PM 10 i PM 2,5 - normy. Czym są pyły zawieszone w smogu
Skutkiem kryzysu energetycznego jest pogorszenie jakości powietrza. W Polsce kontrolą jego stanu zajmują się stacje pomiarowe. Wysokie stężenie drobnych pyłów zawieszonych jest niebezpieczne dla zdrowia. Największe zagrożenie wywołują pyły PM 10 i PM 2,5.
Sezon grzewczy, który rozpoczyna się jesienią, sprzyja nasileniu występowania smogu. Najczęściej przekraczane normy jakości powietrza w Polsce dotyczą drobnych pyłów zawieszonych – PM 10 i PM 2,5. Negatywne skutki smogu najbardziej odczuwają:
- osoby starsze
- dzieci
- kobiety w ciąży
- osoby chorujące na astmę
- osoby ze schorzeniami układu krwionośnego i nerwowego
Aerozole atmosferyczne, inaczej nazywane pyłami zawieszonymi, są głównymi składnikami smogu. Cząsteczki te mają różne rozmiary i kształty. Mogą składać się z setek różnych toksycznych substancji chemicznych. Ich klasyfikacja odbywa się na podstawie wielkości. Do najbardziej rozpowszechnionych i niebezpiecznych dla zdrowia należą pyły PM 10 i PM 2,5. Cząsteczki im są mniejsze, tym szybciej przenikają do organizmu człowieka. Pyły zawieszone wpływają na znaczące pogorszenie jakości powietrza i mogą przemieszczać się na duże odległości. Za główną przyczynę ich powstawania uznaje się niską emisję, przemysł oraz transport.
Pył zawieszony PM 2,5 - normy
Pył PM 2,5 uznawany jest za najgroźniejszy dla zdrowia człowieka. Przede wszystkim dlatego, że jest bardzo drobny, przez co bez trudu przedostaje się do układu oddechowego i krwioobiegu. Jego średnica nie przekracza 2,5 mikrometra. Źródłem powstawania pyłów zawieszonych PM 2,5 są przede wszystkim spaliny samochodowe. Cząsteczki te powstają też w wyniku spalania paliw i reakcji chemicznych zachodzących w atmosferze. Pożary lasów również przyczyniają się do pojawienia się w powietrzu PM 2,5. Cząstki te są także główną przyczyną występowania smogu.
Do krótkoterminowych skutków oddziaływania pyłów na zdrowie zaliczyć można podrażnienie oczu, nosa i gardła, kaszel i duszności. Z kolei długotrwałe narażenie na PM 2,5 może powodować m.in.:
- choroby serca
- astmę
- miażdżycę
- przewlekłe zapalenie oskrzeli
- nowotwory płuc, gardła i krtani
- zapalenie naczyń krwionośnych
Dopuszczalne dobowe stężenie pyłów PM 2,5 ustalone przez Światową Organizację Zdrowia wynosi 15 μg/m3. Maksymalne stężenie w ciągu roku nie powinno przekraczać 5 μg/m3.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Pył zawieszony PM 10 - normy
- W jego składzie znajdują się rakotwórcze metale ciężkie, takie jak: furany, dioksyny i benzopireny. Cząsteczki pyłu PM 10 są drobne, ale w tym przypadku ich średnica wynosi do 10 mikrometrów. Źródłem powstawania pyłu PM 10 jest głównie proces spalania paliw w domowych piecach i kotłowniach. Ma on negatywny wpływ na funkcjonowanie układu oddechowego. Przyczynia się także do podwyższenia ryzyka udaru mózgu oraz zawału serca.
Dopuszczalne dobowe stężenie, według nowych wytycznych od WHO nie powinno przekraczać 45 μg/m3. Maksymalne stężenie w ciągu roku nie powinno z kolei przekroczyć 15 μg/m3.
