Rosja będzie kontrolować tarczę na zasadzie wzajemności?

Jak powiedział Fried czeskim dziennikarzom w kwaterze głównej NATO w Brukseli, była to jedna z ofert, jakie złożyli Rosjanom Condoleezza Rice i Robert Gates.

USA przedyskutowały jakoby tę propozycję z Pragą, zanim przedstawiono ją w Moskwie. Ewentualne kontrole wykonywaliby attaches wojskowi.

W ambasadach mamy attaches wojskowych. Można sobie zatem wyobrazić, że do sfery pracy niektórych akredytowanych przy ambasadach rosyjskich attaches wojskowych należałaby także praca w bazie - powiedział Fried.

Podobny model Amerykanie proponują w odniesieniu do Polski, gdzie mają być umieszczone wyrzutnie antyrakiet.

W ten sposób Rosjanie, Czesi, Polacy i Amerykanie mogliby mieć dostęp do instalacji obrony przeciwrakietowej drugiej strony - dodał Fried.

Według niego, Stany Zjednoczone pozwoliłyby również Rosjanom na określony "monitoring techniczny" instalacji wojskowych. Nie sprecyzował, na czym by to polegało, ale według cytowanego przez agencję CTK wiarygodnego źródła mogłyby to być na przykład kamery przekazujące Rosjanom obraz tego, co dzieje się w bazie.

Czeski premier Mirek Topolanek dopuścił możliwość przeprowadzania kontroli na zasadzie wzajemności, ale podkreślił, że nie mogłaby to być sytuacja ciągła, a każda inspekcja musiałaby wcześniej uzyskać zgodę czeskich władz.

Rzeczniczka czeskiego ministerstwa spraw zagranicznychspraw zagranicznych Zuzana Opletalova potwierdziła, że wcześniej w marcu strona czeska rozmawiała z Amerykanami na temat dostępu Rosjan do radaru tarczy antyrakietowej w zamian za dostęp Czechów do podobnych obiektów w Rosji. Opublikowanie treści amerykańsko-rosyjskich negocjacji pozostawiliśmy naturalnie stronie amerykańskiej - zaznaczyła rzeczniczka.

Według Frieda, Stany Zjednoczone wyraźnie oświadczyły Rosji, iż szczegóły odpowiednich umów musiałyby zostać wynegocjowane przy udziale rządów polskiego i czeskiego. Przypominam to dlatego, że o zasadzie "nic o was bez was" zdecydowanie nie zapomnieliśmy - podkreślił amerykański dyplomata. Zaznaczył, iż strona rosyjska dotąd żadnej propozycji nie przyjęła ani nie odrzuciła, ale zrozumiała, iż chodzi o zasadę bezwzględną.