Nowy papież przybierze imię...

Następcy św. Piotra sami sobie wybierają imię i mogą kierować się różnymi motywami przy tym wyborze. Na jakie zdecyduje się nowy papież? Katalog imion biskupów Rzymu liczy 80 pozycji, są one bardzo zróżnicowane pod względem zarówno pochodzenia jak i znaczenia. Niektóre powtarzają się kilkakrotnie inne występują tylko raz. Są imiona pospolite, są też takie, które wydają się dla nas egzotyczne (np. Kalikst, Formosus, Agapit czy Hadrian). Czy następca Benedykta XVI będzie oryginalny?

Pierwszy papież - św. Piotr (ok. 30 do ok. 64/67) - swoje imię otrzymał od samego Chrystusa. Jego następcy nie przyjmowali tego imienia przez pokorę i z szacunku do Apostoła Rybaka. Następni papieże nie mieli nadawanych i nie nadawali sobie nowych imion po objęciu Stolicy Piotrowej. Swój urząd sprawowali posługując się imieniem otrzymanym na chrzcie. Przyjmowanie nowych imion zainaugurował Jan II (533-535), a powszechność ich zmiany po objęciu Tronu Piotrowego wprowadził Sergiusz IV (1009-1012). Na chrzcie otrzymał imię Piotr. Uznał, że posługiwanie się imieniem Piotr II będzie nieskromne, dlatego zmienił je. Inna przyczyna zmiany jest prozaiczna - Piotr miał przydomek "Świński Ryj" i nie chciał, aby imię papieża było kojarzone z tym przydomkiem, który nie pasuje do powagi tego urzędu. Po Sergiuszu IV było jeszcze tylko dwóch papieży, którzy zachowali imię z chrztu, wszyscy pozostali papieże zmieniali swoje imię po wyborze na Stolicę Piotrową.

Warto zauważyć, że kolejni papieże bardzo starannie dobierają imiona i pilnują, by nie były one zbyt pretensjonalne. Żaden nie nazywał się Jezusem lub Józefem, czy Piotrem. Zazwyczaj wybór wyraża chęć naśladowania swojego poprzednika czy jakiegoś świętego lub pragnienie kontynuacji nauki, którą głosili, podobnie jak to jest przy wyborze imienia zakonnego czy przy sakramencie bierzmowania. Nowy papież będzie miał w czym wybierać...

(neska, js)

Jak podkreślał ostatnio publicysta "Corriere della Sera" Armando Torno, najlepszym wyborem byłby Leon XIV. Dlaczego? Zdaniem watykanisty wybór tego imienia nawiązywałby do jednego z najważniejszych pontyfikatów w najnowszej historii Kościoła - Leona XIII w latach 1878-1903.

Leon XIII był autorem pierwszej encykliki społecznej "Rerum novarum" (1891), w której podejmował kwestię ludzi pracy; dążył do zjednoczenia chrześcijan, był protektorem nauki. Uważano go za jednego z najbardziej wpływowych papieży, ceniono go za wybitną komunikatywność, dzięki której zdobył uznanie w wielu krajach świata. "To znakomite dziedzictwo dla następcy świętego Piotra w obecnym przełomowym momencie" - podkreśla Torno.

Imię Leon przybrało do tej pory trzynastu papieży.

W XX w. pontyfikat sprawowało trzech Piusów - Pius X (1903-1914), Pius XI (1922-1939) oraz Pius XII (1939-1958). Przyjmując to imię papieże odnosili się do swoich poprzedników sprzed nawet kilku stuleci. Św. Pius I (140/142-145) (pius z łac. pobożny) był papieżem z II wieku, następny z Piusów był dopiero w wieku XV, natomiast sprawowanie urzędu siedmiu ostatnich Piusów (z dwunastu wszystkich) przypada na wiek XIX i XX. Od XIII stulecia było tylko dwóch papieży, którzy zostali ogłoszeni świętymi: św. Pius V (1566-1572) i św. Pius X (1903-1914).

Imię Pius nie jest używane od 1958 r., gdy zmarł Pius XII. Jak wskazują włoskie media - ze względu na dyskusję wokół budzącej kontrowersje roli papieża Eugenio Pacellego w czasie drugiej wojny światowej mało prawdopodobny wydaje się powrót do imienia. Z drugiej strony - jak sugerują watykaniści - może ono kojarzyć się ze zbytnim konserwatyzmem. Za konserwatystę uchodził Pius X. Jednym z jego pierwszych posunięć było - w styczniu 1904 r. - zniesienie weta świeckich władców na wybór takiego czy innego członka konklawe na papieża pod groźbą ekskomuniki.

Benedykt XVI swoim wyborem odniósł się do św. Benedykta oraz do Benedykta XV (1914-1922) - papieża pokoju i zbliżenia ekumenicznego. Jego pontyfikat przypadał na czas pierwszej wojny światowej. Jedną z inicjatyw, jakie podjął, było rozwiązanie kwestii jeńców wojennych, osób rannych w czasie trwania wojny oraz poszkodowanych w wyniku rozwijającej się rewolucji bolszewickiej. Nawiązał też stosunki dyplomatyczne z wieloma państwami. Ponadto Watykan za jego sprawą stał się największą instytucją charytatywną. W historii papiestwa było 16 papieży o imieniu Benedykt (tyle samo było tych o imieniu Grzegorz).

Błogosławiony Jan XXIII (1958-1963) - ojciec Soboru Watykańskiego II przyjął imię najczęściej występujące w katalogu imion papieży. Był to jednak pierwszy Jan po sześciuset latach. Tysiąc lat wcześniej tron Stolicy Apostolskiej objął Jan XIII (965-972). Papieży o tym imieniu było 21, ale sprawa jest skomplikowana. Po pierwsze w XV wieku był już Jan XXIII - był on jednak antypapieżem. Ponadto bł. Jan XXIII w rzeczywistości powinien być Janem XXI. Jan XX wcale nie jest bowiem skatalogowany, a Jan XVI także był antypapieżem.

Choć w historii papiestwa było sześciu Pawłów, niewykluczone, że nowy papież wybierze właśnie to imię.

Ostatnim hierarchą, który przybrał to imię, był wybrany w 1963 r. kardynał Giovanni Battista Montini, czyli Paweł VI uważany za wielkiego reformatora. W 1964 r. utworzył Sekretariat do spraw Religii Niechrześcijańskich, rok później Sekretariat dla Niewierzących i w miejsce Świętego Oficjum - Kongregację Doktryny Wiary. W 1966 r. zlikwidował Indeks ksiąg zakazanych, przeprowadził głęboką reformę funkcjonowania kurii rzymskiej.

Karol Wojtyła, który jako drugi w historii przyjął dwuczłonowe imię Jan Paweł II, uczynił to na cześć swoich trzech poprzedników - Jana Pawła I, Jana XXIII i wspomnianego Pawła VI.

Jan Paweł I (1978) jako jedyny papież, który wybrał imię, jest numerowany cyfrą I. Sam podkreślał, że przyjął imię na cześć swoich dwóch poprzedników - ojców Soboru Watykańskiego II (bł. Jana XXIII i Pawła VI), których dzieło pragnął kontynuować. Niestety nie zdołał, ponieważ jego pontyfikat trwał tylko 33 dni. Było to pierwsze podwójne imię w dziejach papiestwa. Podobnie Jan Paweł II podjął dzieło poprzednika (poprzedników), inspirowała go mądrość i miłość Jana oraz mądrość i głoszenie światu Dobrej Nowiny Pawła.

Oprócz wymienionych w galerii wśród papieży popularne były, jak skrupulatnie wyliczył "The Economist" również imiona: Klemens (14), Innocenty (13), Stefan (10), Bonifacy (8), Urban (8), Aleksander (7), Adrian (6), Paweł (6), Sykstus (5), Celestyn (5), Mikołaj (5), Anastazy (4), Eugeniusz (4), Honoriusz (4) oraz Sergiusz (4). Na jakie imię zdecyduje się nowy papież?

(neska, js)

Wykorzystane źródła: PAP, "The Economist". artykuł Krzysztofa Ławniczaka "Imiona papieży", "Wieczernik" nr 162 - styczeń 2009, Wikipedia