Psychiatra: w Polsce co roku popełnia samobójstwo ok. 300 nastolatków

W Polsce co roku popełnia samobójstwo ok. 300 osób w wieku 16-19 lat. Te dane nie obrazują prawdziwej skali problemu, gdyż nie ma dobrego ogólnopolskiego rejestru samobójstw - uważa psychiatra dr Paweł Kropiwnicki.

Psychiatra: w Polsce co roku popełnia samobójstwo ok. 300 nastolatków
Źródło zdjęć: © WP | Paweł Kozioł

Kropiwnicki przedstawił te dane w Łodzi na konferencji "Wychowanie do samodzielności" przeznaczonej m.in. dla nauczycieli, pedagogów i wychowawców. Obrady były poświęcone zagrożeniom dotyczącym młodzieży, m.in. depresji, próbom samobójczym, przyjmowaniu substancji psychoaktywnych i uzależnieniu od pornografii.

Wstrząsające statystyki

Według dr. Kropiwnickiego z Kliniki Psychiatrii Młodzieżowej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, wśród przyczyn prób samobójczych młodzież wymienia przede wszystkim problemy rodzinne i szkolne. - Częstymi przyczynami są także choroby psychiczne, które wcześniej pozostają nierozpoznane i są leczone dopiero w następstwie dramatycznego epizodu, jakim jest targnięcie się na życie. Zagrożenie zwiększa używanie substancji psychoaktywnych, które są obecnie wszechobecne. Na każdym dyżurze w klinice przyjmuję przynajmniej jedną osobę po zażyciu dopalaczy - zaznaczył psychiatra.

Kropiwnicki podkreślił, że 300 rejestrowanych co roku samobójczych zgonów nastolatków nie obrazuje w pełni skali problemu. - Nie ma dobrej bazy danych, nie ma ogólnopolskiego rejestru samobójstw - są dwie instytucje, które je zbierają, czyli Komenda Główna Policji i Główny Urząd Statystyczny, ale dane przez nie zebrane nie pokrywają się. Tymczasem np. w Szwecji i Norwegii działa narodowy system rejestracji samobójstw i zachowań samobójczych. Dla psychiatrów to optymalne rozwiązanie - powiedział.

O narastającej depresji, która może doprowadzić do podjęcia próby samobójczej, świadczą takie symptomy jak zmiana zachowania nastolatka, rozdawanie osobistych rzeczy, zmiana rodzaju słuchanej muzyki, utrata kontaktu z otoczeniem. Zdaniem psychiatry, uważny rodzic potrafi szybko zauważyć takie zmiany w zachowaniu swego dziecka.

- Podstawowa zasada to "nie tracić kontaktu z dzieckiem". Z badania przeprowadzonego w Krakowie na grupie młodzieży z depresją wynika, że dzieci cierpiące z powodu myśli samobójczych oczekują przede wszystkim rozmowy. To pierwszy krok, który każdy - nie będąc specjalistą, ale rodzicem, nauczycielem, kolegą - może zrobić - wskazał psychiatra.

Profilaktyki w Polsce brak

Kropiwnicki zwrócił uwagę, że programy edukacyjne dotyczące samobójstw wśród młodzieży są przez ich środowisko praktycznie niezauważane. - Wciąż nie ma w Polsce narodowego programu zapobiegania samobójstwom, a słyszę o jego projekcie już od 15 lat. Wiemy, że skuteczne programy prewencji samobójstw, jakie zostały wprowadzone np. ok. 10 lat temu na Węgrzech, spowodowały redukcję samobójstw o 20-30 proc. w populacji młodocianych. To bardzo istotny spadek w skali całego kraju, zwłaszcza że Węgry przodowały kiedyś w Europie pod względem popełnianych samobójstw - podkreślił.

Przykładem skutecznej profilaktyki jest - zdaniem psychiatry - program prowadzony w kilku krajach europejskich Saving Empowering Young Lives in Europe (SEYLE). Był to edukacyjny program dla nauczycieli, wychowawców, księży, osób prowadzących zajęcia pozaszkolne - na których prezentowano, jakie mogą być objawy depresji i pokazywano, w jaki sposób można pokierować młodociane osoby - do psychologa czy pedagoga szkolnego. Niestety, nie prowadzono go w Polsce.

- W Polsce jest też problem z dostępnością usług medycznych. Na pierwszą wizytę w poradni zdrowia psychicznego młody człowiek czeka często 2-3 miesiące, a kryzys samobójczy jest już. Wtedy pozostaje hospitalizacja. Często osoby, które trafiają do szpitala, mogłyby tego uniknąć, gdyby wcześniej uzyskały profesjonalną pomoc - zaznaczył Kropiwnicki.

Zgodnie z danymi KGP w 2014 r. zarejestrowano ponad 10,2 tys. zamachów samobójczych, z czego prawie 6,2 tys. skończyło się zgonem. Według danych sekcji suicydologii Europejskiego Towarzystwa Psychiatrycznego - przytoczonych przez Kropiwnickiego - wiarygodnym wskaźnikiem liczby prób samobójczych w danej populacji jest co najmniej 10-krotność samobójstw dokonanych. Współczynnik samobójstw wśród osób młodocianych wynosi 16 na 100 tys.

Wybrane dla Ciebie

Rosja wszczyna wojnę handlową? Na celowniku mały kraj
Rosja wszczyna wojnę handlową? Na celowniku mały kraj
Wyniki Lotto 11.07.2025 – losowania Eurojackpot, Multi Multi, Ekstra Pensja, Kaskada, Mini Lotto
Wyniki Lotto 11.07.2025 – losowania Eurojackpot, Multi Multi, Ekstra Pensja, Kaskada, Mini Lotto
Czarzasty ws. rekonstrukcji rządu: Premier ma rację
Czarzasty ws. rekonstrukcji rządu: Premier ma rację
Nawrocki zaapelował do Zełenskiego. "Polacy czekają na tę prawdę"
Nawrocki zaapelował do Zełenskiego. "Polacy czekają na tę prawdę"
Rekordowe upały w Rzymie. Turyści mdleją z gorąca
Rekordowe upały w Rzymie. Turyści mdleją z gorąca
20-latka nie żyje. Zabójstwo na luksusowym jachcie
20-latka nie żyje. Zabójstwo na luksusowym jachcie
Przesunięcie terminu rekonstrukcji rządu. Media podają powód
Przesunięcie terminu rekonstrukcji rządu. Media podają powód
Zełenski przekazał ważną wiadomość: USA wznawiają dostawy broni
Zełenski przekazał ważną wiadomość: USA wznawiają dostawy broni
Stołeczna policja z apelem. "Każda, nawet mało istotna informacja"
Stołeczna policja z apelem. "Każda, nawet mało istotna informacja"
Plaga much śrubowych w Meksyku. Psy na ratunek
Plaga much śrubowych w Meksyku. Psy na ratunek
Trump po ataku na szpital w Charkowie. "Zobaczycie, co się wydarzy"
Trump po ataku na szpital w Charkowie. "Zobaczycie, co się wydarzy"
Duda reaguje na słowa Brauna. "Potępienie!"
Duda reaguje na słowa Brauna. "Potępienie!"