Muzeum Powstania Warszawskiego otwarte

* Posłuchaj relacji z otwarcia Muzeum Powstania Warszawskiego*

Muzeum to nie tylko placówka muzealna, ale przede wszystkim instytut pamięci narodowej, hołd dla powstańców, instytut kształtowania patriotycznych postaw - powiedział prezydent Kaczyński. Dodał, że otwarcie muzeum to sukces grupy ludzi, których można uznać za "zapaleńców".

W czasie uroczystości, muzeum został przekazany proporzec powstańczej kompanii "Zemsta" batalionu "Pięść" (Zgrupowanie Radosław). Wykonany podczas Powstania przez siostry zakonne sztandar, przeszedł cały szlak bojowy batalionu - od Woli przez Stare Miasto po Śródmieście. Pozostały na nim jeszcze widoczne ślady krwi sanitariuszki Hanny Gołaszewskiej ps. "Hanka", która przenosiła proporzec. Sztandar cudem ocalał podczas Powstania.

Otwarcia ekspozycji Muzeum Powstania Warszawskiego poprzedził koncert kwartetu Tomasza Stańki. Muzycy kwartetu Tomasza Stańki przed otwarciem muzeum zaprezentowali zgromadzonej publiczności utwory z najnowszej płyty artysty pt. "Suspended Night" i prawykonanie skomponowanego na tę uroczystość utwór "Wolność w Sierpniu". Kompozycja będzie towarzyszyć prezentowanej wystawie.

Ekspozycja muzeum ma układ chronologiczny. Parter poświęcony jest wybuchowi Powstania. Zaglądając przez specjalne wizjery można zobaczyć m.in. fotografie z getta warszawskiego, na ścianach m.in. komunikaty o ogłoszeniu godziny "W", kabiny telefoniczne w których słychać opowieści dotyczące rozpoczęcia walk. Z głośników rozlegają się serie karabinów, wybuchy bomb, słychać też odgłos bicia serca.

Na antresoli, gdzie można wjechać windą, pokazana jest retrospekcja powstania, życie codzienne ludności, ale również m.in. protokoły świadczące o ekshumacji powstańców podczas rzezi Woli w sierpniu 1944 roku.

Zabytkowa klatka schodowa prowadzi zwiedzających na I piętro, gdzie zaprezentowano eksponaty obrazujące ostatnie dni powstania i śmierć miasta - przeszklone, symboliczne groby powstańców, telebim, na którym wyświetlane są filmy z walk powstańczych, wreszcie zdjęcia dokumentujące kapitulację walczących - ich składanie broni, wyjście z Warszawy.

Gotowa jest także sala "Małego Powstańca" przygotowana z myślą o dzieciach. W odróżnieniu od pozostałych ekspozycji, w których dominują stal i nagie ściany z betonu, przeważa w niej drewno i ciepła kolorystyka. Dla dzieci przygotowano m.in. kopie powstańczych zabawek, narzędzia używane w pracy na poczcie, puzzle.

W muzealnej salce można zobaczyć również m.in. replikę radiostacji "Błyskawica". Na wszystkich piętrach dostępne są opisy poszczególnych dni powstania dostępne na kartkach z kalendarza, w gablotach są powstańcze pamiątki, na planszach - archiwalne zdjęcia, na telebimach wyświetlane są nagrania wspomnień uczestników walk.

Oprócz stałej ekspozycji goście muzeum mogą zobaczyć także dwie plenerowe wystawy w Parku Wolności, który otacza gmach - fotografie lotnicze na Murze Pamięci oraz historię budynku muzeum - dawnej elektrowni tramwajowej.

Oficjalne otwarcie muzeum odbyło się 31 lipca, z okazji 60. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Gotowa wówczas była tylko jego część - ekspozycja w jednej hali, która dostępna dla zwiedzających była tylko do 3 sierpnia. Potem muzeum zostało zamknięte i poddane dalszym adaptacjom. Przez cały październik Muzeum będzie otwarte od czwartku do niedzieli. Od listopada czynne będzie codziennie.

Pełne otwarcie muzeum nastąpiło w sobotę, czyli dokładnie 60 lat po tym, jak zakończyło się Powstanie Warszawskie. Kapitulacja nastąpiła po 63 dniach walk i wyczerpaniu wszystkich możliwości stawiania dalszego oporu. Była to najdłuższa polska bitwa w II wojnie światowej. 1 października 1944 gen. "Bór" Komorowski wystosował stosowne depesze do władz RP w Londynie i dowódców okręgów AK w kraju. 2 października przedstawiciele KG AK - płk. Kazimierz Iranek-Osmecki "Jarecki" i płk Zygmunt Dobrowolski "Zyndram" podpisali w Ożarowie pod Warszawą w kwaterze gen. von dem Bacha układ kapitulacyjny.

W sobotnich uroczystościach uczestniczyły tłumy warszawiaków, obecni byli także kombatanci. Uczestnik Powstania - Edward Syguła, po zobaczeniu ekspozycji w muzeum, nie krył wzruszenia. To jest wspaniała rzecz. Jak się patrzy na taką wystawę to człowiekowi się wszystko przypomina. Tak było. Tyle lat czekaliśmy na to muzeum i doczekaliśmy się - dokładnie tak je sobie wyobrażałem - powiedział Syguła.

Prace nad dopracowaniem ekspozycji będą prawdopodobnie trwały jeszcze do końca roku. W listopadzie do dyspozycji zwiedzających oddane zostaną jeszcze sala dokumentująca prace podziemnych drukarni i sala konferencyjna.

Muzeum mieści się w dawnej elektrowni tramwajowej na Woli. Władze miasta wybrały ją ze względu na dobry stan techniczny i historyczną lokalizację - to tu toczyły się szczególnie intensywne walki, tu były szpitale cywilne i wojskowe oraz początkowa siedziba Komendy Głównej Powstania.

Placówka powstaje według pomysłu krakowskiego architekta Wojciecha Obtułowicza. Autorem projektu ekspozycji jest trzyosobowy zespół w składzie: architekt wnętrz i rzeźbiarz Mirosława Nizio, grafik Jarosław Kłaput i artysta plastyk Dariusz Kunowski.

Gmach otoczony jest Parkiem Wolności, w którym zbudowano Mur Pamięci. Umieszczono na nim tabliczki z ponad 4 tys. nazwisk powstańców zabitych w czasie walk. Zawierają one podstawowe informacje o powstańcu - imię, nazwisko, pseudonim i stopień wojskowy.