Niemcy ostro o nowych sankcjach na Rosję. Chcą bronić Nord Stream 2

Przyjęty przez amerykański senat projekt nowych sankcji - przegłosowany z jedynie dwoma głosami sprzeciwu - zakłada możliwość objęcia restrykcjami firm angażujacych się w projekt drugiej nitki gazociągu Nord Stream, który idąc przez Bałtyk łączy Niemcy i Rosję z pominięciem krajów tranzytowych. Gdyby projekt sankcji przeszedł - do ich wprowadzenia poptrzebna jest jeszcze zgoda Izby Reprezentantów i prezydenta - mógłby uderzyć w niemieckie, austriackie i francuskie firmy zaangażowane w inwestycję i w praktyce zagrozić sukcesowi całego przedsięwzięcia.

Dlatego w czwartek przedstawiciele włądz Niemiec i Austrii w bardzo ostrych słowach skomentowali amerykańskie plany. Według szefa MSZ Niemiec Sigmara Gabriela i austriackiego kanclerza Christiana Kerna, ruch Waszyngtonu jest nie do przyjęcia, bo stanowi "groźbę nielegalnych i ekstraterytorialnych sankcji przeciwko europejskim firmom". Zaznaczyli przy tym, że "europejskie dostawy energii są sprawą Europy".

Ale wiele państw Europy sprzeciwia się projektowi i podziela zdanie amerykańskiego Senatu. Wśród nich najbardziej energicznym przeciwnikiem rosyjsko-niemieckiego projektu jest Polska. Z wielu powodów.

- Nord Stream 2 ugruntowuje uprzywilejowaną pozycje Gazpromu, zagraża rozwojowi rynku i podkopuje rentowność alternatywnych projektów takich jak gazoport w Świnoujściu i "korytarz norweski" - wylicza w rozmowie z WP Wojciech Jakóbik, ekspert ds. energetyki i redaktor naczelny biznesalert.pl. Jego zdaniem, wystąpienie Gabriela i Kerna to "jawna obrona teoretycznie czysto ekonomicznego projektu i kolejny dowód na istnienie parasola politycznego chroniącego go".

Wpływ tego parasola był widoczny w ubiegłym tygodniu, kiedy Komisja Europejska poparła tzw. "miękki mandat" do negocjacji z Rosją. Oznacza to, że do rozmów z Rosjanami podejść na bazie specjalnych ram prawnych, a nie - jak chciała Polska i inne kraje - na zasadach obowiązującego już prawa. A to daje przewagę Rosji.

- Z polskiego punktu widzenia decyzja Komisji jest niekorzystna, ale jest konsekwencją długotrwałej polityki KE. Ale to dopiero Rada Europejska przyjmie bądź odrzuci ten mandat i tam będzie głosowanie Faktem jest, że Niemcy mają większy wpływ na Komisję, a my nie, bo jesteśmy skonfliktowani z nią na wielu polach. Dlatego też może być nam ciężko pozyskać sojuszników w Brukseli. Choć ci sojusznicy istnieją, bo projekt jest niekorzystny dla całej Europy - tłumaczy Jakóbik.

W tej sytuacji groźba amerykańskich sankcji może być dla Polski zbawienna - nawet jeśli Amerykanie mają w tym swój własny cel - czego wcale nie ukrywają: wejście na rynek europejski z eksportem własnego, skroplonego gazu ziemnego (LNG). Pierwsza dostawa tego surowca do Polski miała miejsce w ubiegłym tygodniu. Interes Waszyngtonu zbiega się tu jednak z interesem regionu, któremu zależy na dywersyfikacji źródeł energii. To zresztą jeden z głównych powodów przyjazdu Donalda Trumpa do Polski w lipcu. Jak tłumaczył w rozmowie z WP senator PiS Adam Bielan, Polska wraz z krajami regionu chce stworzyć wspólny rynek energii, co dla USA może być dobrą okazją biznesową.

- Nam chodzi o wyrwanie regionu z uzależnienia od rosyjskich surowców. A Amerykanie, szczególnie pod wodzą Trumpa coraz mocniej wchodzą w rynek eksportu LNG - powiedział WP Adam Bielan, senator PiS.

Jak jednak zauważają niektórzy komentatorzy, efekt amerykańskich starań może być też odwrotny od zamierzonego. Stany Zjednoczone od dawna krytykują projekt Gazpromu, ale odkąd w Białym Domu władzę objął Donald Trump sprzeciw wobec Waszyngtonu jest popularny wśród wyborców w Niemczech i innych państwach UE. Paradoksalnie jednak największą przeszkodą w przyjęciu amerykańskich sankcji jest... sam prezydent USA, który moze zawetować ustawę Kongresu. Zasugerował to jego sekretarz stanu Rex Tillerson.

Niezależnie od tego, sprawa Nord Stream 2 może stać się kolejnym punktem podziałów między Niemcami i USA. A to uderzy w polskie interesy w sposób podwójny: nie tylko pozwoli na realizację szkodliwego projektu Gazpromu, ale też osłabi nasze bezpieczeństwo, które opiera się na stabilnych relacjach transatlantyckich.