Lider Republikanów w Senacie wyklucza głosowanie ws. Garlanda

- Lider w większości podtrzymał swoje stanowisko, że Amerykanie powinni móc wypowiedzieć się ws. tej nominacji oraz że Senat zajmie się tą sprawą i oceni kwalifikacje osoby nominowanej przez nowego prezydent USA na stanowisko (sędziego Sądu Najwyższego) - powiedział rzecznik. Wykluczył też osobiste spotkanie McConnella z Garlandem na Kapitolu. - Skoro Senat nie podejmie żadnych dział w sprawie tej nominacji, to on (McConnell) nie będzie odbywał żadnych powierzchownych spotkań, ale życzy sędziemu Garlandowi wszystkiego najlepszego - powiedział.

Prezydent Barack Obama nominował w środę uważanego za centrystę o umiarkowanych poglądach sędziego federalnego Garlanda na nowego członka Sądu Najwyższego USA. Jeśli uzyska aprobatę Senatu, Garland - obecnie główny sędzia w Sądzie Apelacyjnym Dystryktu Kolumbii - będzie następcą zmarłego miesiąc temu sędziego SN Antonina Scalii. 63-letni Garland cieszył się dotychczas powszechnym szacunkiem i ponadpartyjnym poparciem, co zdaniem komentatorów powinno zwiększyć szanse na zatwierdzenie jego kandydatury przez kontrolowany przez republikańską opozycję Senat.

Kilku Republikanów, w tym szef senackiej komisji ds. sądownictwa Charles Grassley, zareagowali na nominację Garlanda z większą otwartością niż McConnell, deklarując wolę spotkania z nim w najbliższych dniach. Garland ma od czwartku spotykać się na Kapitolu z senatorami, najpierw z Partii Demokratycznej. Do zatwierdzenia jego nominacji niezbędne jest poparcie 60 ze 100 senatorów.

Obama wezwał senatorów, by mimo trwającego w USA gorącego sezonu wyborczego, rozpoczęli proces przesłuchań i poparli nominację Garlanda. "Po prostu apeluję do Republikanów, by przeprowadzili uczciwe przesłuchanie Garlanda, a potem zagłosowali - powiedział Obama. - Ja wypełniłem mój konstytucyjny obowiązek i apeluję do Senatu, by także wypełnił swój. Prezydent nie przestaje pracować w roku wyborczym i także Senat nie powinien". Dodał, że jeśli Senat nie podda kandydatury Garlanda pod głosowanie, "to ucierpi na tym wiara w system sprawiedliwości USA".

Sprawa nominacji nowego sędziego SN od tygodni budzi ogromne kontrowersje w USA i stała się jednym z najważniejszych tematów w trwającej kampanii prezydenckiej. Może bowiem spowodować zmianę rozkładu sił w Sądzie Najwyższym, w którym konserwatyści mieli dotychczas przewagę nad liberałami. Zmarły w połowie lutego Scalia, mianowany na sędziego SN w 1986 r. przez prezydenta Ronalda Reagana, był zdecydowanym konserwatystą i zwolennikiem dosłownej interpretacji konstytucji USA (był m.in. przeciwnikiem aborcji oraz obrońcą prawa do posiadania broni przez obywateli). Jeśli jego następcą zostałby piąty liberalny sędzia w liczącym dziewięciu członków Sądzie Najwyższym, to wówczas liberałowie uzyskaliby większość.

Ale wybierając na sędziego SN osobę znaną od dawna z poglądów umiarkowanych, Obama uczynił gest w kierunku Republikanów, licząc, że udzielą poparcia Garlandowi, zwłaszcza jeśli to kandydat Demokratów wygrałaby w listopadzie w wyborach prezydenckich. Jeśli bowiem w odbywających się jednocześnie wyborach do Senatu Republikanie utracą w listopadzie większość w wyższej izbie Kongresu, co jest prawdopodobne, to później nie zablokują nawet bardziej liberalnego kandydata na sędziego SN.

Liderzy Partii Republikańskiej natychmiast po śmierci Scalii zaapelowali do Obamy, by w roku wyborczym powstrzymał się z jakąkolwiek nominacją i pozostawił to zadanie nowemu prezydentowi USA, który wprowadzi się do Białego Domu w styczniu 2017 roku. Ostrzegli, że jeśli Obama nie posłucha, to nie tylko nie będą głosować, ale też nie zorganizują żadnych przesłuchań w Senacie, niezależnie od tego, kogo Obama nominuje.

Sąd Najwyższy jest najwyższym organem w systemie sądownictwa USA. Składa się z dziewięciu sędziów, którzy sprawują tę funkcję dożywotnio. Jest ostateczną instancją apelacyjną nad wszystkimi sądami federalnymi oraz nad sądami stanowymi w sprawach dotyczących prawa federalnego. Jako pierwsza i ostatnia instancja rozpatruje też niektóre sprawy. Sąd Najwyższy ma także ostateczny głos w interpretacji federalnego prawa konstytucyjnego.

Zobacz także: #dziejesienazywo: "O sprawie TK w Polsce zdecyduje administracja Obamy"