PE: komisja tymczasowa będzie wyjaśniać sprawę więzień CIA

O powołaniu komisji tymczasowej zdecydowała już w środę konferencja przewodniczących grup Parlamentu Europejskiego. Skład i zakres działań nowej komisji ustalony zostanie na styczniowym posiedzeniu unijnego parlamentu. Za rezolucją głosowało 359 europosłów, przeciwko niej było 127, wstrzymało się 32.

Początkowo chciano powołać w tej sprawie komisję śledczą. Parlamentarni prawnicy ocenili jednak, że nie ma do tego podstaw - regulamin PE zakłada bowiem, że taką komisję powołuje się do zbadania naruszenia unijnego prawa przez jeden z jej organów albo kraj członkowski, a nie ma na to dowodów. Europosłowie nie wykluczają jednak powołania takiej komisji, jeśli zarzuty się potwierdzą.

Zgodnie z rezolucją, komisja ma wyjaśnić m.in. czy CIA była zamieszana w operacje związane z przewożeniem i przetrzymywaniem osób w tajnych więzieniach na terenie Europy oraz czy związek z tym miały państwa członkowskie Unii, ich urzędnicy lub obywatele.

Europosłowie zaznaczyli też w przyjętym dokumencie, że w razie potwierdzenia zarzutów o zaangażowaniu krajów członkowskich w sprawę więzień CIA, są gotowi do wyciągnięcie wobec nich konsekwencji. Chodzi tu o uruchomienie procedury, która może prowadzić do zawieszenia głosu danego kraju w Radzie UE.

O samolotach CIA przewożących więźniów i o tajnych więzieniach zrobiło się głośno, gdy 2 listopada "Washington Post" napisał, powołując się na anonimowe źródła w rządzie USA i innych krajach, że CIA przetrzymuje i przesłuchuje terrorystów z Al-Kaidy w poradzieckich więzieniach w krajach Europy Wschodniej.

Organizacja zajmująca się obroną praw człowieka, Human Rights Watch podała, że tajne więzienia CIA mogą się znajdować w Rumunii lub w Polsce, na co miały wskazywać takie dowody jak dokumenty lotów samolotów CIA, przewożących więźniów z Afganistanu. Polska od początku temu zaprzecza.

Amerykańska telewizja ABC poinformowała niedawno, że tajne więzienia, w których CIA miała przetrzymywać podejrzanych o terroryzm zostały zamknięte w listopadzie. Na swojej stronie internetowej przedstawiła listę dwunastu terrorystów, z których jedenastu - według niej - miało być przetrzymywanych w Polsce.

Tę sprawę wyjaśnia m.in. Komisja Europejska - unijny komisarz ds. bezpieczeństwa Franco Frattini wielokrotnie podkreślał jednak, że na razie nie ma dowodów potwierdzajacych doniesienia mediów.

Śledztwo prowadzi też Rada Europy. W opublikowanym we wtorek raporcie podkreślono, że zgromadzone przez nią informacje na temat tajnych lotów CIA "pozwalają wzmocnić wiarygodność" twierdzeń dotyczących przetrzymywania w Europie osób podejrzewanych o terroryzm.

Także europosłowie uważają, że sprawę domniemanych więzień CIA w Europie trzeba dogłębnie wyjaśnić. Podkreślali to podczas środowej debaty w PE i poniedziałkowego posiedzenia komisji wolności obywatelskich, sprawiedliwości i spraw wewnętrznych PE.

Patrycja Rojek