Raport na temat Milenijnych Celów Rozwoju Polski
W ciągu dziesięciu lat transformacji m.in. w dziedzinie zdrowia, edukacji i ochrony środowiska Polska osiągnęła znaczące postępy - wynika z Raportu Instytutu Badań nad Gospodarką
Rynkową. Raport na temat Milenijnych Celów Rozwoju dla Polski, przedstawiony w czwartek na konferencji prasowej, powstał na zlecenie przedstawicielstwa Organizacji Narodów Zjednoczonych w
Polsce.
Raport przynosi wiedzę o faktycznym procesie rozwoju w dużych obszarach, w większości wypadków wygląda niezwykle optymistycznie - oceniła raport Irena Wóycicka z Instytutu, pod której kierunkiem został sporządzony.
Przeciętne życie w latach 1990-2000 wydłużyło się o ponad 3 lata (mężczyźni) i o 2,5 roku (kobiety). Prawie o połowę spadła umieralność dzieci w wieku poniżej 5 lat. Także o połowę spadła śmiertelność z przyczyn położniczych.
Są dwa główne czynniki, które miały wpływ na znaczącą poprawę zdrowotności: znaczne obniżenie spożycia tytoniu oraz zmiana diety. Oba silnie związane z wprowadzeniem gospodarki rynkowej i otwarciem Polski na produkty żywnościowe z całego świata oraz realizacją programów promocji zdrowia.
Ponad trzykrotnie wzrósł odsetek osób studiujących na wyższych uczelniach. U progu lat 90. tylko 9,8% osób w wieku akademickim studiowało na wyższych uczelniach.
Jednakże znacznemu zwiększeniu liczby studentów nie towarzyszył odpowiedni wzrost nakładów publicznych na edukację na poziomie wyższym. Spowodowało to radykalny spadek liczby personelu naukowego oraz pogorszenie się warunków studiów.
Negatywne trendy dotyczące stanu środowiska naturalnego uległy w latach 90. odwróceniu. Zredukowana została emisja gazów i pyłów do atmosfery, zmniejszył się pobór wody o 45%, zrzut ścieków o 40%, także o 40% zmniejszyło się wytwarzanie odpadów przez przemysł, spadło zużycie energii. Według raportu, poprawił się także znacznie dostęp gospodarstw domowych do udogodnień cywilizacyjnych.
Polska nie radzi sobie jeszcze z ograniczaniem ubóstwa. W 1999 r. nadal prawie 15% ludności żyło poniżej progu ubóstwa.
Także sytuacja kobiet na rynku pracy uległa w tym okresie wyraźnemu pogorszeniu. Raport odnotowuje m.in., że na 100 długotrwale bezrobotnych mężczyzn przypada 123 kobiety. Jednocześnie kobiety w Polsce, mimo że są lepiej wykształcone, niż mężczyźni - zarabiają o 20% mniej.
W Polsce maleje również poparcie dla demokracji. Po 1989 r. społeczeństwo postrzegało zmiany jako korzystne, lecz od połowy lat dziewięćdziesiątych - jak podaje raport - znacząca większość jest sfrustrowana i ma poczucie, że nie jest w stanie aktywnie uczestniczyć w życiu publicznym.
Politycy powszechnie postrzegani są jako skorumpowani, powszechny jest również pogląd, że nie ponoszą oni odpowiedzialności przed swymi wyborcami.
Celem raportu jest pokazanie obecnego stanu oraz perspektyw rozwoju Polski, w kontekście Deklaracji Milenijnej Narodów Zjednoczonych przyjętej w czasie szczytu milenijnego w Nowym Jorku 6-8 września 2000 r.
Raport ma także formułować zalecenia, z których skorzystać mogłyby rządy i międzynarodowi partnerzy Polski.(miz)