Recydywista dostał 1000 zł odszkodowania za ciasną celę
Skazany za kradzież, włamanie, uchylający się od płacenia alimentów recydywista osadzony w areszcie w Bytomiu wywalczył od Skarbu Państwa tysiąc złotych odszkodowania! Sąd przychylił się do jego skargi na... ciasnotę w celi, uznając, że przeludnienie narusza jego dobra osobiste.
To pierwszy prawomocny wyrok w Polsce. W toku jest jeszcze 501 spraw. Od dwóch wyroków, gdzie zapadły odszkodowania w wysokości 3.600 i 4.000 zł. odwołaliśmy się - wyjaśnia major Luiza Sałapa, rzecznik prasowy Centralnego Zarządu Służby Więziennej.
Wywalczenie przez skazanego odszkodowania to niedobry sygnał dla budżetu. Na szczęście polskie prawo nie jest precedensowe i inne wyroki w podobnych sprawach nie muszą być przychylne dla złodziei i bandytów.
To skandal. Prawo w Polsce jest bardziej przychylne dla przestępców niż dla ofiar - mówi Adam Podgórski z Rudzkiego Stowarzyszenia Pomocy Ofiarom Przestępstw. Skazany ma czas, długopis, papier i może wymyślać kwadratowe jaja.
Zgodnie z przepisami na jednego skazanego powinny przypadać 3 metry kwadratowe powierzchni. W polskich warunkach to standardy, których spełnić nie sposób. Areszty i zakłady karne pękają w szwach. Miejsc jest dla 77 tysięcy, a kary odsiaduje 87 tysięcy osób.
W województwie śląskim wskaźnik przeludnienia wynosi 120%, co oznacza, że na 7.400 miejsc przypada 8.900 osadzonych, czyli o 1.500 za dużo - mówi Mirosław Gawron, wicedyrektor Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej.
Czy w najbliższym czasie jest szansa na "przewietrzenie" zakładów karnych? Minister sprawiedliwości Zbigniew Ćwiąkalski uważa, że pomoże w tym ogłoszony właśnie jego autorski program.
Warto dodać, że utrzymanie jednego więźnia kosztuje miesięcznie podatników 1700 złotych.
Morderca, złodziej, oszust - każdy z osadzonych może domagać się od Skarbu Państwa odszkodowania za przebywanie w przeludnionej celi. Pierwszy więzień już dostał 1000 złotych, które trafiły na jego konto.
Pieniądze wypłacił areszt w Bytomiu. W sumie wiemy o 501 toczących się sprawach. Ponad sto innych zostało oddalonych. Więźniowie skarżą się nie tylko na tłok w celach, ale np. na palenie papierosów przez innych osadzonych- przyznaje major Luiza Sałapa rzecznik prasowy Centralnego Zarządu Służby Więziennej. Wyrok korzystny dla osadzonego powinien być sygnałem, że problem wymaga szybkich działań.
Jedynym sposobem, by zaradzić fali skarg jest budowa nowych zakładów karnych, by zmniejszyć przeludnienie, które sąd może uznać za naruszające ludzką godność i przyznać więźniowi pieniądze.
Zakłady karne i areszty są przepełnione w całym kraju. Liderem jest województwo śląskie, gdzie brakuje miejsc dla 20% osadzonych i trzeba ich upychać.
Dla porównania, na Lubelszczyźnie wskaźnik przeludnienia wynosi 119%, w województwie dolnośląskim 118%, a w Łódzkiem - 116%.
By zapewnić każdemu więźniowi wynikające z normy 3 metry kwadratowe powierzchni, trzeba dodatkowo ok. 17 tysięcy miejsc. Rząd Jarosława Kaczyńskiego przyjął specjalny program, który ma zapewnić wzrost miejsc dla osadzonych do 2009 roku.
Tymczasem wiele wydatków na remonty pochłania istniejąca już infrastruktura. Nic dziwnego, skoro 60% zakładów karnych oraz aresztów zostało wybudowanych przed... I wojną światową.
Niebawem oddamy całkiem nowe więzienie wybudowane za ok. 80 mln złotych w Opolu Lubelskim. Staramy się jednak stawiać nowe pawilony na terenach należących do aresztów lub zakładów karnych, bo wtedy przedsięwzięcie jest znacznie tańsze i mniej skomplikowane, gdyż dokumentację techniczną mamy już gotową- dodaje major Luiza Sałapa.
W województwie śląskim z roku na rok przybywa nowych miejsc dla przybywających więźniów.
W 2007 roku udało nam się zyskać 100 dodatkowych miejsc w Raciborzu oraz Gliwicach- mówi Mirosław Gawron wicedyrektor Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Katowicach. Ten rok będzie jeszcze lepszy, bo przybędzie nam w Wojkowicach i Bielsku Białej ok. 300 miejsc, zaś za około trzy lata planujemy uruchomienie kolejnych dwóch zakładów karnych na 700 miejsce w Ciągowicach, gmina Poręba oraz w Marklowicach. Tereny pod budowę otrzymamy od samorządów.
Obecnie największe przeludnienie panuje w zakładzie karnym w Herbach i wynosi 130%.
Obecny szef ministerstwa sprawiedliwości, Zbigniew Ćwiąkalski, ma autorski pomysł na przewietrzenie zakładów karnych. Chce, by zamiast krótkich kar lub orzekania tzw. więzienia w zawieszeniu sądy w uzasadnionych przypadkach stosowały kary ograniczenia wolności. Nie przewiduje jednak amnestii.
Oddzielnym problemem są osoby, które nie stawiają się do zakładów karnych celem odbycia kary. W skali kraju chodzi o ponad 42 tysiące osób. Służba więzienna modli się, żeby masowo nie stawili się pewnego dnia u bram aresztów. Warto dodać, że dyrektor zakładu karnego nie ma prawa odmówić przyjęcia skazanego.
* Agata Pustułka*