Kwesta na cmentarzu Rakowickim stoi pod znakiem zapytania

Problemy w komitecie rozpoczęły się z chwilą zainicjowania społecznej zbiórki miliona zł na wykup Wesołej Polany. Jak powiedziało nam kilku byłych członków - niejasna propozycja lokowania wpływających pieniędzy na koncie OKRK, zmiana banku prowadzącego konto oraz bardzo agresywne zachowanie, w stosunku do najbardziej zasłużonych dla komitetu, zaczęło wywoływać nieporozumienia, zakończone odejściem większości osób z zarządu i komitetu. Uważały one, że ds. Wesołej Polany powinno być powołane odrębne stowarzyszenie, z osobnym kontem i statutem, a komitet może tę akcję wspierać.

- Jesteśmy tą sytuacją bardzo zmęczeni i rozgoryczeni. Nie byliśmy przeciwni walce o Polanę, ale mieliśmy wątpliwości co do zgodności podejmowanych działań ze statutem komitetu - mówi dr Halina Barycz, od 25 lat przewodnicząca komisji ratowania cmentarzy. - Atmosfera stała się nie do wytrzymania. Zaczęliśmy rezygnować. Zanim odeszłam, wytypowałam jeszcze 13 nagrobków na cmentarzu Rakowickim do konserwacji. Nasza kwesta cieszyła się społecznym zaufaniem, rozliczaliśmy się z każdej zebranej złotówki. Nie wiem, jaki kwestę czeka teraz los...

Krzysztof Gacek, były sekretarz oraz Ewa Pietruszkowa, były skarbnik OKRK tłumaczą swoje odejście przykrą atmosferą i brakiem porozumienia między nowymi i długoletnimi członkami. Mikołaj Kornecki, przewodniczący OKRK kwituje te informacje krótko.

- Chodzi o kwestie ambicjonalne tych osób. Gdy zostałem szefem komitetu, od razu chciałem rozszerzyć działalność. Nie koncetrować się jedynie na kweście, ale działać na wielu frontach. Zaczęliśmy zajmować stanowisko w sprawie fortu św. Benedykta, Bulwaru Inflanckiego i w sprawie Wesołej Polany. To wywołało sprzeciw. Zapewniam, że wszystkie podejmowane działania są zgodne z naszym statutem - tłumaczy. Przewodniczący przyznaje, że komisja cmentarna nie ma na razie członków, ale zostaną oni uzupełnieni i kwesta na pewno się odbędzie.

Pod karą grzywny...

O odejściu członków zarządu OKRK dowiedział się wydział spraw społecznych Urzędu Miasta Krakowa. Magistrat zażądał od OKRK wyjaśnień i okazania niektórych dokumentów. - Jesteśmy organem nadzorczym dla tej organizacji - mówi Krystyna Kollbek-Myszka. - Pierwsze pismo wysłaliśmy jeszcze w maju. Nie dostaliśmy odpowiedzi, wysłaliśmy więc w lipcu kolejne z pouczeniem, że brak odpowiedzi może skutkować skierowaniem sprawy do sądu i karą grzywny. Potwierdzenie, że pismo zostało odebrane otrzymaliśmy 26 lipca. Do dziś jednak, żadna odpowiedź do nas nie wpłynęła. Zgodnie z przestrogą wydział wystąpił do sądu rejonowego o nałożenie na OKRK grzywny (może ona wynieść nawet 5 tys. zł!).

Mikołaj Kornecki tłumaczy, że pisma z magistratu dotarły w okresie wakacyjnym. - Nie było osób do przygotowania odpowiedzi. Wystąpiliśmy do Krajowego Rejestru Sądowego o wypis z nowelizacją. Nadal czekamy. Skontaktuję się z dyrektor Kollbek, wszystko wyjaśnię. Nie mamy pieniędzy na płacenie grzywny - mówi.

Nowe komisje Obywatelski Komitet Ratowania Krakowa powstał 7 lipca 1981 i miał zajmować się ochroną i zachowaniem kulturowego oraz zabytkowego dziedzictwa Krakowa. Do Komitetu wstąpili wtedy ludzie nauki, kultury, architektury i sztuki. W obrębie komitetu ukonstytuowało się czternaście komisji, których nazwa i zakres działania wynikały z aktualnych potrzeb miasta (np. ratowania plant i zieleni, pamięci Armii Kraków, opery krakowskiej, zabytkowych cmentarzy). Komitet poprzez publiczne wystąpienia, odezwy, pisma i monity reagował w sprawach zagrażających miastu. Od początku jedną z najaktywniejszych komisji była komisja cmentarna. Działała nieprzerwanie przez 25 lat. Pozostałe komisje z biegiem lat zawiesiły działalność. Dziś, jak mówi Kornecki powołane zostały nowe komisje: ds. ratowania zachodniego klina zieleni - zajmująca się m.in. Wesołą Polaną i Zwierzynieckim Parkiem Kulturowym; ds. przestrzeni publicznej i ds. ratowania tradycyjnego budownictwa przedmieść miasta.

Zbiórka pieniędzy na ratowanie zabytkowych nagrobków była najbardziej spektakularnym wyczynem komisji cmentarnej. Początkowo kwesty organizowano na nekropoliach: Rakowickiej, Batowickiej i Podgórskiej. Potem ograniczono ją do cmentarza Rakowickiego. Krakowska kwesta stała się drugą znaczącą kwestą po organizowanej przez Jerzego Waldorffa na Powązkach. Zaczęła gromadzić wiele znanych osób z Aleksandrem Kobylińskim Makino i Jerzym Fedorowiczem oraz Anną Dymną.

W 2005 r. wrócono do kwestowania na Nowym Cmentarzu Podgórskim. Kwestą w porozumieniu z OKRK, zajęło się stowarzyszenie podgorze.pl. Zebrano ok. 2 tys. zł. Ponieważ okazało się, że z dawnych kwest w Podgórzu zostało 6 tys. zł, pieniądze te miały posłużyć na renowację jednego z nagrobków cmentarza. Niestety, do dziś OKRK nie znalazło wykonawcy, który podjąłby się pracy. - Nie wiemy czy w tym roku będziemy kontynuować kwestę zOKRK - mówi Paweł Kubisztal z podgorza.pl. - Liczyliśmy, że w tym roku będziemy mogli pokazać podgórzanom efekt ubiegłorocznej kwesty. Już wiemy, że to się nie uda...

ANNA AGACIAK