"Okupacja sowiecka bardziej ludobójcza niż hitlerowska"
Okupacja radziecka do czerwca 1941 roku była
w stosunku do Polaków bardziej ludobójcza niż niemiecka -
powiedział historyk z Uniwersytetu Warszawskiego prof.
Paweł Wieczorkiewicz. W masowych deportacjach w 1940 i 1941 r.
wywieziono z polskich kresów wschodnich ponad pół miliona ludzi. 10 lutego mija 65 rocznica pierwszych masowych deportacji.
Wywożeni byli głównie Polacy i trochę Ukraińców, Żydów oraz Białorusinów. Przesiedlano ich na Syberię, do Azji Środkowej i w okolice Uralu. Masowe wysiedlenia rozpoczęły się w lutym 1940 r. Kolejne fale wywózek miały miejsce latem i jesienią tego samego roku i na wiosnę 1941.
Nie było takiego pojęcia w tamtym okresie, ale teraz można to określić mianem czystki etnicznej. Sowieci zajęli wschodnie ziemie Polski, potem mordowali, wsadzali do więzień i wywozili miejscową ludność. Po pierwsze, żeby mieć spokój i pozbyć się możliwości konspiracji, po drugie aby w negocjacjach o przynależność terytoriów, mieć argument, że Polaków tam nie ma - wyjaśniał historyk.
Wywożono przedstawicieli inteligencji klasy średniej czyli nauczycieli, policjantów, urzędników. Wywózki były okrutne. Wybranym do deportacji osobom dawano 24 godziny lub mniej na zabranie dobytku. Każdy mógł zabrać teoretycznie 100 kg bagażu, a w praktyce jedną dużą walizkę.
Potem zesłańców pakowano do wagonów kolejowych i wywożono do odległych rejonów, gdzie zostawiano ich, często w tundrze lub w stepie bez środków do życia.
I wtedy ludzie ci, zupełnie do tego nieprzygotowani musieli zbudować sobie schronienia, zdobyć pożywienie i żyć. Jeżeli połowa z nich przeżywała do wiosny to było dobrze - mówił Wieczorkiewicz. Część wysiedleńców zginęła także w radzieckich łagrach.
W okresie kiedy Polska była podzielona dokładnie na pół między Niemcy a ZSRR, czyli do czerwca 41 r., liczba ofiar na terenach okupowanych przez Rosjan była wyższa a sowieckie metody dużo brutalniejsze - dodał.
Wywózki i przesiedlenia były metodą stosowaną przez władze radzieckie nie tylko wobec Polaków. W ten sposób niszczono chłopstwo rosyjskie i ukraińskie. W okresie kolektywizacji rolnictwa wywieziono około 10 milionów ludzi.