Podróż po cyfrowym świecie zakończona

Postęp technologiczny wymusza na nas nieustanne zmiany. Komputery, smartfony, Internet, e-usługi, to nasza rzeczywistość, niezależnie od tego czy mieszkamy w miejskiej aglomeracji, czy wiejskiej miejscowości graniczącej z obwodem Kaliningradzkim. Niestety im dalej od większych miast, tym mniejsze możliwości i umiejętności odnajdywania się w cyfrowej rzeczywistości, które wynikają z wciąż słabej infrastruktury technicznej, niedostępności miejsc i form nabywania e-kompetencji oraz barier organizacyjno-finansowych poszczególnych jednostek.

Realne zagrożenie wykluczeniem cyfrowym, gmin z terenu woj. warmińsko-mazurskiego, sąsiadujących z nim ościennych gmin woj. mazowieckiego i borykających się z podobnymi problemami gmin na drugim krańcu Polski z woj. lubuskiego, było impulsem do zawiązania partnerstwa pomiędzy Warmińsko-Mazurskim Zakładem Doskonalenia Zawodowego w Olsztynie i Zakładem Doskonalenia Zawodowego w Zielonej Górze na rzecz rozwijania e-kompetencji wśród mieszkańców Gmin, będących w zasięgu tych instytucji. I choć udział w tym przedsięwzięciu proponowano wszystkim okolicznym Gminom, chęć uczestnictwa w projekcie "E-kompetencje bez barier" - bo o nim właśnie mowa - zadeklarowało 56 gmin z woj. warmińsko-mazurskiego, 5 gmin z woj. mazowieckiego i 4 z woj. lubuskiego. Zadowalającym jest, że Gminy z obszaru naszego działania nie pozostały bierne względem zauważanych w ich środowiskach zagrożeń wykluczenia cyfrowego – mówi Prezes Zarządu W-M ZDZ, Henryk Narwojsz. Budowa Polski Cyfrowej nie powinna kończyć się na budowaniu światłowodów zapewniających Internet w każdym domu. Oczywiście zapewnienie infrastruktury jest ważne, jednak najważniejsza dla budowania społeczeństwa informacyjnego jest ciągła edukacja w zakresie e-kompetencji – kontynuował.

Stąd pomysł, aby w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa współfinansowanego ze środków europejskich zrealizować przedsięwzięcie, którego celem było „ucyfrowienie” życia mieszkańców małych gmin, które dzięki podjętym w projekcie działaniom miało się zmienić na lepsze.

Proces "ucyfrawiania" tzn. nabywania i rozwijania e-kompetencji miał lokalny i naturalny charakter.

W każdej Gminie, w miejscach ogólnodostępnych i dobrze znanych mieszkańcom (np. w GOK’u, świetlicy, bibliotece czy szkole) powołano punkty rozwijania kompetencji cyfrowych (tzw. e-Kluby), w których działali lokalni cyfrowi pasjonaci, mentorzy nazywani Przewodnikami. To oni zachęcali mieszkańców do odbycia projektowej podróży po cyfrowym świecie i to oni podczas kluczowych form rozwijania kompetencji, jakimi były tematyczne pogadanki, dzielili się swoją wiedzą, nauczali i wskazywali na korzyści, jakie niosą za sobą e-urządzenia, aplikacje czy Internet, nie lekceważąc jednocześnie potencjalnych zagrożeń i kwestii bezpieczeństwa. Podróż sama w sobie jest czymś przyjemnym, poznawczym i odkrywczym. Chcieliśmy aby uczestnicy tej cyfrowej wycieczki sami wskazywali kierunek rozwijania swoich kompetencji cyfrowych, proponując konkretne tematy pogadanek zbieżnych z ich potrzebami i zainteresowaniami, jednak pod bacznym okiem Przewodnika, który z jednej strony dzielił się własną wiedzą w zakresie posiadanych umiejętności cyfrowych i możliwościami ich wykorzystywania w ramach omawianego tematu, a z drugiej chętnie ją poszerzał wraz z potrzebami grupy – podkreśla koordynatorka projektu.

Projekt nie zakładał więc jednolitej ścieżki rozwoju dla mieszkańców poszczególnych Gmin. Tematyka była różnorodna i na bieżąco poszerzana w różnych dziedzinach życia, począwszy od edukacji, pracy i rozwoju zawodowego, skończywszy na sprawach obywatelskich, zdrowotnych czy religijnych. Każdy uczestnik miał do przebycia co najmniej 40-godzinną cyfrową podróż, którą odbywał biorąc udział w cyklicznie organizowanych i projektowanych przez lokalną społeczność pogadankach, zwykle realizowanych w e-Klubach, a czasem przybierających formę prawdziwych wycieczek. Dodatkowo w przypadku osób nie posiadających podstawowych umiejętności korzystania z urządzeń, przeglądarek czy specjalistycznych programów, których funkcjonalność była omawiana podczas pogadanek, mógł on przystąpić do tzw. szkoleń z grupy „narzędziownia”, dzięki którym miał możliwość nabycia konkretnych kompetencji informatycznych. Ponadto Ci, którzy potrzebowali indywidualnej pomocy w rozwiązaniu swojego cyfrowego problemu mogli zwrócić się po poradę podczas dyżurów doradczych w e-Klubach, czy też kierując zapytanie do projektowego Centrum Wspierania Kompetencji Cyfrowych, które merytorycznie wspierało zarówno projektowych uczestników, jak i Przewodników. Wszystkie powyżej wymienione aktywności projektowe były w zasięgu ręki niemal każdego mieszkańca Gminy, o ile tylko był on gotowy przezwyciężyć swoje lęki, poczucie wstydu nieposiadania lub nieumiejętnego wykorzystywania e-kompetencji w codziennym życiu i przystąpić do projektu.

Zgodnie z założeniami, odbiorcami przedstawionego wyżej pomysłu rozwijania e-kompetencji miały być przede wszystkim kobiety (w 70%), osoby z niskim wykształceniem (w 65%) i osoby w wieku 44 (53%) z zastrzeżeniem, że min. 628 miejsc zarezerwowano dla osób z niepełnosprawnością. Finalnie do projektu przystąpiło 670 osób z niepełnosprawnością a statystycznym uczestnikiem przedsięwzięcia była kobieta, o imieniu Anna, z grupy wiekowej 44-64 lata, legitymująca się wykształceniem ponadgimnazjalnym. Cechy, którymi charakteryzowała się statystyczna Anna pojawiały się wśród uczestników projektu najczęściej – mówi koordynatorka, Karolina Zwiefka. Nasze założenia oparte na "Lokalnych diagnozach Gmin deklarujących chęć udziału w projekcie" sprawdziły się niemal we wszystkich kategoriach. Jedyne odchylenie stanowiło założenie dotyczące kobiet –przystąpiło ich o 5% mniej niż pierwotnie zakładaliśmy – dodaje.

Najliczniejszą reprezentację uczestników stanowili mieszkańcy Gminy miejskiej Braniewo (858 osób) ale w globalnym ujęciu, to niewielka Gmina wiejska Milejewo skorzystała z projektu w największym odsetku. Prawie 10%, tj. 322 mieszkańców tej Gminy rozwinęło umiejętność wykorzystywania własnych kompetencji cyfrowych w codziennym życiu.

Podobnie jak założenia dotyczące uczestników, tak i globalne plany zakresu i skali oferowanego w projekcie wsparcia zostały zrealizowane. Realizatorzy projektu organizując podróż po cyfrowym świecie dla niemal 10 tyś. dorosłych osób zaoferowali im prawie 60 tyś. godzin zajęć rozwijających kompetencje cyfrowe. Przeliczając na lata, to ponad 6 lat i 9 miesięcy, a my całe przedsięwzięcie zrealizowaliśmy w 3 – żartuje kadra projektowa. Powołani do realizacji projektu pracownicy Zakładów Doskonalenia Zawodowego z Olsztyna i Zielonej Góry nie byli jednak jedynymi osobami działającymi na rzecz przedsięwzięcia pod nazwą „E-kompetencje bez barier”. Kluczową rolę dla powodzenia projektu stanowili przede wszystkim lokalni społecznicy, pełniący funkcję Przewodników oraz same Urzędy Gmin z ich reprezentantami na czele. Oczywiście różni Przewodnicy i różne Jednostki Samorządu Terytorialnego angażowały się w realizację projektu w różnym stopniu i nie sposób wymienić wszystkich zasłużonych. Ale na pewno na wyróżnienie zasługują Ci, którzy zostali docenieni w trakcie rozstrzygnięcia projektowego konkursu na tytuł „Primus inter pares” dedykowanego odrębnie dla Gmin i Przewodników. Jako najbardziej zaangażowanych i pomocnych w realizacji projektu wyróżniono Gminę wiejską Dzierzgowo, Gminę wiejską Biskupiec i Gminę miejską Braniewo, spośród których wspomniany tytuł „pierwszej wśród równych sobie” otrzymała Gmina wiejska Dzierzgowo oraz Przewodnika z Braniewa – p. Adriana Tymeckiego, Przewodniczkę z Ostródy – p. Małgorzatę Joniec, Przewodniczkę z Milejewa – p. Joannę Bilską i Przewodniczkę z Biskupca – p. Annę Burkiewicz, spośród których tytułem „Primus inter pares” odznaczono p. Adriana Tymeckiego.

Wszyscy wyróżnieni jednoznacznie twierdzą, że organizacja projektowej podróży po cyfrowym świecie nie była łatwa, ale przyniosła oczekiwane efekty. Postęp cyfrowy wymusza na nas wszystkich zmianę sposobu życia – mówi Zdzisław Morawski – Sekretarz nagrodzonej Gminy Dzierzgowo. Niewątpliwie projekt „E-kompetencje bez barier” wraz z innymi przedsięwzięciami realizowanymi przez Gminę w zakresie cyfrowości spowodował, że mieszkańcy naszej Gminy dostosowują się do zmian szybciej i mniej boleśnie, a efekty podjętych działań są widoczne chociażby w sposobach załatwiania spraw urzędowych – dodaje.

I choć projektowa podróż po cyfrowym świecie kończy się wraz z końcem realizacji projektu „E-kompetencje bez barier”, to rozwijanie kompetencji cyfrowych wraz z postępem technologicznym powinno trwać dalej. Dzięki projektowi wszyscy uczestniczyliśmy w budowaniu Polski Cyfrowej na terenie naszych gmin, miast czy wsi – mówił odbierając wyróżnienie Przewodnik „Primus inter pares” Adrian Tymecki. Pamiętajcie, że proces rozwijania e-kompetencji się nie kończy. Teraz przyszedł czas na dalsze samokształcenie i naukę innych – podsumował.
Reasumując, pomimo tego, że życie projektu formalnie dobiega końca, a wraz z nim kończy się cyfrowa podróż dedykowana dla mieszkańców 65 Gmin naszego kraju, rozbudzona świadomość użyteczności posiadanych i rozwijanych kompetencji cyfrowych będzie trwać dalej. Oby tylko wszystkim włodarzom, społecznikom oraz mieszkańcom wystarczyło sił na kontynuację tego, co zapoczątkowano w projekcie „E-kompetencje bez barier” – zakończył konferencję podsumowującą Prezes Zarządu W-M ZDZ Henryk Narwojsz, dziękując wszystkim zaangażowanym w jego realizację.
Projekt „E-kompetencje bez barier” współfinansowany był z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Link do strony projektu: http://e-kompetencje.wmzdz.pl/