Muzeum Powstania Warszawskiego otwarte
Muzeum Powstania Warszawskiego w starej elektrowni tramwajowej na warszawskiej Woli zostało oficjalnie otwarte. W uroczystościach uczestniczyli przedstawiciele najwyższych władz państwowych, władze stolicy, kombatanci, powstańcy i warszawiacy - w sumie kilka tysięcy osób. To dzień, który przejdzie do historii - twierdzą zgodnie
powstańcy, którzy na to muzeum czekają od kilkudziesięciu lat.
Uroczystość rozpoczęła się dokładnie o godz. 9.30 odśpiewaniem hymnu państwowego. Wzięli w niej udział m.in. premier Marek Belka, były premier Jerzy Buzek, prezydent Warszawy Lech Kaczyński, prymas Józef Glemp, ostatni prezydent Polski na Obczyźnie Ryszard Kaczorowski, kurier Jan Nowak-Jeziorański, były minister spraw zagranicznych Władysław Bartoszewski.
Miejsce, gdzie mówi się o Polsce
Muzeum Powstania Warszawskiego musi być ośrodkiem myśli patriotycznej, miejscem, gdzie mówi się o Polsce i jej niepodległości. Będzie też miejscem edukacji historycznej i patriotycznej dla Polaków i innych narodów - powiedział prezydent Warszawy Lech Kaczyński.
Zaznaczył, że jest ono hołdem dla żołnierzy jak też dla 200 tys. cywilów, którzy w Warszawie padli ofiarą niemieckiego ludobójstwa. To miejsce, które ma dać odpór tym, którzy chcą ofiary zmienić w katów. Miejsce dawania świadectwa o polskiej historii - zaznaczył Kaczyński. Jego przemówienie co chwila przerywały oklaski.
Muzeum to pamięć i prawda
Premier Marek Belka podkreślił, że w Muzeum Powstania Warszawskiego chodzi nie tylko o udokumentowanie, lecz także o pamięć i prawdę, ponieważ historię o Powstaniu próbowano fałszować.
Przypomniał, że dramat Powstania nie skończył się z jego kapitulacją, uwięzieniem żołnierzy, wygnaniem i wywózką do obozów ludności cywilnej. Dramat trwał, bo przez lata pamięć o Powstaniu wypaczano, a zasługi państwa podziemnego przemilczano. Ludzi AK usuwano na margines, a znaczenie Powstania próbowano pomniejszyć - powiedział Belka.
Moje pokolenie z domu wynosiło wiedzę o polskim państwie podziemnym, o kamieniach rzucanych na szaniec. Mówię to, bo sam jestem synem powstańca - mówił wyraźnie wzruszony.
Władysław Bartoszewski przywołał słowa księdza prymasa Stefana Wyszyńskiego, że narody tracąc pamięć tracą życie. Dlatego otwarcie tego muzeum jest krokiem do życia naszego narodu w godności i w prawdzie. W całej prawdzie i w pełnej godności - powiedział Bartoszewski.
Przywracamy Powstaniu właściwą rangę
Jan Nowak-Jeziorański podkreślił, że to dzięki heroizmowi mieszkańców Warszawy możemy dziś obchodzić 60. rocznicę Powstania. Dodał, że jest to wydarzenie, które przywraca właściwą rangę jednemu z najważniejszych wydarzeń naszej historii.
Zebrani wzięli również udział we mszy świętej, której przewodniczył prymas Polski kardynał Józef Glemp.
Przed mszą odczytany został list papieża Jana Pawła II, skierowany na ręce prezydenta Warszawy Lecha Kaczyńskiego dla wszystkich żyjących jeszcze powstańców i wszystkich uczestników uroczystości. Papież napisał w nim, że całym sercem jednoczy się z mieszkańcami stolicy i rodakami, którzy uroczyście wspominają "drastyczne dni, które były apogeum oporu, jaki podczas okupacji cały naród stawiał hitlerowskiemu najeźdźcy".
Jako syn tego narodu pragnę złożyć hołd poległym i żyjącym bohaterom sierpniowego zrywu - napisał papież w liście.
Prymas Glemp zaznaczył zaś, że postawa powstańców jest głęboko osadzona w słowach Ewangelii: "Nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich".
"Tu czuć zapach powstańczy"
Po mszy przedstawiciele środowisk kombatanckich odsłonili Mur Pamięci, na którym wykuto ponad 4 tys. nazwisk osób poległych w Powstaniu. Zabił w dzwon poświęcony pamięci dowódcy Powstania gen. Antoniego Chruściela. Jego dźwięk będzie od tej pory obwieszczał każdą kolejną rocznice powstania.
To muzeum to rzecz wspaniała, nie spodziewaliśmy się czegoś takiego. Tu czuć zapach powstańczy. Niech tylko starczy wytrwałości, by gmach dokończyć - powiedział członek światowego związku Żołnierzy AK Edward Serednicki.
Najważniejsze, że mogliśmy dożyć tego i na własne oczy zobaczyć, że został po nas ślad. To trwały pomnik czynu powstańczego - dodał Antoni Ożóg, który walczył w batalionie "Zaremba Piorun".
Muzeum mieści się w dawnej elektrowni tramwajowej na Woli. Władze miasta wybrały ją ze względu na dobry stan techniczny i historyczną lokalizację - to tu toczyły się szczególnie intensywne walki, tu były szpitale cywilne i wojskowe oraz początkowa siedziba Komendy Głównej Powstania. Pierwsze prace adaptacyjne rozpoczęły się w lipcu 2003.
Gotowa jest na razie tylko część muzeum - zmontowana jest jedynie ekspozycja w jednej hali. Gmach będzie dostępny do 3 sierpnia, potem zostanie zamknięty i poddany dalszym adaptacjom. Organizatorzy planują otwarcie całej ekspozycji w hali A w październiku, a całkowite zakończenie prac na jesieni 2005 roku.