dzisiaj klasyfikujemy zwierzęta. Zasadniczo to wymieranie mogło pomóc utorować drogę dla ewolucji zwierząt, jakie znamy - zaznaczył.
Źródło: DziennikNaukowy.pl
