Kto "pluje na prezydenta"? Kaczyński: rozumiem ich

Bogusław Nizieński tłumaczył, że zrezygnował z uczestnictwa w kapitule Orderu Orła Białego, bo uznał, że jego czas w tym gremium dobiegł końca. Andrzej Gwiazda wyjaśniał natomiast, że nie został poinformowany o decyzji prezydenta ws. nominacji. Dodał też, że jego opinia ws. wszystkich osób, które mają zostać odznaczone jest negatywna.

- To nie jest wstrząs. Zdarzały się już przypadki dobrowolnego odejścia z Kapituły – komentuje w rozmowie z Wirtualną Polską Władysław Bartoszewski, b. członek Kapituły Orła Białego, który zrezygnował z członkostwa w 2007 r.

W liście do prezydenta Lecha Kaczyńskiego napisał wówczas, że "uprzejmie prosi pana prezydenta o przyjęcie do wiadomości" jego rezygnacji z członkostwa w Kapitule Orderu Orła Białego. Prezydent rezygnację przyjął. Wcześniej z udziału w kapitule zrezygnowali Tadeusz Mazowiecki oraz prof. Bronisław Geremek - odmówili złożenia oświadczeń lustracyjnych, których wymagała kancelaria prezydenta.

Bartoszewski krytykuje jednak Gwiazdę za to, że ustąpił w sposób tak demonstracyjny. - Pan Gwiazda dał wyraz temu, że mu się nie podobają decyzje demokratycznie wybranego prezydenta, a ja stoję na stanowisku pełnego poszanowania głowy państwa. Pluje w twarz Rzeczypospolitej, kto pluje na prezydenta – mówi Bartoszewski. Podkreśla, że sam zasiadał w Kapitule, kiedy prezydentem był Aleksander Kwaśniewski oraz Lech Kaczyński, na których nie głosował oraz miał od nich odmienne poglądy polityczne.

Kancelaria prezydenta poinformowała, że Adam Michnik, Jan Krzysztof Bielecki, Aleksander Hall oraz biskup Alojzy Orszulik mają zostać odznaczeni 10 listopada przez Komorowskiego Orderem Orła Białego.

Te informacje potwierdził minister w kancelarii prezydenta Sławomir Nowak. - Moim zdaniem, żadna z tych osób nie zasługuje na deprecjonowanie jej pozycji życiowej i jej zasług dla procesu transformacji - powiedział.

Jak tłumaczył, prezydent wystosował list do członków kapituły, w którym poinformował o planowanych nominacjach i zwrócił się do nich z prośbą o wyrażenie opinii w tej sprawie. - Prezydent chciał współpracować z kapitułą, niestety nie otrzymał informacji zwrotnej - powiedział Nowak. - Otrzymał tylko opinię od prof. Wiesława Chrzanowskiego, z którym rozmawiał osobiście. Pozostali członkowie kapituły nie wypowiedzieli się ws. nominacji - wyjaśniał.

Andrzej Gwiazda stwierdził jednak, że jest to kłamstwo. Jak podkreślił, o decyzji prezydenta "dowiedział się od dziennikarzy". Jak zaznaczył, o postanowieniu Komorowskiego nie został poinformowany oficjalnie przez kancelarię prezydenta.

Pytany, czy zgadza się z decyzją prezydenta o nadaniu orderu tym czterem osobom stwierdził: "Jeżeli ja się mam dowiadywać z mediów o decyzjach, za które jestem - w odbiorze społecznym - odpowiedzialny, to takich sytuacji tolerować nie mogę. I jeżeli chodzi o mój komentarz, to prezydent w najmniej elegancki sposób, jaki sobie można wyobrazić wymusza na mnie rezygnację".

Andrzej Gwiazda, współzałożyciel Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża i b. członek prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej zasiada w Kapitule Orderu Orła Białego od kwietnia 2007 roku.

Bogusław Nizieński tłumaczył, że zrezygnował z uczestnictwa w kapitule Orderu Orła Białego, bo uznał, że jego czas w tym gremium dobiegł końca.

Spytany, czy rezygnacja ma związek z tym, że ten najwyższy i najstarszy order mają otrzymać m.in: redaktor naczelny "Gazety Wyborczej" Adam Michnik. Nizieński odparł, że chodzi o to, iż wcześniej kapituła inaczej procedowała nad zgłoszonymi kandydaturami.

Podkreślił, że po tym, gdy otrzymał pismo z kancelarii prezydenta, zrezygnował z uczestnictwa w kapitule, nie wyraziwszy żadnej opinii o kandydatach.

- Ja byłem przyzwyczajony, że przed 10 kwietnia wnioski skierowane do zaopiniowania przez kapitułę są połączone z dokumentacją: czy był wcześniej odznaczany, kiedy, jakim odznaczeniem i co się wydarzyło w ostatnim czasie, co uzasadnia nadanie tego najwyższego orderu. Tutaj nie mamy takiej dokumentacji - powiedział Nizieński.

Nizieński mówił, że nie wie też, kto wystąpił z inicjatywą uhonorowania tych osób. - Prezydent ma prawo nadać ten order z urzędu, bez konsultacji - tak było poprzednio, m.in. w przypadku ks. Ignacego Skorupki, prof. Jana Ekiera, czy kompozytora Henryka Mikołaja Góreckiego - dodał.

Nizieński zasiadał w kapitule Orderu Orła Białego od września 2008 r. Gwiazda jest członkiem kapituły od kwietnia 2007 roku.

W marcu 2008 roku ówczesny prezydent Lech Kaczyński odznaczył uczestników Marca'68. Wśród odznaczonych nie było jednak Adama Michnika, jednego z głównych uczestników wydarzeń marcowych.

Szef PiS Jarosław Kaczyński pytany o odznaczenia dla Michnika, Bieleckiego, Halla i biskupa Orszulika powiedział: "Na pewno nie będę komentował decyzji orderowych prezydenta". Odniósł się też do rezygnacji Nizieńskiego i ewentualnej rezygnacji Gwiazdy. - Nie chcę się w te sprawy wdawać. Rozumiem ich - dodał.

Kapituły orderów nadawanych przez prezydenta mają prawo wyrażania opinii we wszystkich sprawach dotyczących orderu: opiniują wnioski o nadanie lub pozbawienie orderu, wniesione przez premiera przed ich przedstawieniem prezydentowi; mogą wystąpić do prezydenta z inicjatywą nadania orderu lub jego pozbawienia; zapoznają się z projektami aktów normatywnych dotyczących orderu; mogą występować do organów uprawnionych o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w sprawach dotyczących orderu.

Kapituły po rozpatrzeniu przedstawionych jej wniosków o nadanie lub pozbawienie orderu podejmują uchwały o pozytywnym zaopiniowaniu wniosku bądź stwierdzające, że przedstawiony wniosek nie uzasadnia nadania albo pozbawienia orderu oraz uchwały mówiące o tym, że wniosek nie może zostać uwzględniony z powodu niezgodności z obowiązującymi przepisami prawa.

Pod koniec września z zasiadania w kapitule Orderu Odrodzenia Polski zrezygnowała Zofia Romaszewska. Taką decyzję podjął też Ryszard Bugaj. Romaszewska swą decyzję tłumaczyła tym, że poglądy Bronisława Komorowskiego na wzorce osobowe i obywatelskie rozmijają się z jej przekonaniami. Bugaj tłumaczył, że rezygnuje z powodu "dystansu w stosunku do tych wyborów, które obserwuje w zachowaniu prezydenta".

Kapituła Orderu Orła Białego liczy obecnie pięć osób (jedno miejsce pozostaje nieobsadzone). Na jej czele stoi prezydent Bronisław Komorowski. Oprócz niego w Kapitule zasiadają: Wiesław Chrzanowski, Andrzej Gwiazda, Bogusław Nizieński i Jan Olszewski. Kadencja trwa pięć lat.