Radovan Karadżić polityk, psychiatra i poeta
Były przywódca Serbów
bośniackich Radovan Karadżić, jeden z najbardziej poszukiwanych
zbrodniarzy wojennych z okresu wojny w byłej Jugosławii, został w
środę rano przewieziony samolotem z Belgradu do oenzetowskiego
ośrodka zatrzymań trybunału ds. zbrodni w dawnej Jugosławii na
przedmieściu Hagi, Scheveningen.
Rzecznik trybunału potwierdził przyjęcie Karadżicia, którego aresztowano 21 lipca, po ponad 10 latach ukrywania się.
Przedstawiamy jego sylwetkę:
Karadżić - polityk, psychiatra i poeta - był przywódcą Serbów bośniackich w latach 1992-95, w okresie wojny domowej w Bośni i Hercegowinie. Stał się ideologiem etnicznych czystek w Bośni i współtwórcą serbskiej enklawy w Bośni - Republiki Serbskiej.
Urodził się 19 czerwca 1945 roku w Petnici koło Savnika w Czarnogórze, w jednym z czarnogórskich klanów - Drobnjaców. Studiował medycynę w Sarajewie. W połowie lat 70. spędził rok na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. Po powrocie pracował jako psychiatra w szpitalu. Polityką zajął się pod wpływem serbskiego nacjonalisty, pisarza i polityka Dobricy Ciosicia.
W 1989 roku był jednym z współtwórców Serbskiej Partii Demokratycznej (SDS) w Bośni i Hercegowinie. Został przywódcą SDS nastawionej na realizowanie celów Wielkiej Serbii, a po ogłoszeniu niepodległości Serbskiej Republiki Bośni i Hercegowiny - jej prezydentem.
We współpracy z generałem Ratko Mladiciem oraz Slobodanem Miloszeviciem bezwzględnie dążył do utrwalenia władzy serbskiej. Organizował Serbów do walki z Muzułmanami i Chorwatami w Bośni.
Trybunał ONZ ds. zbrodni wojennych w Hadze oskarżył go (razem z Mladiciem) w 1995 roku o zbrodnie wojenne w latach 1992-95.
Oskarżono go o zbrodnię ludobójstwa podczas 43 miesięcy oblężenia Sarajewa 1992-95, kiedy miał wydawać zgodę na rozstrzeliwanie cywilów. Zginęło wówczas 12 tys. ludzi.
Wkrótce potem Karadżić został powtórnie oskarżony o ludobójstwo za doprowadzenie do masakry ok. 8 tys. Muzułmanów w Srebrenicy. Miasto, ogłoszone przez ONZ "strefą bezpieczeństwa", zostało zajęte przez oddziały Serbów bośniackich pod dowództwem gen. Ratko Mladicia. Siły serbskie rozstrzelały wówczas Muzułmanów przy biernej postawie "błękitnych hełmów".
Kiedy Zachód zagroził sankcjami wobec Republiki Serbskiej, Karadżić został w 1996 roku zmuszony do ustąpienia ze stanowiska prezydenta. Po utracie władzy skrył się prawdopodobnie w południowo-wschodnim górzystym rejonie Bośni. Ukrywanie się przydało mu rozgłosu wśród Serbów bośniackich, przywiązanych do etosu partyzanckiego i watażków ściganych przez prawo.
Za aresztowanie Karadżicia (i Mladicia) Stany Zjednoczone oferowały 5 mln dolarów.
W roku 2001 setki zwolenników Karadżicia demonstrowały w jego rodzinnym mieście. W marcu 2003 roku jego matka, Jovanka, publicznie wezwała syna, by się nie poddawał.
W październiku 2004 roku Karadżić opublikował "Cudowne kroniki nocy", książkę opowiadającą historię człowieka, który zostaje pomyłkowo uwięziony po śmierci byłego przywódcy Jugosławii Josipa Broz-Tity.
W listopadzie 2004 roku brytyjscy specjaliści wojskowi uznali, że w ujęciu Karadżicia może pomóc jedynie presja polityczna. W 2005 roku przywódcy bośniackich Serbów wezwali Karadżicia do poddania się, stwierdzając, że Bośnia i Serbia nie mogą rozwijać się gospodarczo i politycznie, dopóki Karadżić pozostaje na wolności.