Komisja przyjęła projekt ustawy dotyczącej systemów Schengen

Podczas prac w komisji posłowie nie wnieśli znaczących poprawek do rządowego projektu.

W środę wieczorem Sejm ma przejść do drugiego czytania ustawy, koniecznej do tego, by Polska stała się członkiem układu z Schengen. Umożliwia to przede wszystkim podróżowanie bez kontroli na wewnętrznych granicach Unii Europejskiej.

Po wejściu Polski do systemu zmienią się zasady przyznawania wiz oraz opłaty za nie. Polska będzie wydawała wizy europejskie, ich cena będzie wspólna dla wszystkich krajów i - zgodnie z obecnymi propozycjami - wyniesie 60 euro. Obecnie cena "wizy Schengen" dla obywateli Rosji, Białorusi i Ukrainy to 35 euro.

Wiceminister Spraw Wewnętrznych i Administracji Grzegorz Bliźniuk podkreślił, że Polska negocjuje z UE ułatwienia w dostępie do wiz dla obywateli tych państw, ale nie wiadomo jeszcze jak te rozmowy się zakończą.

Oba systemy mają umożliwić wymianę informacji związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa obywateli krajów należących do układu z Schengen i ze wspólną polityką graniczną.

Zgodnie z planami UE, kontrole na granicach Polski z Litwą, Czechami, Słowacją i Niemcami mogą być zniesione od stycznia 2008 r. a na lotniskach od marca 2008 r.

Posłowie narzekali na pośpiech związany z pracami nad ustawą, jednak - według rządu - opóźnienia związane z przekazaniem projektu wynikały z prac toczących się w UE nad systemem SIS II - modyfikacji systemu informacyjnego Schengen. Dzięki nowym rozwiązaniom, do systemu będą mogły wejść najnowsze państwa UE, a przejściowym rozwiązaniem będzie system nazywany SISone4ALL.

Rządowy projekt ma przede wszystkim dostosować polskie prawo do włączenie się naszego kraju do układu z Schengen. Wprowadza on m.in. definicje danych SIS (zawartych w Systemie Informacyjnym Schengen) i danych VIS (w Systemie Informacji Wizowej) a także Krajowego Systemu Informatycznego (KSI).

Zgodnie z nim to właśnie KSI ma umożliwiać organom administracji publicznej i wymiaru sprawiedliwości dostęp do danych zgromadzonych w SIS i VIS. Projektowane regulacje określają też rodzaj informacji jakie mają być w tym systemie zamieszczane. Chodzi tu m.in. o informacje o osobach poszukiwanych, zaginionych, świadkach lub tych, którzy zostali wezwani do stawienia się przed sądami, a także o poszukiwanych pojazdach i przedmiotach. W KSI mają też znajdować się informacje o cudzoziemcach, którym z jakichś powodów odmówiono wjazdu do Polski. Projekt określa też, jakie instytucje mają dostęp do powyższego systemu a poprzez niego do SIS i VIS.

Zgodnie z regulacją nadzór nad prawidłowym działaniem systemu ma sprawować minister spraw wewnętrznych i administracji i to on jest uprawniony do zablokowania dostępu do KSI danemu organowi, jeśli stwierdzi, że doszło do nieprawidłowości. Funkcje nadzorcze nad funkcjonowaniem polskiej części systemu ma też - zgodnie z opracowywanymi przepisami - Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych.

Projekt zakłada też powstanie w ramach Komendy Głównej Policji Biura SIRENE, które ma zapewnić możliwość wymiany informacji pomiędzy Polską i innymi krajami układu Schengen. Organem odpowiedzialnym za KSI ma być natomiast organ techniczny KSI. Jego główne zadania to: utworzenie, uruchomienie i eksploatacja techniczna oraz zapewnienie sprawnego działania i bezpieczeństwa systemu.

Policja będzie administrowała podstawowym, a Straż Graniczna zapasowym systemem komputerowym, umożliwiającym dostęp do danych SIS. Polska przeszła już pomyślnie testy techniczne dostępu do europejskiego systemu. Polityczna decyzja UE w sprawie rozszerzenia systemu ma zapaść we wrześniu.

Układ z Schengen powstał w 1985 roku (modyfikowany w późniejszych latach). Znosi on kontrolę na wewnętrznych granicach państw, które podpisały dokument. Podpisały go dotychczas prawie wszystkie z państw UE - poza Wielką Brytanią i Irlandią - a także Norwegia oraz Islandia, niewchodzące w skład Wspólnoty.