ŚwiatKluczowe wydarzenia w i dla Unii Europejskiej w 2003 roku
Kluczowe wydarzenia w i dla Unii Europejskiej w 2003 roku
Podajemy kalendarz najważniejszych wydarzeń w i dla Unii Europejskiej w mijającym 2003 roku ze szczególnym uwzględnieniem tych, które miały istotne znaczenie dla Polski.
- 1 stycznia - Grecja obejmuje na pół roku przewodnictwo w UE; przez cały styczeń trwa redagowanie Traktatu Akcesyjnego i "donegocjowywanie" ustaleń ze szczytu w Kopenhadze.
- 15 stycznia - UE uruchamia pierwszy wspólny, skomputeryzowany system identyfikacji osób za pomocą odcisków palców (EURODAC); pozwoli on lepiej skoordynować politykę przyznawania azylu i posłuży jako prekursor przyszłych systemów identyfikacji osób ubiegających się o unijną wizę lub paszport, a także przestępców.
- 30 stycznia - Kilka gazet publikuje "list ośmiu" przywódców europejskich - Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Włoch, Danii, Portugalii oraz Polski, Czech i Węgier - z wyrazami poparcia dla USA i ich polityki wobec Iraku; ten list i deklaracja pozostałych kandydatów do Unii i NATO wywołuje serię gniewnych reakcji w innych państwach UE, czego kulminacją jest wypowiedź prezydenta Francji Jacquesa Chiraca na konferencji prasowej po szczycie UE w Brukseli 17 lutego, że kraje kandydujące do Unii "zmarnowały okazję, żeby siedzieć cicho".
- 19 lutego - Komisja Europejska określa minimalną liczbę etatów, które chce zapełnić do 2010 roku obywatelami nowych państw członkowskich przystępujących do Unii 1 maja 2004 roku; dla Polaków rezerwuje 1341 miejsc; pod koniec listopada i w grudniu odbyły się pierwsze na tak masową skalę testy wstępne na urzędników unijnych niższego szczebla.
- 9 marca - Referendum na Malcie - w pierwszym z 10 krajów przystępujących do Unii 1 maja 2004 roku - przynosi zwycięstwo zwolennikom członkostwa UE; w następnych miesiącach podobne były wyniki referendów w pozostałych państwach przystępujących.
- 20-21 marca - Wiosenny "gospodarczy" szczyt UE w Brukseli zdominowany przez rozłam w sprawie Iraku, gdzie właśnie rozpoczęła się interwencja zbrojna koalicji pod wodzą USA; Francja, Niemcy, Belgia i Luksemburg zapowiadają miniszczyt w sprawie zacieśniania współpracy obronnej.
- 1 kwietnia - Wchodzi w życie umowa o wzajemnym otwarciu w handlu rolnym, tzw. porozumienie o podwójnym zysku, które wraz z umocnieniem się euro wobec złotówki pozwoliło Polsce uzyskać pierwszą od kilku lat niewielką nadwyżkę w tej dziedzinie.
- 9 kwietnia - Na sesji plenarnej w Strasburgu Parlament Europejski przytłaczającą większością głosów popiera przyjęcie Polski i 9 innych krajów do Unii Europejskiej 1 maja 2004 roku; umożliwia to podpisanie Traktatu Akcesyjnego.
- 16 kwietnia - Przywódcy 25 obecnych i przyszłych państw UE, w tym Polski, podpisują w Atenach pod Akropolem Traktat Akcesyjny o przystąpieniu do Unii 10 nowych państw; 25 państw może rozpocząć jego ratyfikację; od tej chwili przedstawiciele tych państw uczestniczą w pracach Rady UE jako "aktywni obserwatorzy", tak jak ich parlamentarzyści oddelegowani do Parlamentu Europejskiego.
- 22 kwietnia - Przewodniczący Konwentu Europejskiego Valery Giscard d'Estaing proponuje nowy tryb głosowania w Radzie UE - system podwójnej większości, w którym do decyzji potrzeba ponad połowy państw reprezentujących co najmniej 60 proc. ludności UE; mimo protestów przedstawicieli Hiszpanii i Polski przejście na nowy system w 2009 roku znajdzie się w projekcie konstytucji dla UE przyjętym przez konwent 13 czerwca.
- 29 kwietnia - Miniszczyt przywódców Francji, Niemiec, Belgii i Luksemburga potwierdza zamiar tych krajów, żeby zacieśniać współpracę obronną i utworzyć osobną komórkę planowania "europejskich" operacji wojskowych; choć uważany za "prowokację" wobec USA i ich najbliższych sojuszników w Europie, miniszczyt nie zniechęca Wielkiej Brytanii do poszukiwania kompromisu w tej sprawie z Francją i Niemcami.
- 31 maja - Pierwszy szczyt UE-Rosja z udziałem przywódców wszystkich 25 obecnych i przyszłych państw członkowskich oraz prezydenta Rosji Władimira Putina w Petersburgu; Piętnastka wymogła na niezbyt chętnym do tego Putinie zaproszenie przyszłych członków UE ze względu na ich status "aktywnych obserwatorów".
- 7-8 czerwca - Referendum akcesyjne w Polsce.
- 19-21 czerwca - Szczyt w Porto Carras pod Salonikami z pełnym udziałem przyszłych nowych członków, w tym premiera Leszka Millera, wita projekt konstytucji UE przywieziony przez Giscarda jako "dobrą podstawę do rozpoczęcia konferencji międzyrządowej" w sprawie przyszłej konstytucji". Szczyt postanawia, że konferencja przyjmie konstytucję w takim terminie, żeby obywatele UE mogli zapoznać się z nią przed wyborami do Parlamentu Europejskiego zaplanowanymi na czerwiec 2004 roku.
- 26 czerwca - Ministrowie rolnictwa Piętnastki uzgadniają reformę wspólnej polityki rolnej, która uniezależnia dopłaty dla rolników od konkretnej produkcji. Mimo protestów Polski Piętnastka chce, żeby dostosowując Traktat Akcesyjny do reformy przyznać nowym członkom przewidziane reformą dodatkowe dopłaty tylko stopniowo - na tych samych zasadach, co dotychczasowe.
- 1 lipca - Włochy obejmują przewodnictwo w UE na drugie półrocze.
- 4 października - Oficjalne otwarcie na szczycie w Rzymie konferencji międzyrządowej 25 obecnych i przyszłych państw UE w sprawie przyszłej unijnej konstytucji. Potwierdzają się rozbieżności między obrońcami nicejskiego systemu głosowania w Radzie UE (głównie Polska i Hiszpania) a zwolennikami nowego systemu podwójnej większości (głównie Niemcy i Francja). Utrzymają się one do grudnia i spowodują fiasko szczytu w Brukseli.
- 5 października - Przewodniczący Komisji Europejskiej Romano Prodi zapewnia premiera Leszka Millera w czasie jego wizyty w Brukseli, że "nie ma szantażu" polegającego na powiązaniu debaty nad unijną konstytucją z rokowaniami nad przyszłym budżetem UE. Wątek ten wciąż przewija się w wypowiedziach i komentarzach i nasila się wraz z publikacją 15 grudnia listu sześciu przywódców w sprawie zamrożenia wydatków z budżetu UE.
- 16-17 października - Jesienny szczyt w Brukseli. Mimo rozbieżności w sprawie systemu głosowania pojawia się nadzieja na porozumienie w sprawie polityki obronnej.
- 1 listopada - Francuz Jean-Claude Trichet przejmuje stanowisko prezesa Europejskiego Banku Centralnego od pierwszego prezesa EBC, Holendra Wima Duisenberga.
- 5 listopada - Raporty Komisji Europejskiej o stanie przygotowań kandydatów do członkostwa, w tym raport o Polsce, potwierdzają, że 10 państw powinno w wystarczającym stopniu dostosować się przed 1 maja 2004 roku, ale Komisja wytyka im łącznie 39 "niepokojących" opóźnień, w tym 9 Polsce (najwięcej w rolnictwie).
- 6 listopada - Szczyt UE-Rosja w Rzymie. Premier Włoch Silvio Berlusconi, reprezentujący tam UE, nie przekazuje prezydentowi Rosji Władimirowi Putinowi wyrazów niezadowolenia Piętnastki z braku poprawy sytuacji w Czeczenii, z postępowania władz rosyjskich w sprawie Jukosu i z blokowania przez Moskwę objęcia nowych członków Unii układem UE-Rosja o partnerstwie i współpracy.
- 25 listopada - Komisarz UE ds. rozszerzenia Guenter Verheugen wysyła list do premiera Leszka Millera zachęcający do nadrobienia opóźnień w przygotowaniach do członkostwa. Komisarz wyraża zaniepokojenie, że nie została jeszcze przyznana niezbędna pomoc państwa w restrukturyzacji spółek hutniczych, mimo że ostateczny termin przyznania tej pomocy upływa z końcem roku.
- 25 listopada - Wbrew rekomendacjom Komisji Europejskiej i stanowisku kilku mniejszych państw unijna Rada ministrów finansów głosami wielkich państw faktycznie zawiesiła skrupulatne zastosowanie unijnych reguł dyscypliny budżetowej (tzw. paktu na rzecz stabilności) wobec Francji i Niemiec.
- 27 listopada - Przewodniczący Komisji Europejskiej Romano Prodi wysyła listy do przywódców 10 przyszłych państw członkowskich, w tym do premiera Leszka Millera w sprawie wyłonienia komisarzy z tych państw. Informuje w nich, że chciałby z nimi zakończyć dyskusję o kandydatach do 31 styczniu 2004, tak żeby ich rządy mogły oficjalnie przedstawić Radzie UE uzgodnionych z nim kandydatów przed 1 marca.
- 1 grudnia - Minister ds. europejskich Danuta Huebner została wybrana na "Europejczyka Roku" w kategorii "mąż stanu" przez czytelników ukazującego się w Brukseli angielskojęzycznego tygodnika "European Voice".
- 12-13 grudnia - Szczyt UE w Brukseli nie jest w stanie uzgodnić przyszłej unijnej konstytucji ze względu na impas w sprawie systemu głosowania w Radzie UE. Przywódcy w zasadzie zgadzają się natomiast na warunki tzw. współpracy strukturalnej w zakresie obrony, wynegocjowane wcześniej przez Francję, Niemcy i Wielka Brytanię. Szczyt zatwierdza też tzw. inicjatywę na rzecz wzrostu gospodarczego z listą priorytetowych inwestycji w zakresie infrastruktury transportowej itp.
- 15 grudnia - List przywódców sześciu państw członkowskich - Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji, Austrii, Holandii i Szwecji - do przewodniczącego Komisji Europejskiej Romano Prodiego - żeby w przygotowywanych przez Komisję propozycjach planów budżetowych UE na lata 2007-2013 zamrozić unijne wydatki na obecnym poziomie 1 proc. dochodu narodowego brutto poszerzonej UE.
- 19 grudnia - Komisja Europejska potwierdza, że Polska nie spełnia jeszcze warunków niezbędnych, żeby mogła ubiegać się o fundusze strukturalne z Unii Europejskiej, mimo że mogłaby wnioskować o przyznanie dofinansowania od 1 stycznia 2004.
