Podatki: Sejm "klepnął"; teraz prezydent

Zwolnienie dotyczy zarówno odsetek i dyskonta od papierów emitowanych przez Skarb Państwa oraz samorządy terytorialne, a zakupionych przed 1 grudnia tego roku, odsetek od lokat bankowych założonych przed 1 grudnia, jak i dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych uzyskanych na podstawie umów zawartych przed tą datą.

W pierwotnej wersji znowelizowanej ustawy całkowicie zwolnione od wprowadzanego podatku od zysków z oszczędności miały być dochody z umów zawartych przed dniem opublikowania ustawy, co musi nastąpić przed końcem listopada.

Nowelizacja, która m.in. zamraża na dwa lata progi podatkowe na poziomie z 2001 roku oraz wprowadza 20-procentowy zryczałtowany podatek od zysków z oszczędności trafi teraz na biurko prezydenta. Aby zmiany w podatkach mogły obowiązywać w przyszłym roku, ustawa musi być opublikowana do końca listopada.

Sejm przyjął wszystkie z dziewięciu senackich poprawek do nowelizacji.

Rząd spodziewa się, że dzięki nowelizacji do budżetu w 2002 roku trafi ok. 4,3 mld zł dodatkowych wpływów z podatku PIT. W wyniku środowego głosowania Sejm utrzymał obecne limity odpisu od dochodu darowizn na tzw. szlachetne cele w wysokości 15 lub 10% w zależności od celu darowizny.

Wcześniej Sejm chciał zmniejszyć do 10 z obecnych 15% wartość darowizny, jaką podatnik może odpisać od dochodu, jeżeli była to darowizna na cele naukowe, oświatowe, kulturalne lub związane z ochroną zdrowia, oraz do 5% z obecnych 10% możliwość odpisania od dochodu darowizny na cele kultu religijnego i na działalność charytatywno-opiekuńczą.

Pozostałe poprawki Senatu przyjęte przez Sejm miały charakter porządkujący, precyzujący lub dostosowujący przepisy ustawy podatkowej do zapisów w innych ustawach.

Nowelizacja zakłada, że w przyszłym roku, podobnie jak w 2001 roku, 19% podatku PIT zapłacą ci podatnicy, których roczny dochód nie przekroczy 37.024 zł. Kwota ta jest pierwszym progiem podatkowym.

Podatnicy, którzy zarobią więcej niż 37.024 zł, ale nie więcej niż 74.048 zł i znajdą się w drugim progu podatkowym, zapłacą 30% od nadwyżki ponad pierwszy próg podatkowy, a ci, którzy zarobią ponad 74.048 zł, zapłacą od nadwyżki ponad drugi próg podatkowy 40% podatku.

Mimo zamrożenia progów nowelizacja zakłada, że w 2002 roku zwiększą się koszty uzyskania przychodu ze stosunku pracy, stosunku służbowego, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej.

Co roku waloryzowana ma też być kwota wolna od podatku. W tym roku wolne od podatku są dochody nie przekraczające 2.596 zł, w 2002 roku kwota ta ma być zwiększona do 2.727,16 zł.

Zmienić ma się także sposób waloryzowania kwoty wolnej od podatku. Dotychczas była ona co roku podnoszona o wskaźnik przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, uzyskanego w okresie trzech pierwszych kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy.

Zgodnie z nowelizacją, kwota wolna od podatku, a od 2004 roku także progi podatkowe, będą waloryzowane o wskaźnik inflacji za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy.

Nowelizacja zakłada likwidację wszystkich ulg budowlano-mieszkaniowych (z wyjątkiem remontowej) oraz wprowadzenie w zamian ulgi polegającej na odpisywaniu od dochodu odsetek od wszelkich kredytów zaciąganych przez podatnika na budowę lub zakup własnego domu lub mieszkania.

Od dochodu będzie można odliczyć tylko odsetki od części kredytu nie przekraczającej równowartości 70 metrów kwadratowych mieszkania według średniej, ogólnopolskiej ceny, co w warunkach 2001 roku odpowiada 161 tys. zł. Kwota ta była dotychczas wykorzystywana do ustalenia limitu odliczeń wydatków poniesionych w ramach obecnej dużej ulgi budowlanej.

Odliczenie będzie dotyczyło tylko kredytów zaciągniętych po 1 stycznia 2002 roku oraz przeznaczonych na inwestycje mieszkaniowe zakończone nie wcześniej niż w przyszłym roku.

W ramach nowej ulgi nie będzie można odliczyć też odsetek od tej części kredytu, która sfinansuje zakup gruntu lub prawa wieczystego użytkowania gruntu, pod budowę domu lub mieszkania.

W ramach nowej ulgi będzie można jednak odliczyć odsetki od kredytów wykorzystanych na przebudowę budynków niemieszkalnych, tak aby mogły one służyć celom mieszkalnym. W pierwotnej wersji nowelizacji, oprócz budowy lub kupna mieszkania lub domu, ulga ta mogła być wykorzystana jedynie na nadbudowę i rozbudowę budynku mieszkalnego.

Z nowej ulgi będą mogli skorzystać tylko ci podatnicy, którzy nie korzystali z dotychczasowych ulg budowlanych.

Odliczenia będzie można dokonywać dopiero po zakończeniu inwestycji, na którą został zaciągnięty kredyt, a inwestycja ta musi zostać zakończona w ciągu trzech lat.

Ustawa zakłada wprowadzenie 20-procentowego zryczałtowanego podatku od dochodów uzyskiwanych z oszczędności. Podatek ten ma objąć przede wszystkim odsetki od kwot zgromadzonych w bankach, zarówno od lokat terminowych, jak i rachunków na każde żądanie (a vista).

Do ustawy wprowadzono także przepisy, które mają zabezpieczyć spodziewane z tego tytułu dochody budżetu na wypadek, gdyby banki chciały wprowadzić nowe produkty nie będące tradycyjnymi lokatami, aby uchronić swoich klientów przed nowym podatkiem.

Zgodnie z nowelizacją nowym podatkiem będą obłożone odsetki lub przychody od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony.

Takim samym podatkiem miałyby być objęte również odsetki i dyskonto od papierów emitowanych przez Skarb Państwa i obligacji komunalnych oraz dochody z udziału w funduszach kapitałowych, ale z wyłączeniem funduszy emerytalnych oraz tzw. trzeci filar emerytalny, czyli dochody ze składek inwestowanych w fundusze inwestycyjne z ubezpieczeniem na życie.

Podatek ten będzie wprowadzony od 1 marca 2002 roku.

Natomiast w przypadku zysków z lokat zawartych między 1 grudnia 2001 roku, a 1 marca 2002 roku, podatek będzie naliczany proporcjonalnie i obejmie tylko zyski narosłe począwszy od marca.

Całkowicie zwolnione mają być od tego podatku odsetki i dyskonto od papierów emitowanych przez Skarb Państwa oraz samorządy terytorialne a zakupionych przed 1 grudnia tego roku, odsetki od lokat bankowych założonych przed 1 grudnia, oraz dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych uzyskane na podstawie umów zawartych przed tą datą.

Jeśli jednak umowa zawarta przed 1 grudnia 2001 roku przewiduje możliwość wypłaty całości lub część kapitału, w tym skapitalizowanych odsetek w trakcie jej trwania, a podatnik z tej możliwości skorzystał, dochody z tego tytułu będą opodatkowane.

Opodatkowane będą też dochody z lokat bankowych uzyskane w wyniku umów zawartych przed 1 grudnia 2001, jeśli ich warunki po 1 grudnia zostaną zmienione, albo umowy będą przedłużone lub odnowione.

Dochody z oszczędności nie będą wykazywane w rocznych rozliczeniach PIT, a podatek będzie odprowadzany bezpośrednio przez podmiot zarządzający oszczędnościami podatnika.

Ustawa zakłada też wprowadzenie w latach 2002-2003 dwuprocentowego zryczałtowanego podatku od kwot obrotu kapitałowego przekazywanych za granicę przez polskich obywateli.

Nowela ustala również maksymalny limit składki na ubezpieczenie zdrowotne jaką można odliczyć od podatku w wysokości 7,75%. Oznacza to, że każde zwiększenie składki będzie w przyszłości obciążało dodatkowo dochód podatnika, a nie będzie jak dotąd zmniejszało dochodów budżetu państwa z tytułu podatku PIT. (mp)