Jaka jest nowa prezydent Litwy?

Dalia Grybauskaite urodziła się w Wilnie 1 marca 1956 roku. W 1983 roku ukończyła zaocznie ekonomię polityczną na Uniwersytecie Leningradzkim. Studiując pracowała w zakładach garbarskich, początkowo jako zwykła robotnica, a następnie jako laborantka.

Po ukończeniu studiów wykładała ekonomię polityczną w komunistycznej Wyższej Szkole Partyjnej w Wilnie. Zasłynęła tam postawieniem 66 "dwój" swoim studentom - starszym od siebie osobom ze struktur partyjnych.

Grybauskaite przyznaje, że jak na tamte czasy "było to bardzo odważne". Zresztą - jak zaznacza - "zapłaciła za to". Nie uzyskała zgody na studia aspiranckie. Postawiła jednak na swoim: w ciągu dwóch kolejnych letnich wakacji napisała pracę i w 1988 roku eksternistycznie uzyskała stopień kandydata nauk ekonomicznych w Akademii Nauk Społecznych w Moskwie.

W 1991 roku ukończyła kurs w ramach programu specjalnego dla kadry kierowniczej w School of Foreign Service na waszyngtońskim Uniwersytecie Georgetown. Następnie została kierownikiem Wydziału Naukowego w litewskim Instytucie Ekonomii i rozpoczęła karierę w dziedzinie finansów i polityki zagranicznej.

W latach 1994-1995 była posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym w przedstawicielstwie Litwy przy UE. Od 1996 roku pełniła funkcję ministra pełnomocnego w ambasadzie Litwy w Stanach Zjednoczonych. W latach 1999-2000 zajmowała stanowisko wiceministra finansów oraz Głównego Negocjatora w rozmowach z Międzynarodowym Funduszem Walutowym.

W latach 2000-2001 była wiceministrem spraw zagranicznych i zastępcą szefa delegacji litewskiej w negocjacjach akcesyjnych z UE.

W 2001 roku Grybauskaite objęła tekę ministra finansów w nowo utworzonym rządzie Algirdasa Brazauskasa. 1 maja 2004 roku, w dniu przyjęcia Litwy do Unii Europejskiej, została powołana w skład Komisji Europejskiej. Była komisarzem ds. budżetu.

Wybory prezydenckie w maju wygrała już w pierwszej turze uzyskując prawie 70-procentowe poparcie i pokonując siedmiu kandydatów.

Popularność na Litwie Dalia Grybauskaite zyskała, kiedy przyjeżdżając tam jako unijna komisarz nie szczędziła uzasadnionych słów krytyki wobec działań rządu.

Litwini, którzy przeżywają trudny okras kryzysu, pokładają wielkie nadzieje w nowej prezydent.

Dalia Grybauskaite nie obiecuje cudu gospodarczego. Nie ukrywa, że trudne czasy dopiero nadejdą. Popiera działania rządu Andriusa Kubiliusa związane z "zaciskaniem pasa" i stanowczo wypowiada się przeciwko zaciąganiu pożyczki w MFW.

Nowa prezydent w niedzielę, w swym pierwszym wystąpieniu, tuż po zaprzysiężeniu, przyrzekła być aktywną, sprawiedliwą dla wszystkich, zdecydowanie bronić interesów obywateli. Zapowiedziała walkę z oligarchami i przywrócenie sprawiedliwość w sądownictwie.

Zobowiązała się do kontynuowania dotychczasowej polityki zagranicznej, priorytetem której będą dobre stosunki z sąsiadami. Zaznaczyła jednak, że obecnie "konsekwentna obrona interesów Litwy zastąpi domniemane przywództwo w przestrzeni euroatlantyckiej".

Dalia Grybauskaite jest bezpartyjna. Do 1989 roku należała do Partii Komunistycznej Litwy.

Dzisiaj jest oceniana jako osoba o poglądach proeuropejskich, o wysokiej kulturze politycznej, odważna i zdecydowana, konsekwentna. Zaznacza się, że ma czarny pas karate i poczucie humoru. Niechętnie mówi o sobie, ale na pytanie, czy jest wierzącą - odpowiada zdecydowanie - tak.

Grybauskaite nigdy nie była mężatką. - Tak się jakoś los potoczył. Zbyt dużo czasu poświęcałam wykształceniu i walce o byt - mówi.

Wśród języków obcych zna polski. Jak twierdzi, nauczyła się polskiego w dzieciństwie, gdy mieszkała w Wilnie, a "ten język był bardzo słyszalny na ulicach".

Aleksandra Akińczo