Prawdziwy "Pan życia i śmierci"

Zaopatrywał bojowników w Afganistanie, Angoli, Liberii, Rwandzie, Sierra Leone i Sudanie. Omijał zakazy i embarga nakładane przez społeczność międzynarodową. Sprzedawał karabiny, amunicję, czołgi i helikoptery. Przy użyciu broni, którą handlował od początku lat 90., wymordowano miliony ludzi. Wiktor But - najsłynniejszy "handlarz śmiercią", usłyszał wyrok.

45-letni But najbliższe 25 lat spędzi w więzieniu. Musi on także zapłacić grzywnę w wysokości 15 mln dolarów. Prokuratura domagała się dla niego dożywocia.

Wiktor But urodził się w Tadżyckiej Republice Rad. Handlem bronią zainteresował się po rozwiązaniu w 1991 roku jednostki sił powietrznych, w której służył. Ekonomista w wykształcenia, szybko odkrył, że ten biznes to żyła złota... handlował m.in. z libijskim dyktatorem Muammarem Kadafim, afgańskimi talibami i prezydentem Liberii Charlesem Taylorem, który płacił mu "krwawymi diamentami". Jego losy zainspirowały twórców filmu "Pan życia śmierci" z 2005 roku.

(sol,aw/wp.pl,IAR,PAP)

Mówiono, że But jest urodzonym przedsiębiorcą. Gdy w 1995 roku talibowie zatrzymali jego prywatny samolot, wykorzystał sytuację, by nawiązać z nimi kontakty handlowe. Działał aż do 2008 roku, kiedy został aresztowany w Tajlandii przez amerykańskich agentów podszywających się pod kolumbijskich rebeliantów.

Czytaj więcej: But usłyszał wyrok

"Pan życia i śmierci" zoferował "Kolumbijczykom" sprzedaż 700-800 wyrzutni rakiet ziemia-powietrze, 5000 karabinów AK-47, kilku milionów sztuk amunicji oraz min lądowych. Po ponad dwóch latach od zatrzymania Wiktora Buta sąd apelacyjny w Bangkoku podjął decyzję o jego ekstradycji do Stanów Zjednoczonych.

Czytaj więcej: But usłyszał wyrok

Rosja nie jest zadowolona z wyroku i już wcześniej podejmowała nieskutecznie próby ściągnięcia Wiktora Buta do kraju. Minister spraw zagranicznych Federacji Rosyjskiej Siergiej Ławrow nazwał decyzję tajlandzkich władz o ekstradycji "bezprawną". Jego zdaniem wynikła ona z "bardzo silnego nacisku z zewnątrz". Sam wyrok MSZ nazwało "stronniczym" i zaznaczyło, że Rosja dołoży wszelkich starań, aby Wiktor But powrócił do ojczyzny.

Czytaj więcej: But usłyszał wyrok

"Handlarz śmiercią" został oskarżony przez USA o terroryzm, spiskowanie w celu zabicia amerykańskich obywateli, materialne wspierania organizacji terrorystycznych oraz kupno i użycie pocisków przeciwlotniczych.

Czytaj więcej: But usłyszał wyrok

Jego obrońcy przedstawiali go jako zwyczajnego biznesmena. Ten "dynamiczny, charyzmatyczny, spontaniczny, doskonale ubrany, elokwentny i niezwykle energiczny" człowiek miał przypadkiem wplątać się międzynarodową intrygę.

Czytaj więcej: But usłyszał wyrok

Według oskarżycieli Wiktor But miał handlować z każdym, bez względu na polityczne przekonania i cele. Jak donosił "New York Times", Condoleezza Rice nakazywała swoim podwładnym, by nie traktowali zatrzymania Buta priorytetowo, ponieważ w podczas inwazji w Iraku jego działalność sprzyjała Stanom Zjednoczonym. Karta odwróciła się, gdy But zaczął zaopatrywać al-Kaidę i rebeliantów z FARC.

Czytaj więcej: But usłyszał wyrok

Ogłoszenie wyroku jest finałem procesu, który toczył się w Stanach Zjednoczonych od 2010 roku. Czas pomiędzy nowojorskimi rozprawami But spędzał w areszcie. 2 listopada 2011 roku został ogłoszony winnym zarzucanych mu czynów, a 5 kwietnia br. poznał wymiar kary.

Na tradycyjnym amerykańskim szkicu sądowym widzimy czwartkową rozprawę prowadzoną przez sędzię Shirę A. Scheindlin.

Czytaj więcej: But usłyszał wyrok

Wyrok 25 lat więzienia, wobec postawionych Butowi zarzutów, jest najniższym z możliwych. Sędzia uzasadniała niski wymiar kary tym, że w chwili schwytania go w Tajlandii w 2008 roku nie było do końca jasne, czy wciąż trudnił się handlem bronią. Przed ogłoszeniem wyroku But powtórzył, że jest niewinny i wskazując palcem na agenta antynarkotykowego, który odpowiadał za "kolumbijską prowokację", powiedział: - Niech Bóg ci wybaczy, bo będziesz odpowiadał przed nim, a nie przede mną.

Obrońca Buta Albert Dayan (na zdjęciu) już zapowiedział apelację.

Czytaj więcej: But usłyszał wyrok

Według statystyk Amnesty International na świecie w obiegu jest ok. 640 milionów sztuk broni, z czego 60% znajduje się w rękach cywilów. Oznacza to, że co 11. osoba na świecie posiada broń. Co roku produkuje się też 16 miliardów sztuk amunicji - ponad dwa pociski na głowę. W wyniku użycia broni ginie pół miliona ludzi rocznie - jeden człowiek na minutę.

(sol,aw/wp.pl,IAR,PAP)