20 lat Funduszy Europejskich w Małopolsce

Wystawa, na którą składa się kilkadziesiąt zdjęć oraz tablic informacyjnych, jest z jednej strony podsumowaniem niezwykle udanego dla Małopolski dwudziestolecia funkcjonowania w strukturach Unii Europejskiej, natomiast z drugiej strony podkreśla ogrom pracy, jaką musieli wykonać samorządowcy, przedsiębiorcy, działacze społeczni i szeregowi mieszkańcy województwa, aby w sposób właściwy i odpowiedzialny najpierw uzyskać, a następnie wykorzystać środki z Funduszy Europejskich

"Mądrze zainwestowane środki unijne służą nam wszystkim – to najważniejszy przekaz tej wystawy. Chcemy pokazać Małopolanom, że przez dwie dekady obecności Funduszy Europejskich w naszym regionie zmieniło się bardzo wiele i że mamy wszyscy powody do dumy, bo to nasza wspólna zasługa. Środki unijne są inwestowane z myślą o nas wszystkich, są też dostępne dla każdego, kto chce zrealizować przedsięwzięcie z korzyścią dla swojej okolicy, lokalnej wspólnoty, sąsiadów. Dowody na to są widoczne niemal na każdym kroku. To sprawny, nowoczesny transport i infrastruktura, rozwój kulturalny, oferta edukacyjna i zdrowotna, dostępność usług, szeroko rozumiany komfort życia"[1]  – podkreślił na inauguracji wystawy w Wieliczce marszałek Województwa Małopolskiego, Łukasz Smółka.

Mieszkańcy województwa oglądać mogą instalację złożoną ze zdjęć i informacji odnoszących się do najważniejszych projektów dofinansowanych z Funduszy Europejskich. To historia zmian i rozwoju regionu oraz jego społeczności oddana obrazem i słowem.

Jednak to nie wszystko. Oprócz tradycyjnych opisów wystawa oferuje także kody QR, które przekierują osoby spragnione dodatkowej wiedzy na stronę mapadotacji.gov – tam dostępne są szczegółowe dane o wszystkich inwestycjach zrealizowanych w Polsce w Perspektywach Finansowych UE w latach 2004-2006, 2007-2013, 2014-2020 oraz 2021-2027 (czyli także tych zaplanowanych na najbliższy okres).

Jednym z najważniejszych mierników rozwoju danego regionu jest jego infrastruktura transportowa – w głównej mierze decyduje o tym sieć dróg, torów, rozbudowana komunikacja miejska i międzymiastowa.

Dzięki Funduszom Europejskim Województwo Małopolskie zanotowało ogromny progres w tym kluczowym obszarze. Małopolskie Koleje, które powstały w 2013 roku, mogą się dziś pochwalić taborem 30 nowoczesnych pociągów typu PESA i NEWAG obsługujących 190 kursów każdego dnia.

W maju 2024 roku usługi lokalnego przewoźnika wybrało 1,2 miliona pasażerów. Ponadto spółka dysponuje także flotą 85 autobusów, z której w 2023 roku skorzystały aż 2 miliony podróżnych. [2] 

Tak spektakularne liczby nie byłyby możliwe bez unijnego wsparcia. Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020 pozwolił na wybudowanie i wyposażenie zaplecza technicznego do obsługi połączeń kolejowych za kwotę 92 384 199,76 zł, z czego aż 69 890 337,18 zł to dofinansowanie z Funduszy Europejskich. [3] 

W ramach tego samego programu powstały liczne obiekty drogowe, z których wyróżnić należy budowę mostu na Wiśle wraz z drogami dojazdowymi w miejscowości Borusowa, co usprawniło znacznie komunikację w województwie. W tym przypadku Wspólnota "dorzuciła" 23 587 499,96 zł z łącznej kwoty 27 750 000,00 zł. [4]

Do tego dodać należy zakup niskoemisyjnych autobusów, budowę ścieżek rowerowych, obwodnic, rozbudowę istniejącej sieci dróg. Nie byłoby to możliwe bez skutecznego wykorzystywania unijnych dotacji.

"Dzięki Funduszom Europejskim Małopolska staje się bardziej nowoczesna, przyjazna mieszkańcom, jest lepszym miejscem do życia, pracy i rozwoju" – konkluduje marszałek Małopolski. I trudno nie przyznać mu racji.

Największym kapitałem każdego regionu są jednak nie drogi i torowiska, lecz ludzie. To frazes równie mocno wyświechtany, co prawdziwy. Doskonale zdają sobie z tego sprawę małopolscy samorządowcy, którzy od lat pozyskane środki z Funduszy Europejskich  dekiarują do osób oraz grup społecznych wymagających szczególnej uwagi.

Dla seniorów powstał unikatowy w skali kraju projekt "Małopolski Tele-Anioł", którego celem jest pomoc osobom starszym, niesamodzielnym i mieszkającym samotnie. Dzięki tej inicjatywie aż 2000 osób skorzystało z usług opiekuńczych, a także mogło liczyć na sąsiedzkie wsparcie.

Małopolanom z niepełnosprawnościami, których dotknęło wykluczenie zawodowe, pomaga z kolei Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej. Instytucji tej udało się przywrócić do aktywności zawodowej i społecznej ponad 1000 osób. Każda z tych historii jest bezcenna, ale większość nie byłaby możliwa bez dodatkowych pieniędzy z Brukseli.

Na wsparciu z UE korzystają także najmłodsi oraz ich rodzice. Projekt "Małopolska Niania", dofinansowany ze środków unijnych w dwóch pierwszych edycjach, wspierał opiekunów dzieci w wieku do lat 3, chcących podjąć lub kontynuować zatrudnienie, którzy mieli trudności w tej materii.

Za sprawą środków z Funduszy Europejskich od 2014 roku powstało 4,5 tys. miejsc opieki nad dziećmi do lat 3 w nowych oraz istniejących żłobkach, które otrzymały unijną pomoc m.in. na: dostosowanie obiektów, zakup wyposażenia, pomoc w prowadzeniu zajęć czy stworzenie placów zabaw.

Warto także wspomnieć o inicjatywach realizowanych przez Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie – dzięki dofinansowaniu ze Wspólnoty osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych uzyskały możliwość podniesienia swoich kompetencji w ramach projektów "Kierunek kariera" i "Kierunek kariera zawodowa".

Podobnych przedsięwzięć na terenie całej Małopolski, które ujrzały światło dzienne tylko dzięki pieniądzom UE i ciężkiej pracy lokalnej społeczności, jest o wiele, wiele więcej. Dotyczą one każdej dziedziny życia. Wszystkie razem i każde z osobna zobaczyć można na wystawie "20 lat Funduszy Europejskich w Małopolsce".

"Liczę, że ta wystawa będzie źródłem inspiracji dla wszystkich tych, którzy chcą twórczo zaangażować się w rozwój regionu, a jeszcze nie mieli okazji sięgnąć po unijne środki. Pamiętajcie państwo, że jeśli pojawia się jakiś pomysł na projekt, to Samorząd Województwa Małopolskiego, moi współpracownicy, departamenty są do dyspozycji mieszkańców" – celnie podsumował ideę powstania wystawy marszałek.

• 23-28 sierpnia: Wieliczka, Lipnica Murowana, Czchów, Myślenice;
• 31 sierpnia – 11 września: Proszowice, Dąbrowa Tarnowska, Zakliczyn, Limanowa;
• 14-25 września: Miechów, Olkusz, Bobowa, Piwniczna-Zdrój;
• 28 września – 9 października: Zakopane, Chrzanów, Krzeszowice i Krościenko nad Dunajcem;
• 12-25 października 2024 r.: Kraków, Wadowice, Zator, Maków Podhalański.

 Żródła:

[1] Wszystkie cytaty zostały zaczerpnięte z artykułu: https://www.malopolska.pl/aktualnosci/fundusze-europejskie/20-lat-funduszy-europejskich-w-malopolsce-zobacz-jak-zmienily-region

[2] Źródło: https://kolejemalopolskie.com.pl/pl/o-spolce/o-nas

[3] Źródło: https://mapadotacji.gov.pl/projekty/1186865/

[4] Źródło: https://mapadotacji.gov.pl/projekty/783589/