Prof. Konarski: rozłam NATO trwa od dawna
Osobiście twierdzę, że rozłam NATO postępuje od chwili upadku, zakończenia działania Układu Warszawskiego - w ten sposób prof. Wawrzyniec Konarski odniósł się do kryzysu Sojuszu Północnoatlantyckiego, który niektórzy obserwatorzy uważają za największy w historii.
* Sygnały Dnia:* Od poniedziałku Sojusz Północnoatlantycki zmaga się z kryzysem, który niektórzy obserwatorzy uważają za największy w historii tego Sojuszu. Francja, Niemcy i Belgia formalnie sprzeciwiają się udzieleniu Turcji pomocy na wypadek wojny z sąsiadującym z nią Irakiem. Faktycznie zaś ich postawa oznacza „policzek” dla opowiadającego się za wojną Waszyngtonu. W studiu nasz Gość – prof. Wawrzyniec Konarski, politolog z Uniwersytetu Warszawskiego. Czy to oznacza koniec NATO, Panie Profesorze?
Prof. Wawrzyniec Konarski:No cóż, może postawimy taką mocną tezę na początku – ja osobiście twierdzę, że rozłam postępuje od chwili upadku zakończenia działania Układu Warszawskiego.
* Sygnały Dnia:* Czyli od końca „zimnej wojny”.
Prof. Wawrzyniec Konarski:Praktycznie tak.
* Sygnały Dnia:* Nie ma przeciwwagi po drugiej stronie.
Prof. Wawrzyniec Konarski:Nie ma przeciwwagi i przede wszystkim tym, co zawsze spaja wszelkie akcje militarne, jest wizja wspólnego wroga. Tej wizji już od dawna nie ma.
* Sygnały Dnia:* Zwłaszcza że NATO jest sojuszem obronnym, a nie agresywnym.
Prof. Wawrzyniec Konarski:Tak, ale jak Pan wie, każdy sojusz, który istniał w czasie „zimnej wojny”, był z założenia sojuszem obronnym, aczkolwiek, oczywiście, przez przeciwnika nazywanym był sojuszem militarnym czy agresywnym. Dlatego też ta erozja postępuje już od kilkunastu lat.
* Sygnały Dnia:* Ale światowy terroryzm – to jest wspólny wróg.
Prof. Wawrzyniec Konarski: Tak, tylko że co do światowego terroryzmu nie ma jednoznacznej postawy państw, które nazywane są tymi, które wspierają, są wspornikami terroryzmu, czy w ogóle państw na świecie, bo jak świetnie wiemy, terroryzm jest rzeczą trudno definiowalną i zależną od bardzo wielu warunków, które mogą go powodować. Czasem jest mylony z partyzantką.
* Sygnały Dnia:* Trudno jest udowodnić, że jakieś państwo współpracuje z terrorystami.
Prof. Wawrzyniec Konarski: Myślę, że trudno jest udowodnić dlatego – i trudno nazwać coś terroryzmem w tym kontekście, ponieważ nie wszystko, co jest terroryzmem dla państwa A, nie będzie nim dla państwa B.
* Sygnały Dnia:* To jest podobno pierwszy przypadek w historii NATO, gdy jedno z państw Sojuszu zażądało konsultacji w trybie art. 4 Karty Północnoatlantyckiej. Co mówi ten artykuł?
Prof. Wawrzyniec Konarski: Artykuł 4 mówi wyraźnie, że „dopuszczalne są konsultacje ilekroć będzie zagrożona integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze stron”.
* Sygnały Dnia:* Co to znaczy „konsultacja”?
Prof. Wawrzyniec Konarski:Otóż to. Otóż konsultacje wcale nie znaczą – jak twierdzi to wiele osób w Polsce i z tego tytułu mamy spory szum medialny – automatyzmu udzielania pomocy, który zakładać może (i zakłada) artykuł 5. Artykuł 5 też nie mówi o automatyzmie. Artykuł 5 mówi o tym, że dopuszczalne jest na prośbę państwa zaatakowanego (a tego jeszcze nie mamy w tej chwili), dopuszczalność pomocy, nie wyłączając pomocy zbrojnej, ale ta pomoc zbrojna jest jednym z elementów, jednym z czynników, jedną z możliwości, która może być stosowana, a nie jest to pierwsza możliwość.
(Polskie Radio/an)
Rozmowę prowadzili: Julusz Głuski i Jakub Urlich