Konstytucja 3 Maja była rezultatem kompromisu środowisk pragnących zreformować Polskę ze stronnictwem królewskim.
Dzięki Konstytucji znacznie uszczuplono wpływy magnaterii. W prawie wyborczym feudalny cenzus urodzenia szlacheckiego zastąpiono burżuazyjnym cenzusem posiadania. Mieszczanom zatwierdzono prawo nabywania dóbr i uzyskiwania nobilitacji.
Postanowienia Konstytucji centralizowały państwo, znosząc odrębność między Koroną i Litwą, wprowadzając jednolity rząd, skarb i wojsko. Za religię panującą uznano katolicyzm, przy tolerancji innych, uznanych przez państwo wyznań. Konstytucja wprowadziła trójpodział władzy. Władzę ustawodawczą miał sprawować dwuizbowy Sejm.
[
Zniesiono wolną elekcję. Po śmierci Stanisława Augusta tron miał być dziedziczny. Tylko w razie wymarcia rodziny królewskiej szlachta miała wybierać nową dynastię. Konstytucja zapowiadała reorganizację sądownictwa, postulując konieczność stworzenia stale urzędujących sądów ziemskich i miejskich oraz sprawujących nad nimi nadzór w drugiej instancji Trybunałem Koronnym i sądem asesorskim. Próba przeprowadzenia reform została przekreślona już w połowie 1792 r. Przyczyniła się do tego Targowica (konfederacja utworzona przez grupę magnatów przeciwnych reformom) i wkroczenie wojsk rosyjskich do Rzeczpospolitej, a następnie II rozbiór Polski (1793). Konstytucja 3 Maja była drugą na świecie (po Stanach Zjednoczonych) ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli. Była wielkim osiągnięciem narodu chcącego zachować niezależność państwową,
zabezpieczała możliwość rozwoju gospodarczego i politycznego kraju. (mag, mon) Zobacz także: ]( # )Konstytucja 3 Maja
