Ostatni dług Morawieckiego. Wielka kasa, której jeszcze nikt nie widział

W gminie Byczyna (woj. opolskie) już tydzień po wyborach parlamentarnych byli gotowi do wydania miliona złotych, który przypadł samorządowi jako nagroda w rządowym konkursie na frekwencję w wyborach. To jedna gmin, które uzyskały najwyższy wynik w powiatach. Na 6,8 tys. uprawnionych prawie 4,5 tys. mieszkańców poszło do urn (wygrał PiS z wynikiem 40 proc.).

Burmistrz po konsultacjach z komendantem straży pożarnej zdecydowała, że miasteczko wyremontuje cztery remizy ochotniczych straży pożarnych. Udzielono już wywiadów lokalnej prasie i radiu. A tu problem.

- Czekaliśmy, ale pieniądze nie nadeszły - skarży się w rozmowie z WP Renata Marzec, zastępca burmistrza Byczyny. W trakcie rozmowy idzie do skarbnika, aby jeszcze raz sprawdzić stan konta. - Nie, przelew nie przyszedł - mówi z żalem w głosie.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

- U nas byłoby wielkie święto. Kilka lat temu byliśmy jedną z najbardziej zadłużonych gmin w Polsce. Dokładnie oglądamy każdą wydawaną złotówkę. Czekamy, jak na zbawienie - dodaje wiceburmistrz Renata Marzec. W 2017 roku Buczyna miała ponad 100 mln zł długu zaciągniętego przez poprzednie władze. Zaciskając pasa spłacili połowę. Liczą, że rząd Tuska wypłaci, to co obiecali ministrowie Mateusza Morawieckiego

Rozczarowanie przebija z głosu Jacka Anasiewicza, wójta gminy Głusk pod Lublinem. Tuż po wyborach udzielił wywiadu pt: "Mieszkańcy wygrali dla gminy 2,5 mln". Frekwencja była piękna, aż 81 proc. Podział też jasny: 250 tys. zł na działalność kół gospodyń wiejskich, 250 tys. dla klubów sportowych, milion na remizy OSP oraz milion na dowolny cel, wybrany przez samorząd.

- Nic nie wiemy, czekamy - mówi nam wójt Anasiewicz. Opisuje, że w decyzję o wydaniu miliona chciał zaangażować mieszkańców. Mieliby wypowiedzieć się w głosowaniu sms-ami. Sprawa jest zawieszona, bo nie ma najważniejszego... pieniędzy na koncie.

WP skontaktowała się jeszcze z kilkoma innymi gminami - laureatami wyborczego konkursu. Nawet w gminie Klwów na Mazowszu, gdzie padł ogólnopolski rekord frekwencji, urzędnicy nie słyszeli o wypłacie (wójt nie znalazł czasu na rozmowę). - Należy mieć nadzieję, że nowa władza wypłaci. Przecież zmieniają się tylko ministrowie, a agencje i urzędnicy pozostają - usłyszeliśmy od urzędnika samorządu z woj. śląskiego.

Skąd problem z wypłatami? Już informowaliśmy, że głównych pomysłodawców konkursu na frekwencję zaskoczyły wyniki. Cztery dni przed wyborami parlamentarnymi rząd ogłosił, że bonus otrzymają gminy (liczące do 20 tys. mieszkańców), w których frekwencja wyborcza przekroczy 60 proc. Frekwencja była rekordowo wysoka - wyniosła 74 proc. w skali kraju i wygrała zdecydowana większość spośród 2131 małych gmin w Polsce.

Tuż po wyborach minister Robet Telus szacował, że wydatki wyniosą około miliarda złotych. Z tego połowa przypada na resort rolnictwa, który w ramach bonusów miał wesprzeć koła gospodyń i orkiestry wiejskie. Z kolei pieniądze na remonty remiz strażackich mają pochodzić z Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Sprawy wypłat nie odpuszcza Bartosz Romowicz, były burmistrz Ustrzyk Dolnych w Bieszczadach, a obecnie poseł z partii Polska 2050. Niedawno złożył interpelację.

Czy w ramach tzw. "bonusu frekwencyjnego" środki finansowe zostaną przekazane do gmin, które spełniły warunki? Jeśli tak, to kiedy. Jeśli nie, to proszę o podanie przyczyn odstąpienia od wypłaty - zapytał.

W odpowiedzi udzielonej przez Annę Gembicką (była minister z tymczasowego rządu Mateusza Morawieckiego) wynika, iż zadanie wypłaty bonusów zlecono Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Agencja odpowiada za część wypłat przeznaczonych na koła gospodyń wiejskich. "Pomoc – w odniesieniu do KGW będzie wypłacana do 30 czerwca 2024 r. na rachunek koła gospodyń wiejskich, wskazany w krajowym systemie ewidencji producentów i gospodarstw rolnych" - czytamy w odpowiedzi. Przy okazji okazuje się, że ministerstwo nie dysponuje listą gmin, które otrzymają bonusy.

Z pisma wynika, że to stan zaawansowania kwestii wypłat aktualny na dzień 11 grudnia. Jak wiadomo tego dnia rząd Mateusza Morawieckiego nie uzyskał poparcia i tym samym zakończył rządy.

W przypadku bonusów na ochotnicze straże, MSWiA informuje, że 6 grudnia 2023 roku Maciej Wąsik, wiceminister MSWiA z tymczasowego rządu " zatwierdził zakres (...) dofinansowania ze środków będących w dyspozycji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji". Zespół urzędników opracował listę jednostek OSP, które otrzymają pieniądze. Komunikat się kończy zdaniem: "umowy o realizację zadania publicznego będą zawierane z jednostkami OSP po dniu 01.01.2024 r."

Tomasz Molga, dziennikarz Wirtualnej Polski