Komórki macierzyste wyzwaniem dla naukowców
Jeśli nauka nie będzie się mogła zajmować komórkami macierzystymi, zrobią to gangsterzy - powiedział prof. Wiesław Wiktor Jędrzejczak podczas konferencji "Komórki macierzyste - wyzwania biomedyczne, kontrowersje etyczne i prawne" zorganizowanej przez Polską Akademię Nauk.
Profesor podał przykład Kijowa, w którym działa już klinika, obiecująca za słoną opłatą "cudowne kuracje" komórkami macierzystymi z martwych płodów na niemal wszystkie choroby. Żaden poważny naukowiec nie wierzy w te obietnice i nie ma dowodów na skuteczność oferowanego leczenia.
"Komórki macierzyste pochodzące od poronionego płodu lub wyodrębnione z tkanek dorosłego teoretycznie mogą odtworzyć każdą tkankę i część ciała, lecząc na przykład chorobę Parkinsona czy Alzheimera. Gorzej z praktyką. Embrionalne komórki macierzyste wszczepione do mózgu grożą rozwojem nowotworów, natomiast ich pozyskiwanie z dojrzałych organizmów i hodowla wciąż się nie udają" - powiedziała prof. Krystyna Domańska-Janik z Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN w Warszawie.
Zdaniem prof. Jędrzejczaka, aby można było myśleć o praktycznym zastosowaniu komórek macierzystych, potrzebna jest ich znaczna ilość. Pobieranie komórek z ludzkich zarodków to sposób etycznie kontrowersyjny. W ukształtowanym organizmie jest ich mało i trudno je wyodrębnić. Najlepiej byłoby pobrać nieco komórek od dawcy i namnożyć - ciągle pojawiają się doniesienia o udanych próbach, ale nikomu nie udaje się później uzyskać podobnych wyników.
Już teraz można w ograniczonym zakresie pomóc chorym. Profesor Maciej Kurpisz z Poznania przedstawił wyniki eksperymentu "Poznań Trial", w którym osobom po zawale wszczepiano do serca komórki pobrane z mięśni lub szpiku kostnego. Dzięki temu wzrosła wydajność serca. Niektórzy pacjenci mogli znowu poruszać się o własnych siłach.
Z kolei dr Justyna Drukała z Uniwersytetu Jagiellońskiego przedstawiła pomyślne wyniki leczenia trudno gojących się ran i oparzeń za pomocą zawiesiny komórek skóry - keratynocytów. Najbardziej nadają się do tego celu komórki pochodzące z mieszków włosowych.
Oprócz trudności technicznych z komórkami macierzystymi wiążą się też problemy etyczne. "Szukamy odpowiedzi na pytanie: kim jest człowiek? kiedy zaczyna się jego życie?" - wyjaśniła profesor Barbara Chyrowicz z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. "Religia zaczyna się od wiary i posłuszeństwa, nauka - od buntu i zwątpienia. Religia nie może zastąpić nauki ani nauka - religii" - powiedział prof. Jędrzejczak.