Europejski Trybunał Praw Człowieka uznał w czerwcu, że brak możliwości wyboru etyki zamiast religii narusza Europejską Konwencję Praw Człowieka.
MSZ podjęło decyzję o rezygnacji z odwołania od orzeczenia Trybunału po rozmowach z ekspertami ministerstwa edukacji, którzy zasugerowali, aby takiego odwołania nie składać. Rzecznik MEN Grzegorz Żurawski wyjaśnił, że orzeczenie Trybunału nie podważało obowiązujących w Polsce przepisów, które gwarantują każdemu chętnemu uczniowi udział w zajęciach etyki. - Trybunał wskazał jedynie na nieprawidłowości w stosowaniu tego prawa przez szkoły i samorządy, które są zobligowane do zapewnienia zajęć wszystkim chętnym - dodał.
Skargę do Trybunału złożyli w 2002 roku Urszula i Czesław Grzelakowie z Wielkopolski. Twierdzili, że ich syn Mateusz nie miał możliwości uczęszczania na lekcje etyki, a także że był dyskryminowany przez szkołę i innych uczniów, gdyż nie chodził na religię. W czasie, kiedy inni uczniowie byli na lekcji, chłopiec nie miał też zapewnionej opieki - napisali w skardze rodzice. Zwracali też uwagę, że syn dwukrotnie zmieniał szkołę.
W ocenie Grzelaków doszło do naruszenia art. 9 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, gwarantującego wolność myśli, sumienia i wyznania, a także art. 2 protokołu 1 Konwencji, gwarantującego prawo do edukacji. Opinię przyjaciela sądu skierowała w tej sprawie do Trybunału Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
Z danych MEN wynika, że w roku szkolnym 2009/2010 w szkołach uczyło 31 tys. nauczycieli religii i 828 nauczycieli etyki. Liczba szkół, w których uczyło się religii wynosiła 27 tys., a liczba uczniów, którzy uczą się w tych szkołach wynosiła 4,9 mln. Liczba szkół, gdzie prowadzone były lekcje etyki to 887, a liczba uczniów uczących się w tych szkołach to 250 tys. Liczba szkół, w których nie było ani lekcji etyki, ani lekcji religii, to 10 tys.
